Son Selçuklu sultanının mezarı o ilde bulundu

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('dfp-haberici'); });

Sultanın Åžehzadesi Gazi Çelebi Sultan Taceddin AltunbaÅŸ-ı Selçuki'nin mezarının Havza'da olduÄŸu bilinirken, 2. Mes'ud'un mezarı da bulundu.

BaÅŸbakanlık Vakıflar Genel MüdürlüÄŸü arÅŸivlerindeki resmi vakfiye kaydı ve defterlerde yer alan belgeler ile bazı arkeologlar ve tarihçilerin bilgileri, bu tarihi gerçeÄŸi ortaya koyuyor.

AraÅŸtırmalar sonucu ortaya çıkan mezarlar, Samsun BüyükÅŸehir Belediyesi tarafından dönemin mimari özellikleri dikkate alınarak türbeye dönüÅŸtürülecek.

Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı II. Ä°zzeddin Keykavus'un oÄŸlu olup 'Ebü'l-Feth es-Sultânü'l-A'zam Gıyâsü'd-Dünyâ Ve'd-Dîn' unvanıyla anılan 2. Gıyaseddin Mesud Bin Keykavus, devletin MoÄŸollar'ın egemenliÄŸi altında hüküm sürdüÄŸü dönemde tahta çıkmıştı. Tahtı dört defa ele geçiren 2. Mes'ud'un 1308'de Konya'da vefat etmesiyle son yıllarını maddi sıkıntılar içinde geçiren sultanın borçları ve MoÄŸollar'ın bitmeyen istekleri yüzünden bunalıma girip kendini zehirlediÄŸi de rivayet ediliyor. Vefatının ardından ise Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmıştı.

Günümüze intikal etmiÅŸ olan Anadolu Selçuklu sikkeleri ise Sultan II. Mesud'a ait. 1296 yılında Havza'da inÅŸa edilen ve “AslanaÄŸzı-Kız gözü/Vakıf Kaplıcaları" olarak bilinen hamam da 2. Mesud tarafından yaptırılmıştı.

Babasının vefatından 10 yıl sonra MoÄŸol hükümdarı TimurtaÅŸ'ın elinden kurtularak Ladik yöresine yerleÅŸen Gazi Çelebi Sultan Taceddin AltunbaÅŸ-ı Selçuki, burada “KubatoÄŸulları" (AltınbaÅŸoÄŸulları) diye anılan beyliÄŸi kurmuÅŸtu. 1389'da Yıldırım Bayezit Han, Samsun ve çevresini savaÅŸmadan ele geçirince bu beylik de sona ermiÅŸti. Åžehzade AltunbaÅŸ'ın mezarı Havza ilçesinin Åžeyh Safi Mahallesi'nde onun adına inÅŸa edilmiÅŸ ve 'Åžeyh Savcı' olarak bilinen türbede bulunuyor.

Son Selçuklu Sultanı 2. Gıyaseddin Mesud Bin Keykavus'un mezarının yeri ise bu güne kadar tam olarak bilinemedi. Vefatının ardından mezarının Konya'da olduÄŸu sanılsa da devlet arÅŸivleri bunun aksini ortaya koyuyor.

BaÅŸbakanlık Vakıflar Genel MüdürlüÄŸü ArÅŸivi ile diÄŸer bazı kayıtlarda rastlanan resmi vakfiye bilgileri, defter kayıtları ve belgeleri inceleyen Samsun Müze MüdürlüÄŸü'nde görevli arkeoloji ve sanat tarihçisi Emine Yılmaz, 2. Gıyaseddin Mes'ud Bin Keykavus'un mezarının Samsun'un Vezirköprü ilçesi Tatar Kalesi köyünde olduÄŸunu ortaya çıkardı.

Köyde de araÅŸtırmalar yapan arkeolog Yılmaz, “Sultan Türbesi" namıyla anılan ve harabeye dönen mezar yerini tespit etti.

Arkeolog ve sanat tarihçisi Emine Yılmaz, "Elimizdeki mevcut bilgiler, Selçuklu Devleti'nin yıkılış yıllarına ÅŸahitlik eden son sultan ve ÅŸehzadesinin vefatlarına kadar bu zorlu süreci bölgemizde geçirdikleri ve adlarına kaydedilmiÅŸ vakfiyeler olduÄŸunu ortaya koyuyor. Bu vakfiyelerin en önemlisi Havza'nın Åžeyh Safi Mahallesi'ndeki Hicri 740 tarihli Gazi Çelebi Bin-i Mes'ud Selçukî (AltunbaÅŸ Bin Sultan Mes'ud Vakfı) vakfiyesi olup Vakıflar Genel MüdürlüÄŸü ArÅŸivi'ndeki 609 ve 2195 numaralı defterlerde kayıtlıdır" dedi.

Tatar Kalesi'nde Sultan 2. Mes'ud'un namına bir türbe, medrese ve cami, Åžeyh Safi'de ise Sultan Taceddin adına bir türbe kaydı olduÄŸu belirten Yılmaz, "Bu kayıtlara dayanarak köylere gidip ciddi araÅŸtırmalar yaptık. Neticede 'Sultan Türbesi' namıyla taÅŸ yığınlarından ibaret bir türbe harabesi ve dört duvardan ibaret 'Sultan AltunbaÅŸ'ın Mezarı' diye bilinen bir mezar bulduk. Sultan Taceddin AltunbaÅŸ mezarı ise bugün hala kullanılmakta ve köy kabristanında bulunmaktadır. Her iki köyde de ahÅŸaptan birer camii ve tekke olarak kabul edilen bir köy odası bulunuyor. Muhtemelen türbe, Anadolu'yu kasıp kavuran 'Celali Ä°syanları' ve 'Medreseli ÖÄŸrenci Olayları' sırasında yıkılmıştır" ÅŸeklinde konuÅŸtu.

SELÇUKLU MÄ°MARÄ°SÄ° TARZI TÜRBELER YAPILACAK

Samsun BüyükÅŸehir Belediyesi, araÅŸtırmalar ışığında gün ışığına çıkan 2. Gıyaseddin Mes'ud Bin Keykavus ile ÅŸehzadesi Gazi Çelebi Sultan Taceddin AltunbaÅŸ'ın mezarlarını türbe yapma kararı aldı. Selçuklu mimarisine göre inÅŸa edilecek türbeler, ziyarete açılarak turizme kazandırılacak.

BAÅžKAN YILMAZ : “BU MEZARLAR BÜYÜK ÖNEM TAÅžIYOR"

Konuyla ilgili deÄŸerlendirme yapan Samsun BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Yusuf Ziya Yılmaz, yapılan araÅŸtırmaların ve arÅŸivlerdeki tarihi belge ve bilgilerin Samsun'un bilinmeyen yönlerini ve gerçekleri ortaya çıkardığını ifade etti.

Son Selçuklu Sultanı 2. Mes'ud'un mezarının Vezirköprü'de bulunmasının büyük önem taşıdığını söyleyen BaÅŸkan Yılmaz, "Ä°lçelerimizde yaptığımız turizm eylem planı çalışmalarının ne denli etkili ve verimli olduÄŸunu bir kez daha gördük. Harekete geçen uzman arkadaÅŸlarımız, devlet arÅŸivlerini, yapılmış araÅŸtırmaları, bilgi belge anlamında ne kadar doküman varsa hepsini inceliyor. Ä°nceledikçe yeni yeni ÅŸeyler karşımıza çıkıyor. Bugüne kadar bu tür araÅŸtırmaların tam manasıyla yapılmaması ise çok ilginç. Samsun adına eksik olan bu envanterleri bulup turizm planlarına dahil ediyoruz. Bu iki önemli ÅŸahsiyetin mezarlarını da türbe yapıp ilçe turizmine kazandıracağız. Bu da bize mutluluk veriyor" ifadelerini kullandı. Son Selçuklu Sultanı 2. Mesud'un mezar yeri ise daha fazla tahrip edilmemesi ve kaybolmaması için fotoÄŸrafları saklanıyor.

Kaynak : Ä°HA