İslam Mimarisinin en güzel örneklerinin bulunduğu, UNESCO Dünya Miras Alanları Listesi’ne eklenen Semerkant’ın neresi olduğunu ve ne anlama geldiğini biliyor musunuz? İşte cevabı...Semerkant (Eski Türkçe: Semizkend) Özbekistan’da Semerkant ilinin yönetim merkezi olan şehir.
ZeravÅŸan Irmağı vadisinde, TaÅŸkent’in 275 km. güneybatısında yer alan Semerkant’ın 2001 yılı resmi nüfusu 361.339’dir.. Önemli bir sanayi (otomotiv sanayisi; traktör yedek parçaları yapımı; besin sanayisi; gübre fabrikaları; dokuma sanayisi; vb.) ve öÄŸretim (Semerkant Üniversitesi) merkezi olan kent, Timur döneminden kalma tarihsel anıtlarıyla (Bibihanım Medresesi, 1399-1404; Timur’un türbesi Gur Emîr, 1405; UluÄŸ Bey, vb.) çok sayıda turist de çekmektedir.
Hatta tarihsel deyiniÅŸlere göre;
Gur-Emir, Amir Timur’un ve oÄŸulları ile torunlarının mezarını bulunduran yer. Anlatılan hikaye 1940’lı yıllarda mezarın gerçek olup olmadığını anlamak için açıldığı ve kemiklerin Moskova’ya götürüldüÄŸü; burada incelenince Amir Timur’un yaralı olan kol ve bacağından onun olduÄŸunun tespit edildiÄŸi. Ancak mezar açılınca içinde “bu mezar açılırsa barış bozulur” yazılı bir kağıt çıktığı ve 3 gün sonra 2nci Dünya Savaşı’nın baÅŸladığı anlatılıyor, bir Indiana Jones hikayesini andırmasına raÄŸmen inanmamak için bir sebep yok. SavaÅŸ bitince kemikler yerine geri getirilmiÅŸ
Semerkant, ıpek Yolu’nun üzerinde yer alan ve yıllarda Amir Timur’a ev sahipliÄŸi yapmış çok tarihi bir kent.
Etimoloji
Semerkant sözü eski Farsçada asmara: “taÅŸ”, “kaya” ve SoÄŸdça kand: “kent”, “kale” birleÅŸmesinden gelir.
Semiz kend” denir; büyük olduÄŸu için böyle denilmiÅŸtir.”
Kent kelimesi hala gunümüz Türkçesi’nde aynı anlamda kullanılmaktadır. Kadim zamanlarda Semerkant’tan büyük bir dış göç yaÅŸanmıştır. Halen Çin de dahil olmak üzere çevre ülkelerde Türk boyları bulunmaktadır. Bu Türk boylarından azınlıkta olanlardan ornegin Salar Türkleri Türkiye Türkçesi’ne çok yakın kelimeler ile konuÅŸur. (Küçük bir örnek olarak “serçe parmak” tabirini aynen kullanır.)
Bu Semerkantlı kimseler Türkçe konuÅŸtuÄŸu gibi bir kısmı Tibet dilini de konuÅŸabilmektedir.
Tarihçe
Dünyanın en eski ÅŸehirlerinden biri olan Semerkant, antik Yunanların Marakanda isminde tanıdığı, M.Ö. 14. yüzyıllarında ZeravÅŸan’nın (Yunanca: Polytimetos) verimli ovasında bir vaha ÅŸehri Persler tarıfından kurulmuÅŸ ve uzun süre AhameniÅŸ Ä°mparatorluÄŸu’nda önemli bir rol oynamıştır. EskiçaÄŸ’da SoÄŸdlar’ın yaÅŸadığı, M.Ö. 329’da Büyük Ä°skender tarafından alınmÅŸtır. Semerkant 6. yüzyılda bir Türk Yabguların etki alanları içindeydi.
Ä°pek Yolu’nun önemli bir kavÅŸağında kurulan kent, tarih boyunca gezginlerin uÄŸrak noktası olmuÅŸtur. 14-15. yy’lar Semerkant’ın altın dönemi olarak kabul edilir.
Ä°slam Dönemi
Semerkant, 712’de Müslüman Araplar tarafından fethedilip, Abbasiler zamanında bir mucize olur . Çok gizli olan kâğıt imalâtı 751 yılında Talas savaşından iki Çin tutuklusundan öÄŸrenilir ve Ä°slâm dünyasında ilk kâğıt deÄŸirmeni Semarkant’ta yapılır. Bu icat diÄŸer Ä°slâm ülkelerine, daha sonra da Avrupa’ya yayılır. Semerkant, SamanoÄŸulları döneminde iktisadi açıdan hızla geliÅŸmiÅŸtir.
1220’de Cengiz Han’ın kontrolüne geçti, ÅŸehri tamamen harap etti. Timur’un Semerkant’ı baÅŸkent ilan etmesiyle ÅŸehir önemli ölçüde geliÅŸti ve önemli bir kültür merkezi haline geldi.
1500’de göçebe Özbekler’den Muhammed Åžiban (Åžeyban) tarafından Åžiban Hanedanlığı kurulmuÅŸtur. Muhammed Åžiban Cengiz Han’ın ilk karısı olan Börte Ujin Hatun’dan olan en büyük oÄŸlu Cuci’nin (MoÄŸolca: Züchi) beÅŸinci oÄŸludur. 1282 yılında Åžiban (Åžeyban) sülâlesi Ä°slâm dinini benimsediler, basamak ve basamak Özbek adını aldıkları varsayılır. Åžiban sülâlesinin kurduÄŸu bir baÅŸka Åžiban Hanlığı olan Sibir Hanlığı (Tatarca: / Seber xanlığ / Seber yortı) Ä°bak tarafından kurulmuÅŸ, ve onların en son Hanı Kuchum 1598 yılında görevinden alınıp Rusların kontrolüne geçti.
1499 yılı içinde Özbek Türkleri Semerkant’ı kontrolüne aldı . Åžiban sülâlesi Özbekler’e yaklaşık olarak bu zamanda liderlik yapmıştır.
1784 yılında Semerkant Buhara emiri’nin buyuruÄŸuna girmiÅŸtir.
Siyasal konumu, geçim kaynağı:
Özbekistan, SSCB’nin dağılmasından sonra cumhuriyet olmuÅŸ ve her ne kadar diktatörlükle yönetildiÄŸi söylense de komünist düzenin alıntılarını halen görebileceÄŸiniz özgür, ekonomisi oldukça kapalı bir ülke. BaÅŸlıca geçim kaynakları pamuk, doÄŸalgaz ve turizm. Dolayısıyla sizin de ziyaretiniz ülke ekonomisi için önemli.
Çarlık Rusyası ve devrimi
Semerkant, 1868’de Ruslara geçerek Türkistan’a baÄŸlandı. 1924’ten 1930’a kadar Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin baÅŸkenti oldu.
Ä°klim
Ä°klim tipinin siması güneÅŸli, sıcak, bazen rüzgarlı ve genellikle kurudur. Kışları yumuÅŸak geçer ve hafif don görülür. Yaz ayları sıcak ve kurudur. Temmuz’daki ortalama gündüz sıcaklığı + 34 °C, ortalama gece sıcaklığı + 18 °C’dir. Ocak ayında en sıcak + 7 °C ve en soÄŸuk - 4 °C olur
Tarihi eserler
Bibi Hanım camii
Gur Emir medresesi
Åžah-ı Zinde camii ve türbeleri
Eski ticaret çarşısı
Ruhabad türbesi
Semerkant’ta Ä°slâm Mimarisinin en güzel örnekleri bulunur. Åžehir UNESCO Dünya Miras Alanları Listesi’ne eklenmiÅŸtir.
Registan antik Semerkant’ın kalbidir. Anlamı “Kumlu yer” demektir.
Genel Bilgiler / Rehber
Özbekistan’ın güney kesiminde bulunan Semerkant, baÅŸkent TaÅŸkente 275 km uzaklıktadır. Ekonomik olarak Özbekistan’ın önemli merkezlerinden olan Semerkant otomotiv sanayisi, dokuma sanayisi, gübre sanayisi gibi faaliyetleri ile dikkat çekmektedir. Dünyanın en eski ÅŸehirlerinden olan Semerkant, M.Ö 14’de Persler tarafından kurulmuÅŸtur. Ä°pek Yolu’nun önemli bir kavÅŸağında kurulan kent, tarih boyunca gezginlerin uÄŸrak noktası olmuÅŸtur. 14-15. yüzyıllar Semerkand’ın altın dönemi olarak kabul edilir. Ayrıca bir çok Ä°slam devletini de bünyesinde bulundurmuÅŸ büyük kentlerden olan Semerkant’da Ä°slam kültürüne ait bir çok tarihi ve mimari yapı bulunmaktadır.
Semer kanttan buhara araya geçiÅŸ
TaÅŸkent’ten 3,5 saat süren bir otomobil veya tren yolculuÄŸu ile Semerkant’a varabilirsiniz. Tren sabah 7’de kalkıp, akÅŸam 17’de dönüyor, dolayısıyla günü birlik kısa da olsa bir tur için de ÅŸansınız var.
Gezilecek yer daha (Çirvak Gölü)
EÄŸer vaktiniz varsa ve sizi götürecek bir araç bulursanız, 1 saatlik mesafedeki Çirvak gölü ve Beldersay. dağını da ziyaret edin. Beldersay, tek ancak uzun pisti olan ve iki liftle hizmet veren güzel bir kayak merkezi. Kayak ve elbise de kiralayabilirsiniz. DaÄŸ ziyaretinizde Sky Village ve NBU tesislerinde gize bir daÄŸ evinde kalabilirsiniz. Göle yazın giderseniz, çok muhteÅŸem olmasa da yüzebilir
Kervansaraylar
Ä°pek Yolu filozofinin, geleneklerin ve dinlerin ve en önemlisi de ticaretin kesiÅŸme noktasıdır. Buhara kervanların en çok uÄŸradığı ÅŸehirlerden biriydi. 16. ve 20. yüzyıl arasında burada yaklaşık 50 pazar yeri ve 75 kervansaray bulunuyordu.
Buhara ticaret ile geliÅŸen bir ÅŸehir olup hala dört adet kubbeli çarşıya sahiptir. Bu tarihi yapı Ä°pek Yolu döneminde ÅŸehirlerin nasıl geliÅŸtiÄŸinin en güzel örneklerinden biridir. Malların rahatça girip çıkması için tasarlanan bu yapıyı Orta ÇaÄŸ‘dan kalma devasa pazarlara benzetebiliriz.
Şehrin 11 kapısı
Klitshev Zoircho, Mimar: ‘Åžehrin sizi merkeze götüren 11 tane kapısı vardır. Ticaret yapılan bu dörtyol geçiÅŸlerine ise Tok adı verilir. Toklar arası bu yollar gölgeliklerle kaplıdır ve küçük çaplı ticaretin yapıldığı yerlerdir.
TÄ°CARET
AlışveriÅŸ ÅŸehrin her yerine yayılmıştır. Sokaklardaki tezgahlar, kervansaray ve pazarlar Ä°slam dünyasındaki en güzel ve en renkli ticaret bölgelerinden birini oluÅŸturmuÅŸtur.
Klitshev Zoircho, Mimar: ‘Ana dörtyol büyük bir kubbe ile örtülü olup diÄŸer sokaklar küçük kubbelerle kaplıdır. Bu tarihi yapılar dörtyol ve kavÅŸakları örter ve onların uzun süre korunmasını saÄŸlar.’
Kervansaraylara adım atmak gerçek bir tecrübedir. Bu tarihi yapılardan sadece birkaç tanesi ayakta kalabilmiÅŸ. SaÄŸ tarafta kalan Ayoz Kervansray’ı daha yeni retore edildi ve hala kullanıma kapalı. Kervansarayların ticaret alanında önemli bir yeri vardır.
Klitshev Zoircho, Mimar: ‘Kervansaraylar yaÅŸam alanları ve toptan ticaret yapılan yerlerdi. Ä°çlerinde çok büyük mal depoları bulunurdu. Daha sonra ÅŸehirde perakende satılan malların burada toptan ticareti yapılırdı. Kervansarayların dışı dükkanlarla çevriliydi. Tüccarlar buralardan mal alıp, sonra onları sokaklarda satardı.’
Klitshev Zoircho, Mimar: ‘Kervansaraylar kültürel yapılardı. Dini mekanlar gibi bilge insanların olduÄŸu yerler deÄŸildi çünkü daha çok avam halk buraları kullanırdı. Ancak bu yapıların tarihi önemi çok büyük.’
Pazarlarda her çeÅŸit ürünü bulabilirsiniz. Ancak halılar Buhara’yı bir marka haline getirmiÅŸtir. Bu halılarda hala o eski koyu kırmızı renk ve tarihi 12 kabileyi temsil eden geometrik ÅŸekiller kullanılır.
Yedi nesil boyunca halı iÅŸi yapan bir ailenin üyesi Sabina, bu durumu ÅŸöyle açıklıyor:
HALISI
Sabina Burkhanova, Halı Tüccarı: ‘Buhara halıları kırmızıdır çünkü ZerdüÅŸtlük dönemi insanlar GüneÅŸ‘e ve ateÅŸe tapıyorlardı. Secde ettikleri zaman halıya bakıp ateÅŸi hayal ediyorlardı.’
Bir araya gelen yaklaşık 20 kız, bin sene önce bulunan tekniklerle halı dokuyorlar. Ä°ÅŸin süresi halının büyüklüÄŸü, deseni ve santimetreye düÅŸen ilmik oranına göre aylar ya da yıllar sürebiliyor.
Sabina Burkhanova, Halı Tüccarı: ‘Ä°ÅŸe yeni baÅŸlayanlar ilk iki hafta boyunca ilmik yapmayı öÄŸrenir. Çünkü bir kere ilmik yaparken elinizi sekiz defa hareket ettirirsiniz.’
Sabina Burkhanova, Halı Tüccarı: ‘Bu iÅŸte ustalaÅŸmak zaman alır ve kiÅŸinin hız ve yeteneÄŸine göre deÄŸiÅŸir.’
Rano Ibragimova, Halı Dokumacısı: ‘Ä°ÅŸi öÄŸrenmem iki hafta, ustalaÅŸmam da 3 yıl sürdü ve hala öÄŸrendiÄŸim yeni ÅŸeyler var.’
Turistik beldelerin arkasında Buhara hala antik yolların ihtişamını taşıyor ve size yaşadığınız zamanı unutturuyor.
Monica Pinna, Euronews: ‘Buhara’nın pazarlarını ve ustalarını geride bırakıp haftaya Uzbekistan Life’ın üçüncü bölümünde Hiva ÅŸehrinde buluÅŸalım.’
Ä°klim / Hava Durumu
Yarı kurak ve karasal bir iklim görülmektedir. Sıcak ve kurak yaz ayları, soÄŸuk ve az yağışlı kış ayları yaÅŸanmaktadır. Kış aylarında hava sıcaklığı ortalaması 3 derece civarındadır. Yaz aylarında ise hava sıcaklığı ortalaması 25 derece civarındadır. Yaz aylarında hava sıcaklığı 35 dereceye kadar çıkabilmektedir.
Nasıl Gidilir?
Türkiye’den Semerkand’a direkt uçuÅŸ bulunmamaktadır. Semerkand’a gitmek için öncelikle Ä°stanbul’dan TaÅŸkent’e THY ve Uzbekistan Airlines’ın direkt uçuÅŸu ile gidip (UçuÅŸ süresi yaklaşık 4 saat 35 dakika), oradan karayolu ile Semerkant’a ulaÅŸabilirsiniz. Semerkant-TaÅŸkent arası karayolu ile yaklaşık 4 saat sürmektedir.
Semer kanttan BUHARA araya geçiÅŸ
TaÅŸkent’ten 3,5 saat süren bir otomobil veya tren yolculuÄŸu ile Semerkant’a varabilirsiniz. Tren sabah 7’de kalkıp, akÅŸam 17’de dönüyor, dolayısıyla günü birlik kısa da olsa bir tur için de ÅŸansınız var.
sert porno izlesekreter porno izlesarışın sikişerotik porno
Yorum Yazın