Liderler, Libya'da çatışmalara son verilmesi ve silah ambargosuna uyulması çağrısı yaptı

Libya Konferansı'nın Sonuç Bildirgesi'nde, "ateÅŸkes", "silah ambargosu", "siyasi sürece dönüÅŸ", "güvenlik alanında reformlar", "ekonomik ve finansal reformlar" ile "uluslararası insani hukuk ve insan haklarına saygı" baÅŸlıkları altında toplam 55 madde sıralandı. 

Toprak bütünlüÄŸü vurgusu yapıldı

Libya'nın egemenliÄŸi, bağımsızlığı, toprak bütünlüÄŸü ve ulusal birliÄŸine kuvvetle baÄŸlı olunduÄŸunun tekrar teyit edildiÄŸi vurgulanan bildirgede, "Sadece Libyalıların öncülük ettiÄŸi ve Libyalılara ait bir siyasi süreç çatışmayı sona erdirerek kalıcı barış getirebilir." ifadesi kullanıldı.

Bildirgede, Libya'daki çatışma, ülkedeki istikrarsızlık, dış müdahaleler, kurumsal bölünmeler, silahların yaygınlaÅŸması ve yaÄŸma ekonomisinin; insan kaçakçıları, silahlı gruplar ve terör örgütleri için verimli bir ortam saÄŸlayarak uluslararası barış ve güvenliÄŸe tehdit olmaya devam ettiÄŸi belirtildi.

"Libya'da askeri çözüm mümkün deÄŸildir." vurgusu yapılan metinde, "Silahlı çatışmadan veya Libya'nın iç iÅŸlerine karışmaktan kaçınmayı taahhüt etmekte ve tüm uluslararası aktörleri de aynısını yapmaya teÅŸvik etmekteyiz." ifadesine yer verildi.

Tüm askeri faaliyetlere son verilmesi çaÄŸrısında bulunuldu

Metinde, "ateÅŸkes" baÅŸlığı altında, 12 Ocak'tan bu yana ÅŸiddetin belirgin ÅŸekilde azalması ve 13 Ocak'ta Moskova'da ateÅŸkes anlaÅŸmasına gidecek süreci baÅŸlatmayı amaçlayan görüÅŸmeler ve diÄŸer uluslararası inisiyatiflerin memnuniyetle karşılandığı vurgulandı.

Bildirgede, çatışmaların sürekli bir ÅŸekilde sona erdirilmesi, gerilimin düÅŸürülmesi ve kalıcı bir ateÅŸkesin saÄŸlanması amacıyla tüm ilgili taraflara daha fazla gayret sarf etme yönünde çaÄŸrıda bulunuldu.

BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına atıfta bulunulan metinde, Libya toprakları üzerindeki hava operasyonları dahil, tüm düÅŸmanlıkların kapsamlı ve kalıcı bir ÅŸekilde sonlandırılması için güvenilir, doÄŸrulanabilir, sıralı ve karşılıklı adımlar atılması çaÄŸrısı yapıldı. Bu adımlar arasında silahlı grupların ve milis kuvvetlerinin silahsızlandırılması ve topçu silahlarının ve hava araçları ile cephaneliklerinin geri çekilerek yeniden konuÅŸlandırılması da sayıldı. 

Libya'nın tamamında ateÅŸkesin baÅŸlamasından itibaren tüm askeri faaliyetlere son verilmesi çaÄŸrısında bulunulan metinde, mahkum ve naaÅŸ deÄŸiÅŸimi gibi güven artırıcı tedbirlerin hayata geçirilmesi istendi.

BM Åžartı ve uluslararası hukuka uygun olarak her ÅŸekilde Libya'daki terörizmle mücadele ihtiyacına dikkat çekilen metinde, DEAÅž, El Kaide ve BM listesindeki kiÅŸiler için ilgili kararlara uyulması istendi.

Ateşkesi ihlal edenlere yaptırım

BM'ye ateÅŸkesin uygulanmasını izlemek ve doÄŸrulamak üzere derhal teknik komiteler oluÅŸturarak taraflar arasındaki ateÅŸkes müzakerelerini kolaylaÅŸtırma çaÄŸrısında bulunulan metinde, "AteÅŸkes düzenlemelerini ihlal ettiÄŸi tespit edilen kiÅŸilere uygun yaptırımların uygulanması için BMGK'ye ve bu yaptırımları uygulaması için üye devletlere çaÄŸrıda bulunmaktayız." ifadesi kullanıldı.

Silah ambargosuna uyma çaÄŸrısı

Metnin "silah ambargosu" bölümünde, BM'nin 2011 yılında alınan ilgili kararlarının kesin surette ve tam anlamıyla uygulanması taahhüt edilerek "Tüm uluslararası aktörlere de aynısını yapmaları konusunda çaÄŸrıda bulunmaktayız." denildi.

Tüm aktörler, askeri imkan ve kabiliyeti finanse etmek, paralı asker görevlendirmek dahil, çatışmayı alevlendirecek, BMGK silah ambargosu veya ateÅŸkes ile çeliÅŸecek her türlü eylemden kaçınmaya davet edildi.

Silah ambargosu veya ateÅŸkesi ihlal ettiÄŸi öÄŸrenilenlere BM yaptırımlarının uygulanması çaÄŸrısı yapıldı.

Kapsayıcı Libya hükümeti

"Siyasi sürece dönüÅŸ" bölümünde, faal bir BaÅŸkanlık Konseyi kurulması ve Temsilciler Meclisi tarafından onaylanan tek, birleÅŸik, kapsayıcı ve etkili bir Libya hükümeti kurulması istendi.

Metinde, "BM Libya Destek Misyonu’nun (UNSMIL) himayesinde Libya'daki bütün tarafları Libyalıların başını çektiÄŸi ve sahiplendiÄŸi kapsayıcı siyasi süreci yeniden baÅŸlatmaya çağırıyoruz." ifadesi kullanıldı.

Tarafların bu sürece yapıcı katkıda bulunması ve geçiÅŸ sürecinin de "özgür, adil, kapsayıcı ve inanılır parlamento ve baÅŸkanlık seçimleriyle" sona erdirilmesi istendi. Seçimlerin de bağımsız ve etkin bir Ulusal Yüksek Seçim Konseyince örgütlenmesi çaÄŸrısı yapıldı.

Bildirgede bütün taraflara ülkede yürütme, yasama, yargı ve diÄŸer devlet kurumlarının bütünlüÄŸünün yeniden saÄŸlanması ve bunlara saygı gösterilmesi için çaÄŸrıda bulunulurken, kamu refahının ve kaynaklarının ülkenin farklı coÄŸrafyalarına adil ve saydam bir ÅŸekilde dağıtılması istendi.

Kuvvetin kullanımında devlet tekelinin saÄŸlanması çaÄŸrısı yapıldı

Metinde, "güvenlik alanında reform” baÅŸlığı altında ise "kuvvetin meÅŸru kullanımında devlet tekelinin yeniden saÄŸlanması" çaÄŸrısında bulunuldu. Merkezi, sivil otorite altında birleÅŸik Libya ulusal güvenlik, polis ve asker güçlerinin teÅŸkiline destek de ifade edildi.

Ulusal Petrol Åžirketi

"Ekonomik ve mali reform" baÅŸlıklı bölümde de aralarında Libya Merkez Bankasının, Libya Yatırım Otoritesinin, Ulusal Petrol Åžirketinin ve TeftiÅŸ Bürosunun da yer aldığı ülkenin egemen kurumlarının bütünlüÄŸünün, birliÄŸinin ve yasal yönetiminin korunmasının önemine dikkat çekildi.

BMGK'nin ilgili kararları gereği Ulusal Petrol Şirketinin Libya'nın tek bağımsız ve meşru petrol şirketi olduğunun teyit edildiği metinde, şunlar kaydedildi:

"Bütün tarafları onun tesislerinin güvenliÄŸini garanti etmeyi sürdürmeye ve petrol tesislerine ve altyapısına yönelik düÅŸmanlıklardan geri durmaya çağırıyoruz. Libya'nın petrol altyapısına zarar veren, Libya haklına ait olan enerji kaynaklarını Libya ham petrolünü ve türevlerini Ulusal Petrol Åžirketini kontrolü dışında alıp satarak yasa dışı kullanan her giriÅŸimi reddediyoruz."

Metinde, petrol gelirlerinin saydam ve adil paylaşımı çaÄŸrısı da yer aldı.

Ülkede yeni, temsili, birleÅŸik ve Libya'nın bütün topraklarında yetkisini kullanan bir ulusal uyum hükümetinin himayesinde bütün bölgelerde kalkınma ve yeniden inÅŸayı destekleyecek bir mekanizma kurulmasının teÅŸvik edileceÄŸi belirtilen metinde, Bingazi, Derne, Murzuk, Sabha, Sirte ve Trablus öncelikli alanlar olarak sıralandı.

AA