Dünyada nüfusun giderek artması, geliÅŸen teknoloji ve sanayileÅŸme ile birlikte iÅŸ merkezleri, büyük alışveriÅŸ merkezleri, yüksek binalar, oteller, okullar, hastaneler, metrolar gibi genel kullanıma açık yapıların artması yangın riskini ve buna baÄŸlı olarak maddi manevi zararları da beraberinde getirmektedir.
Yangından doÄŸabilecek can ve mal kaybı zararlarının önlemenin ve azaltmanın ilk yolu, yangına neden olabilecek faktörleri ortadan kaldırmak ya da azaltmaktan geçmektedir. Yangınlardan korunmak için altın kuralın yangını söndürmekten çok, yangının çıkmasını önlemek olduÄŸu unutulmamalıdır.
Yapı malzemelerinde kullanılan ve elektriksel sistemlerin temeli olan kablolarda kullanılan malzemelerin yangına karşı tepki ve dayanım özellikleri ön plana çıkmıştır. Olası bir yangın esnasında kabloların çalışmaya devam etmesi, sürekliliÄŸinin saÄŸlanması ve insan saÄŸlığını olumsuz etkileyecek zararlı, zehirli gazların yayınımının olabildiÄŸince azaltılması, yangına karşı tepki ve dayanım sınıfının üst düzey malzemeler kullanılarak üretilmesi can ve mal güvenliÄŸi için çok büyük önem kazanmaktadır.
Kablo sektörü için, CPR (Construction Products Regulation - Yapı Malzemeleri YönetmeliÄŸi), bina ve altyapı dahil olmak üzere, herhangi bir yapıda bulunan sabit tesisatlarda kullanılan güç, kontrol ve iletiÅŸim kablolarının yangına tepki ve yangına dayanım performansı ile beraber tehlikeli madde açığa çıkması gerekliliklerini içerir. Bununla birlikte, yapılarda kullanılan kabloların yangına karşı performans beyanlarını ve CE iÅŸaretlemesini zorunlu kılar.
Kablolar için daha önce Avrupa BirliÄŸi’nde dolaşım için sadece LVD’ye (Low Voltage Directive) göre CE bildirgesi gerekirken ve bu direktif için üreticinin beyanı kabul edilirken, CPR sonrasında malzemelere CE iÅŸareti eklenebilmesi için Yangın Performans Beyanı (DoP) da gerekli hale gelmiÅŸtir.
Kablolar için, EN 50575 standardı 1 Temmuz 2017’den itibaren zorunlu olacak ve Avrupa BirliÄŸi Ülkeleri’nde kablo satışı veya dağıtımını yapacak firmalar, kablo üreticilerinden ürüne ait performans beyanı (DoP) düzenlemesini ve ürün üzerine CE iÅŸaretlemesi yapılmasını yasal olarak talep edebilecektir.
Kablolarda CPR’ın temel gereklilikleri:
1.Yangın durumunda emniyet gerekliliğine destek olan
•Yangına tepki performansı (EN 50575 ve EN 13501-6)
•Yangına dayanım performansı (P ve PH sınıflandırması)
2.Hijyen, saÄŸlık ve çevre gerekliliÄŸine destek olan
•Tehlikeli madde açığa çıkması
2015 yılı Temmuz ayında; CPR’ın kontrol, iletiÅŸim ve güç kablolarının yangına tepki performans kriterlerini ve bu kriterlerin test yöntemlerini belirleyen EN 50575 standardı yayınlanmıştır. Bu standart, kablo bazında bir performans sınırlandırmasına gitmeksizin performans sınıflarını ve bu performans sınıflarına ait yeterlik kriterlerini düzenler.
EN 50575 standardı aşağıdaki test standartlarına atıf yapar.
EN 13501-6: Yapı malzemeleri ve bina elemanlarının yangın sınıflandırması - Bölüm 6: Elektrik kabloları üzerinde yapılan yangına tepki testlerinden gelen verileri kullanarak sınıflandırma.
EN ISO 1716: Yapı ürünlerinin yangına tepki deneyleri - Yanma ısısının tayini (kalorifik deÄŸer).
EN 50399: Yangın ÅŸartlarında kablolar için ortak deney yöntemleri - Alev yayılma deneyi esnasında kablolarda açığa çıkan ısının ve oluÅŸan dumanın ölçülmesi - Deney donanımı, iÅŸlemler ve sonuçlar.
EN 60332-1: Kablolar - Yangın şartları altında elektrik ve fiber optik kablolardaki deneyler.
EN 60754-2: Kablolar - Yangın ÅŸartlarında ortak deney metotları - Kablolardan açığa çıkan gazlara uygulanan testler.
EN 61034-2: Belirtilen ÅŸartlarda yanan kabloların duman yoÄŸunluÄŸunun ölçülmesi.
Özetle:
Aca sınıfı kabloların yanma sonucu oluÅŸacak ısıya göre sınırlandırıldığı,
B1ca, B2ca, Cca ve Dca sınıflarının yangın risklerini azaltan tipte kabloların çeÅŸitli sınıfları olduÄŸu, (ısı yayılımı, alev yayılım hızı, duman yoÄŸunluÄŸu, yanma esnasında damlama özelliÄŸi ve korozif gaz oluÅŸumu bakımından)
Eca sınıfına giren kabloların sadece tek bir kablodaki alev yürümesine göre sınıflandırıldığı,
Fca sınıfı kablolarda herhangi bir yangın performansı aranmadığı sonucuna varırız.
Performansın Değişmezliğinin Değerlendirilmesi ve Doğrulanması Sistemleri (AVCP)
Yangına karşı tepki sınıflandırması, test yöntemlerine göre testleri yapılmış ve EN 13501-6 standardına göre sınıflandırması yapılmış güç, kontrol ve haberleÅŸme kabloları ile ilgili DoP yayınlanabilmesi için Performansın DeÄŸiÅŸmezliÄŸinin DeÄŸerlendirilmesi ve DoÄŸrulanması Sistemleri (AVCP) prosedürlerinin (Sistem 1+, Sistem 3 veya Sistem 4 olarak) uygulanması gerekmektedir. Bu prosedürler yerine getirildikten sonra ürüne CE iÅŸareti iliÅŸtirilebilmektedir.
CE iÅŸaretlemesi
EN 50575 standardında belirtilen gereklilikler saÄŸlandıktan sonra, kablonun etiketine aÅŸağıda bir örneÄŸi görülen CE iÅŸareti ve ek bilgileri iliÅŸtirilir.
AVCP Sistemi 1+’ya tabi olan ürünler için ürün etiketindeki CE iÅŸareti bilgileri örneÄŸi:
Performans Bildirimi (DoP)
Her firma EN 50575 standardı kapsamındaki ürününü ilgili pazara sürmeden önce yasal olarak o ürünün kodu, kullanım amacı ve yangına tepki performansı bilgilerini de içeren bir Performans Bildirimi (DoP) düzenlemek zorundadır.
Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Yapıların deÄŸiÅŸik bölümlerinde, yangına tepki performansını saÄŸlayan hangi kabloların kullanılacağı yönetmelik ve kanunlarla belirlenmektedir. Ülkemizde bu görev, Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı’na verilmiÅŸtir. Bu kapsamda, binaların yangından korunması hakkındaki yönetmelikte, elektrik tesisatı ve kablolarla ilgili bölümlerde CPR çerçevesinde revizyonlar yapılması gerekecektir. Mühendislik hizmeti veren kiÅŸi ve kurumların da bu konuda bilinçlenmesi, malzeme seçiminde doÄŸru karar alması, sonraki dönemlerde oluÅŸabilecek can ve mal kayıplarını engelleyecek, olası hukuksal yaptırımların da önüne geçecektir. Bakanlık tarafından, piyasa gözetimi ve denetimi yapılarak, risk taşıyan yapı malzemeleri ile ilgili aksiyon alınacaktır. Üretici, belirtilen süre içerisinde gereken düzeltici tedbirleri almadığı takdirde, Bakanlık tarafından, yapı malzemesinin ülke içerisinde piyasada bulundurulmasının yasaklanması, sınırlanması, yapı malzemesinin piyasadan toplatılması veya geri çekilmesi için her türlü tedbiri alacağı belirtilmiÅŸtir.
1 Temmuz 2017 itibaren zorunlu olarak uygulanacak olan CPR, her ne kadar Avrupa BirliÄŸi ülkelerine kablo satmak ya da dağıtımını yapmak isteyen üretici ya da dağıtıcıların ürün etiketlerinde CE iÅŸaretlemesi ve Performans Bildirimini (DoP) getirse de, bu konu Erse Kablo olarak bizlerin nezdinde paydaÅŸlarımızın can ve mal güvenliÄŸine verdiÄŸimiz önem olarak deÄŸerlendirilmektedir.
CPR’ı, ürünlerimize kalite bakış açımız çerçevesinde deÄŸerlendirilerek, yangına tepki ve dayanım standartlarını en kapsamlı ÅŸekilde deÄŸerlendirerek, bu baÄŸlamda sektöre yön veren zayıf akım kablo sektöründe lider firmamızın, hem ürünlerimizin performans bildirim testlerinin onaylı laboratuvarlarda tüm hızıyla devam etmekte olduÄŸunu hem de uluslararası standartlarla ve son teknoloji cihazlarımızla donanımlı hale gelen laboratuvar yatırımımızın tamamlandığını, siz deÄŸerleri paydaÅŸlarımızla paylaÅŸmaktan onur duyarız. Böylece EN 50399, EN 60332-1-2 ve ek sınıflandırma testlerini (EN 61034-2 ve EN 60754-2) kendi laboratuvarımızda gerçekleÅŸtirerek hem performans sürekliliÄŸini saÄŸlayabileceÄŸiz, hem de sizlere daha hızlı çözüm sunabileceÄŸiz. Sürdürülebilir kalite bilincimizle, standartlara verdiÄŸimiz önemle, CPR hakkında, paydaÅŸlarımızı, yurtiçi/yurtdışı müÅŸterilerimizi ve sektörümüzü teknik bülten ve eÄŸitimlerimizle bilgilendirmeye devam edeceÄŸiz.
Yorum Yazın