CORDOBA

Geriye dönük olarak yazarken haliyle birçok yeri unutmuÅŸ oluyorsunuz, ÅŸahsen ben ve silerde unuttuk. DoÄŸal olarak da son zamanlarda gezdiÄŸimiz yerlerde olduÄŸu gibi kısa ve öz bir ÅŸekilde size sunacağım, ondan ziyade genel gözlemlediklerim ve fotoÄŸrafları aktaracağım.

ek tek ÅŸehirlere geçmeden önce Endülüs’ü özel yapan unsura deÄŸinmek istiyorum. Aynı unsur kanaatime göre Türkiye’yi de özel yapıyor. Bu tam da kültürlerin ve medeniyetlerin iç içe geçmesi durumu. Her ne kadar 15.yy’dan sonra Katolikler Ä°ber yarımadasını tek tipleÅŸtirmeye çalıştıysa da oraları terkedenlerin kültürleri her zaman bu topraklarda yaÅŸamaya devam etti.

Bilmem bu size bir yerden tanıdık geliyor mu? Endülüs’te her ÅŸehirde Magriplerin yani Müslümanlar’ın etkilerini görmek mümkün zaten her ÅŸehirde de bir Yahudi mahallesi var… Her ÅŸeyin başında Avrupa’da birçok ÅŸehri gören bir insan olarak buralara sıradışı bir avrupa tanımlaması yapmak mümkün…(Hem de Endülüs turistik olmasına raÄŸmen Madrid’e göre çok ucuz   )

Ve gelelim gezimize…27 Euro’ya bulduÄŸum Madrid-Sevilla çift yön bileti daha exchange dönemimin başında yolumu endülüs’e düÅŸürdü. Havaalanından baÅŸlamak üzere Madrid’den sonra Sevilla adeta tropik bir ada ülkesi izlenimi uyandırdı. Sevilla da göze kesinlikle batacak bazı ÅŸeyler var. Bunların başında adeta her sokakta bulunan turunç aÄŸaçları… Bir Adanalı olarak bana çok tanıdık gelse de ÅŸehre gerçekten çok yakıştığını ve çok sıcak bir his verdiÄŸini itiraf etmeliyim. Yine daracık sokaklarında kavuÅŸtuÄŸu anda bir anda karşınıza çıkan küçük meydanlar öylesine güzel ki; hem hepsinde turunç aÄŸaçlarının altına kurulmuÅŸ lokantalar da var… Åžahsen bu gezimi çok ucuza mal etmeye çalıştığım için deneme fırsatım olmadı ama herkese tavsiye ediyorum.

Peki ne yapalım Sevilla’da? Bana sorarsanız Barrio Judeo’nun dar sokaklarında saatlerce dolaÅŸmak ayrı bir keyif. Hem sokakları daracık kılan evlerin duvarlarının ardını görmeden aman evler hakkında pek fikir yürütmeyin.

Çünkü dışarıdan kimisi harap ve sıradan görünen evlerin hepsinin muazzam avluları var, ÅŸansınızı zorlayıp birkaçını deneyebilirsiniz. Bir de Ä°spanya’da hayli popüler olan sokakta içmek “botellon” kesinlikle tavsiye edilir, özellikle Sevilla’da bir meydan dolusu insanın “botellon” yaptığını görünce inanın sizin de katılasınız geliyor. Bir de turistik olduÄŸu kadar hala ispanyollar’ın sevdiÄŸi “flamenco” var. Ama bana sorarsanız para verip de flamenco gösterisine gitmeyin, zira bazı barlarda hiçbir ekstra ücret ödemeden flamenco gösterisi seyredebiliyorsunuz ve çok daha keyifli oluyor. Ama unutmayın bedava olduÄŸu için inanılmaz kalabalık olabiliyor…

Peki nereleri görmeli Sevilla’da? Her katolik ÅŸehrinde olduÄŸu gibi en merkezde kocaman bir katedrali var. Bir de yine merkezde “El real alcazar” yani kale-saray arası güzel bir bahçesi olan yapı var, yine tavsiye edilir… Özel olarak son belirteceÄŸim yer ise “Plaza de Espana” daki iki kuleli enteresan ama çok özel olan bina, “Museo Militar” yani SavaÅŸ Müzesi… Tabii ÅŸehrin geri kalan kısmı da çok güzel ve özel ancak geri kalan kısmı rastgele gezerek de keyifle gezebilirsiniz.

Sevilla’dan Granada’da Cordoba’da aslında yakın yaklaşık 2 saatlik yolculuklarla iki ÅŸehre ulaÅŸmak da mümkün. Ama biz Cordoba’ya geçelim ÅŸimdi.

Cordob, Sevilla’ya göre daha küçük bir ÅŸehir. Ve açıkçası Müslüman etkisinin daha yoÄŸun hissedildiÄŸi de ayrı bir gerçek. Cordoba’nın da tam ortasında bir katedral var. Åžaşırtıcı olan ise bu katedralin “Mezquita” yani camii diye anılması. Zira bu yapı aslında bir camii olarak yapılmış ancak ÅŸehir hristiyanların eline geçince katedrale çevrilmiÅŸ. Ä°ÅŸin enteresan yanı hala tabelalarda “Mezquita” olarak gösteriliyor. Bol sütunlu etkileyici bu yapı ÅŸehrin en büyük turistik unsuru. Ä°ÅŸine yarayabilecek bir detay olarak normal giriÅŸi 8 euro kadar olan bu yapıya sabah 8 civarı bedava girebileceÄŸinizi müjdelemek isterim. Katedral gerçekten çok büyük ve içinde gerçekten de farklı kültürlerden ögeleri görmek mümkün ve heyecan verici.

Yine hemen “mezquita”nın yanında “Alcazar de los Reyes Cristianos” yani Hristiyan Kralların Kalesi var.Açıkçası kalenin önündeki bahçe de en az kalenin kendisi kadar güzel. Ayrıca kaleyi güzel kılan özelliklerden bir tanesi ise küçük ve ÅŸehrin kalanı ile uyumlu olması. Bu bahçelerin hemen önünden ise bir otobüs kalkıyor. Bu otobüs “Medina al Zahara”ya gidiyor…

fHep tarih derslerinde duyup da anlam veremediÄŸimiz bir devlet vardı, en azından kendi adıma öyleydi:”Endülüs Emevi Devleti”. Hem o kadar uzak olması hem de hep hristiyan bildiÄŸimiz Ä°spanya’da olması durumu daha da enteresan kılıyordu. Ä°ÅŸte tam da o zamanlarda Endülüs Emevi’lerinin başındaki kiÅŸi kendisini halife ilan edip muazzam bir saray yaptırıyor kendisine. Åžehirden bir kaç kilometre dışında olan bu kompleks ÅŸu anda biraz yıkık ve harap halde de olsa; var olan hali bile geçmiÅŸte ne ölçüde ihtiÅŸamlı olduÄŸunu tahmin etmenize yetiyor.

Evet, peki daha nereleri gezebiliriz Cordoba’da? Bana sorarsanız elinize bir harita alıp enterasan gördüÄŸünüz herhangi bir yere gidin; bununla birlikte ÅŸehrin merkezinde arşınlanmadık sokak bırakmayın derim. Cordoba küçük bir ÅŸehir olduÄŸu için insan hemen alışıyor ve benimsiyor, ayrıca her köÅŸeden tarihi eserler de size bir yerden tanıdık gelecektir. Yine çok ucuz bir ÅŸehir olduÄŸundan yemek konusunda ÅŸansınızı zorlarken çok düÅŸünmenize gerek kalmayacaktır.

Kalacak yer konusunda sadece bir uyarım olsun. Genel olarak sıcak bir yer olsa da ben oradayken yani ÅŸubat ayında en azından akÅŸamları soÄŸuk oluyor, ancak binalara bir ısıtma sistemi yapma gereÄŸi hissetmediklerinden yatağınızda hayli üÅŸüyebiliyorsunuz, aman dikkat.

Evet; ÅŸimdi de endülüsteki son durağımız Granada’ya gelelim. Granada Hristiyanlar’ın en son aldığı ÅŸehir olduÄŸundan burası müslüman etkisinin en çok hissedildiÄŸi yer. Ancak bunu derken satıcıların hepsinin Faslı olmasından bahsetmiyorum.”Albayzin” olarka anılan ve alhambra tam karşısına düÅŸen ve bence ÅŸehrin en özel olan mahallesi yanlış hatırlamıyorsam arap mahallesi diye anılıyordu. Burada daracık sokaklara üst üste kondurulmuÅŸ beyaz ve az katlı evler dikkat çekiyor. Yine dışarıdan hiç gözükmese de evlerin çok muazzam avluları var.

Özellikle tavsiyem “Albayzin”in altını üstüne getirmeniz. Gerçi bir tepeye kurulduÄŸu için biraz yorucu olabilir ama kesinlikle deÄŸecektir. Genel olarak dikkatimi çeken Granada’daki Hippi yoÄŸunluÄŸuydu, tabii bununla birlikte yoÄŸunlaÅŸan ot kokusunu da yadırgamayın.   Alhambra’yı ziyaret etmeden önce önce ona bir karşıdan bakın derim. Bunun için en uygun yer “Mirador de San Nicolas” denebilir ki; burası halka açık bir meydan ve önde alhambra arkada “Sierra Nevada” karlı daÄŸlar var…Benim size daha özel tavsiyem ise bu meydanın hemen yanındaki camiye girmeniz. Tabii isterseniz namaz kılın ama benim tavsiyemin nedeni muazzam olan manzarası…Uzun uzun seyredin derim bu özel manzarayı.

Ve evet sırada Alhambra var.Granada hatta endülüs denince birçok kiÅŸinin aklına Alhambra gelir. Granada’nın Magrip Kralının Sarayı… Bir tepeye kurulan bu sarayın birçok avludan oluÅŸan yapısı kesinlikle çok özel ve her duvarında hatta köÅŸesinde görebileceÄŸiniz iÅŸlemer de yine çok etkileyici. Åžahsi olarak yapıdan çok etkilenmeme raÄŸmen bize çok uzak olan bir mimarı yapı olmadığı için eminim ki Avrupalılar daha çok etkileniyordur. Buna raÄŸmen hemen eski sarayın yanına kurulmuÅŸ çok açık ÅŸekilde Avurpa tarzı inÅŸa edilmiÅŸ Saray binası ise eski sarayın kesinlikle gölgesinde kalıyor. Ancak Alhambra bir tam gününüzü alacak bir komplekse bunu da belirtmeliyim, ayrıca bilet konusu da bazen sıkıntı olduÄŸundan sabah erken saatlerinde gitmek avantaj olacaktır.

Bir de bahsetmeden geçmek istemedim, Katolik bir ÅŸehir olduÄŸundan göreceli olarak ÅŸehrin daha yeni kısmında bir katedral mevcut. Aslında güzel bir katedral olduÄŸunu söylemeliyim, ayrıca “Gran via de colon” çevresi konumlanan Avrupa tarzında inÅŸa edilmiÅŸ tahminen 19-20.yy’a tarihlenen ÅŸehir de görülmeye deÄŸer.

Tam anlamıyla hayat kurtaracak tavsiyelerde bulunamasam da aklımda kaldığı kadarıyla fikirlerimi paylaÅŸmış oldum. Umarım Endülüs yolunda iÅŸinize yarar ya da en azından Endülüs’e dair gözünüzde güzel ÅŸeyler canlandırır da bir gün niyet edersiniz bu güzel ülkeye gitmeye…