İnovatif Şirket Kültürü Nasıl Oluşturulur?

Önceki yazılarımızda inovasyon kavramına ve önemine dikkat çekmiştik. Bu ayki yazımızda ise inovatif şirket kültürü oluşturmada neler yapılmalı ve nasıl bir yol izlenmelidir? Bu konular üzerinde duracağız.

Şirket içinde inovasyon yapmanın öncüsü, yol göstericisi ve sahiplenicisi kimdir sorusunun karşılığı hiç şüphesiz ki işletmenin tepe yönetimidir. Aksi durumda şirket çalışanları kendiliğinden haydi inovasyon yapalım da şirketimiz ulusal ve uluslararası ticari arenada rekabetten geri kalmasın. Karımızı maksimize edelim gibi söylemlerde bulunmayacaklardır! İnovatif şirket kültürünü tüm argümanları ile oluşturmak ve uygun zemini inşa etmek yönetimin irade ve tasarrufundadır.O halde şirketinizin inovatörü, lideri siz şirket yöneticilerisiniz! Şirketin inovatif bir şirket olması ve çalışanların bu yönde kanalize edilmesi de tabi ki size düşmektedir.

O halde ne yapılmalı? Şirketler kendi örgütsel yapıları içerisinde mutlaka inovatif politikaları şirketin tüm birimlerine yayarak benimsenmesini sağlamalıdırlar. Bir işletmenin başarılı ve kalıcı olmasını sağlayan en önemli etken inovasyon yapabilme kapasitesidir. Ve işletmeler tüm çalışanları ve yöneticileri ile beraber inovasyon yapma istek ve potansiyelini etkin kullanmak zorundalar. Çünkü inovasyon yaparken başarı dediğimiz şey öyle kendiliğinden gelip işletmenizin üzerine kurulacağı bir şey değildir. Ancak ve ancak ortak hedefe kilitlenmiş ve aynı amacı içselleştirmiş ekipler ile gerçekleştirilebilmektedir. İnovaf bir kültür oluşturmak için işletmenin yöneticileri, çalışanlar ve paydaşlar ile etkin bir örgütlenme yapısının oluşturulması şarttır. Bu aşama da Oden (1997:5) işletmelerde inovatif kültürün tesis edilmesi ve işletmelerin yenilikçi bir yapıya kavuşturulması için sahip olunması gereken özellikleri şöyle sıralamaktadır.

1.Daima geleceğe odaklı, öngörü sahibi, taktik ve strateji geliştirebilen kültür temalı liderlik,

2.Yeniliğe ve başarıya odaklanmış bir şirket kültürü,

3.Müşteri ihtiyaç, beklenti ve taleplerine kilitlenilmiş bir strateji

4.Şirketin tüm faaliyet kalemlerinde toplam kalite yönetimini esas alan politikalar,

5.Esnek bir örgüt yapısı oluşturularak keskin olarak çizilmiş kalıpların dışına çıkılmış bir yapı oluşturması,

6.Yüksek öncelikli çözüm ortaklıkları, ekip çalışması ve güven

7.Katılımcı yönetim ve insiyatif alma hakkı tanınmış çalışanlar,

8.İnsan kaynakları yönetimine en yüksek düzeyde önem verilmesi,

9.Öğrenmeyi hayata yayma ve sürekliliğin sağlanarak, değişim ve ilerme içerisinde olma,

10.Etkin bilgi sağlama kaynağı, iletişim ve karar alma sistemleri ilgi sağlama kaynağı oluşturma,

11.Süreç içerisinde performansa odaklanmak, süreç yönetimini esas almak,

12. Ürün, süreç ve pazar gelişimine önem vermek

İnovasyon, kendisini besleyen bir kültür atmosferinde sürekli bir gelişim ve yenilik içerisinde uzun vade de etkinliğini koruyabilir. Bunun için gerekli olan ve 12 madde ile anlatılmaya çalışılan konulara önem verip işletme içerisinde inovatif (yenilikçi) bir kültürün oluşumu sağlanmalıdır. Öncelikle takım çalışması ve şirket içinde birbirinin rakibi değil takımdaşı olduğunun farkındalık ve bilincinde bir atmosfer oluşturulmalıdır. Takımın her ferdi zincirin önemli bir halkası olduğunun farkında olmalıdır. İnovatif şirket kültüründe insan insanın kurdudur mantığına yer yoktur, olmamalıdır. Herkes bulunduğu noktanın hakkını verme istek ve gayesinde olmalıdır. Her çalışan şirket içerisinde anlamlı bir birey olarak aidiyet duygusuna sahip olmalıdır. Yardımlaşma kültürü geliştirilmelidir.

İngilizce bir kavram olan ‘know-how’ olarak bildiğimiz teknik bilgi ve uzman olan çalışanlara sahip olmak olmazsa olmazlardandır. İnovasyonu önce fikri düzeyde üretip sonra ticari çıktıya bu çalışanlar eli ile dönüştürülecektir. Bu da şirket içinde beyin fırtınası ve diğer inovatif düşünce teknikleri aracılığıyla olabilecektir.

Liderin çalışanları ile kurduğu iletişim dilinin kalitesi çok önemlidir. Ben dilinden olabildiğince uzak, biz diline hâkim iletişim şekli esas olmalıdır. Argo tabirle ‘ben sizin babanızım ben ne dersem o’gibi bir üslup ve yönetim şekliyle günümüzde bir yere varılamayacağı açıktır. Lider çalışanlarında söylem ve davranışları ile aidiyet duygusu inşaa etmelidir. Yönetici adeta arı misali çalışanlarını bal yapabilir konuma getirmeyi bilebilir bir üslupta olmalıdır.

Israrla çalışan potansiyelinden bahsediyoruz. Çünkü kuşaklar değişti. Bizler X-Y-Z kuşak ayrımlarının bile ayırdına varamadan dünya Alfa kuşağından bahsediyor. Yani tablet bilgisayarlarla büyüyen, akıllı telefonsuz bir hayatı bilmeyen, saniyeler içinde düşüncelerini internete aktarabilen, bugüne kadarki ‘en fazla dönüştürme’ yeteneğine sahip kuşak. Hal böyle iken yeni ekonomik düzenin araçları ve insan kuşakları olarak eskisinden çok farklılık göstermektedir. Bilgi ve inovasyon yeni ekonomik düzenin vazgeçilmez ve olmazsa olmaz bileşenleri arasındadır. Bilginin en kıymetli sermaye olduğu günümüz koşullarında, bilgi donanımlı bireyler işletmeler için çok önemli bir kaynak olarak görülmelidir. İnovasyon için de bu bilgi donanımlı çalışanlar işletmelerin en önemli hazinesi olmaktadır. Bu durumun bireylere etkisi mecburi olarak her geçen gün daha donanımlı olma mecburiyeti için bir itici güç olacaktır.

İşletmelerin hayatta kalabilmek ve sürdürülebilir bir rekabet avantajı yakalayabilmek için mecburi olarak inovatif şirket olma zorunlulukları var. Bunun için inovatif bir şirtketin işletmenin ilişkili olduğu daha doğrusu olmak zorunda olduğu teknoloji, müşteriler, tedarik ağı, dış kaynaklar, organizasyon, iletişim, halkla ilişkiler, her birinin etkin bir şekilde yönetimini sağlamalıdır.