İnovasyon

“Eğer dün düşündüğümüz gibi bugün öğretiyorsak çocuklarımızın yarınlarını çalıyoruz demektir.“ John Dewey

Türkiyede inovasyon son yılların en dikkat çeken ve önemli konularının başlarında gelmektedir. Bunun sebebi inovasyonun ülke ekonomisinden, kalkınmaya, istihdam ve toplumsal refaha sağlayacağı katma değere kadar birçok alanda öneme sahip olmasıdır. Türkiye’de inovasyon haftaları, üniversitelerde ve eğitim kurumlarında, hemen hemen her yerde inovasyon en öncelikli konularımızdan dersek yanılmış olmayız. Evet çok önemlidir ama önemli olmasının yanında zaruriyet kelimesini kullanmak zorundayız. Çünkü inovasyon yapma mecburiyeti ile karşı karşıyadır işletmeler. Peki bu aşamada neden mecburiyet kelimesi ile derdimizi anlatma gereği duymaktayız.

İnovasyon nasıl bir sihire sahiptir ki bunun yapıldığı takdir de tabiri caizse bir taşla birçok kuş vurulmuş olsun. Türkiye de ve dünya da herkes tutturmuş bir inovasyon aşağı inovasyon yukarı diye... Peki nedir bu inovasyon ?

İnovasyon kelime anlamı olarak Latince bir sözcük olan ‘ innovatus’ tan türemiş olan, toplumsal, kültürel ve idari ortamda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlanmasıdır.

Bir ürün veya hizmetin inovasyon eseri olduğunu anlamak için daha önce bulunmamış yeni fikirler, ürün, yöntem ve hizmet dönüştürme sürecinden ticari ve parasal bir çıktı meydana gelmiş olmasına dikkat etmek gerekiyor. Bu süreci iki aşama halinde değerlendirebiliriz. Birinci aşama yeni ve yaratıcı fikir üretme aşaması diğer aşama ise bulunan fikirlerin ticarileştirilme aşamasıdır. İnovasyon tanımlanırken ‘Yaratıcı Yıkım’ tanımını literatüre kazandırmış Schumpeter’den inovasyon denince ne anlamamız gerektiğini öğrenelim. Schumpeter girişimci ruha sahip yeni firmaların daha az yenilikçi olan mevcut firmaların yerini alarak bunun iktisadi gelişmeye sebep olacağını söylemektedir.

Yani yaratıcı yıkım süreci pasif bir süreci değil, ekonomik gelişmenin yenilik tarafından; yeni teknolojilerin eskisinin yerini aldığı dinamik bir süreç yoluyla harekete geçirildiğini savunmaktadır.

O halde inovasyon yeni ve faydalı bir ürünün oluşturulması ve piyasaya arz edilmesi ile ilgili bilginin belli bir amaç çerçevesinde yararlanıldığı bir süreci ifade etmektedir.

İnovasyon icat edilen yeni fikirlerin belli bir amaç dâhilinde yararlanılarak ticari bir ürün veya hizmet üretildiği bir süreçtir.

İnovasyon, bir yenilik işletme içi uygulamalarda, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş bir ürün (mal veya hizmet) veya süreç, yeni bir pazarlama yöntemi ya da bir organizasyonel yöntemin gerçekleştirilmesidir.

Evet bir ürün veya hizmetin inovasyon olması için yeni olması gerekmektedir. Peki yeni olan her şey inovasyon mudur mesela? Her yeni olan şeyi hemen inovatif ürün kategorisine koyabilir miyiz? Yapılan yeniliğin mutlaka bir ihtiyacı karşılıyor olması veya toplumdaki sorunlara mevcut çözümlerin çok ötesinde yeni çözümler sunabiliyor olması gereklidir. İnovasyon ile ekonomik ve sosyal bir katma değer üretilmiş olmalıdır. Bir şey ne kadar yeni, farklı ve orijinal olursa olsun eğer; ekonomik ve sosyal bir katma değeri yoksa burada inovasyondan söz etmemiz mümkün değildir. Çünkü inovasyon’un piyasa koşullarında iktisadi bir etki oluşturması gerekmektedir.

İnovasyon düşük maliyetlerle de yapılmaktadır çok yüksek maliyetlerle de. İnovasyon iki şekilde yapılabilmektedir. Bunlar açık inovasyon ve kapalı inovasyondur. Açık inovasyon da şirketler kendi iç kaynaklarını kullanabildikleri gibi aynı zamanda dış kaynak kullanımına da gidebilmektedirler. Kapalı inovasyon da ise işletmeler sadece kendi iç kaynaklarını kullanarak inovasyon yapmaktadırlar. Daha öz anlatımla açık inovasyonda firmalar hem dış AR-GE kaynaklarından yararlanarak yeni ürün, hizmet ve teknoloji geliştirmekte hem de kendi AR-GE kaynaklarının başkaları tarafından farklı pazarlarda değerlendirilerek değer yaratmasını sağlayabilmektedirler. Kapalı inovasyonda ise kendi ar-ge kaynaklarını kullanmaktadırlar.

Bilginin yayılma ve erişme hızı dikkate alındığında açık inovasyonun işletmelere zaman ve maliyet açısından tasarruf sağlayacağı görülmektedir.