Yargıtay ve Danıştayın iş yükü yeni dairelerle hafifleyecek

TBMM Başkanlığı'na sunulan kanun tasarısına göre Yargıtay'a 6, Danıştay'a ise 2 yeni daire ekleniyor. Böylece Yargıtay'ın daire sayısı 38'e, Danıştay'ınki 15'e çıkarılıyor. Yargıtay'ın kadrosuna 137 yeni üye eklenerek bu sayı 387'ye yükseltilirken, 95 üyeli Danıştay'a da 61 yeni üye kadrosu veriliyor. Torba tasarıdan muhalefetin isteği üzerine çıkarılan 'hâkim ve savcılara doğrudan dava açılamayacağı' hükmünü yeniden getiren kanun tasarısı, adlî tıp çalışanlarının özlük haklarını da düzeltiyor.

Yarın TBMM Adalet Komis-yonu'nda ele alınacak kanun tasarısına göre, Yargıtay ve Danıştay'daki dairelerin iş bölümü kanunla değil kendileri tarafından belirlenecek. Danıştay'daki her dairede bir başkan ile 'yeteri kadar' üye bulunacak. Heyetler, bir başkan ve 4 üyenin katılmasıyla toplanacak ve salt çoğunluk ile karar verilecek. Sayının yeterli olması halinde 2 heyet oluşturulabilecek. Bu durumda ikinci heyete, daire başkanının görevlendireceği üye başkanlık edecek. Müzakereler gizli yapılacak. Yargıtay'daki hukuk dairelerinin sayısı 21'den 23'e, ceza dairelerinin sayısı ise 11'den 15'e çıkarılacak. Yargıtay'da ihdas edilen üye kadrolarına seçim yapılmasından itibaren 15 gün içinde 'Birinci Başkanlık Kurulu' yeniden belirlenecek. Üyelerin hangi dairelerde görev yapacağını, dairelerin iş durumunu ve ihtiyaçlarını göz önünde tutarak, oluşturulan yeni 'Başkanlık Kurulu' belirleyecek.

HÂKİME TAZMİNAT DAVASI AÇILAMAYACAK

Hâkim ve savcıların bir soruşturma, kovuşturma veya davayla ilgili olarak yaptıkları işlem, verdikleri her türlü karar sebebiyle ancak devlet aleyhine tazminat davası açılabilecek. Kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk sebeplerine dayanılarak da olsa hâkim veya savcı aleyhine tazminat davası açılamayacak. Devlet aleyhine açılacak tazminat davası da ancak hükmün kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl içinde açılabilecek. Devlet, ödediği tazminatı, tazminat davasına konu işlem, faaliyet veya kararla ilgili olarak görevini kötüye kullanmaktan mahkum olan hâkim veya savcıdan tahsil (rücu) edecek. Bu hükümler, yüksek mahkemelerin başkanları, başkan vekilleri, daire başkanları ve üyeleri ile Yargıtay cumhuriyet başsavcısı, Danıştay başsavcısı ve Yargıtay cumhuriyet başsavcı vekili hakkında da uygulanacak. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) müfettişleri ile adalet müfettişlerinin, yetkilerini kullanırken yaptıkları her türlü karar sebebiyle açılacak tazminat davalarında da aynı hükümler geçerli olacak. Bu konuda halen görülen davalar, devlet aleyhine devam edilecek.

Bu hafta Meclis Genel Kurulu'nda görüşülmesi beklenen 'torba tasarı'da da bu hüküm yer almış, ancak muhalefetin 'torba tasarıyı engelleme' resti üzerine iktidar partisi tarafından geri çekilmişti. 12 Ocak 2011 tarihinde kabul edilen ve 1 Ekim 2011'de yürürlüğe girecek Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda da 'hakimlerle ilgili davaların devlete açılacağı' hükmü getirilmişti. Ancak bu kanundaki düzenleme sadece hâkimler ile yüksek mahkemelerin başkan ve üyelerini kapsarken, yeni tasarı ile 'hâkimlerin hukukî sorumluluğuna ilişkin sistemin hemen uygulamaya geçirilmesi ve savcı ve müfettişlerin de kapsama alınması' öngörülüyor.

Tasarının gerekçesinde Yargıtay ve Danıştay'ın 'aşırı iş yükü' istatistiklerle izah edilirken, 'davaların yüksek mahkemeler önünde sürüncemede kaldığı' belirtiliyor. 2009 rakamlarına göre Yargıtay ceza daireleri tarafından 218 bin 201 dosya, hukuk daireleri tarafından 334 bin 967 dosyanın karara bağlandığı belirtildi. zaman