Hazar ve Ortadoğu gaz kaynaklarını Avrupa'ya iletecek Nabucco Doğalgaz Boru Hattı ile ilgili hükümetler arası anlaşma, geçen hafta Ankara'da imzalandı.
Hazar ve Ortadoğu gaz kaynaklarını Avrupa'ya iletecek Nabucco Doğalgaz Boru Hattı ile ilgili hükümetler arası anlaşma, geçen hafta Ankara'da imzalandı. Proje için en önemli kaynak ülkeler arasında gösterilen İran, ortaklar tarafından son anda dışlandı. Uluslararası kamuoyunda merak uyandıran konuyla ilgili Nabucco Gaz Pipeline International GmbH yetkilileri, "İran'ın durumunun siyasî gelişmelere bağlı olduğunu" açıkladı.
Ancak Zaman'ın ulaştığı bilgiler, sözlü açıklamalarda devre dışı bırakılan İran'ın anlaşmada yer verilen bir maddeyle projeye dahil edildiğini ortaya koyuyor. Nabucco Anlaşması'na göre hattan taşınacak doğalgaz, Türkiye'nin Doğu ve Güney kara sınırlarından girecek üç noktadan sağlanacak. Ayrıca, ilave yeni bir nokta daha belirlenebilecek.
Adını açıklamak istemeyen bir kaynak, İran'ın ileriki süreçte projeye dahil edilebilmesi için anlaşmada 'Kaynak ülke ismi' yerine '3 giriş noktası' ifadesine yer verildiğini söyledi.
Avrupa'nın artan gaz ihtiyacını karşılamak ve kriz durumlarında riski azaltmak için geliştirilen Nabucco Projesi, tartışılmaya devam ediyor. Boru hattı inşaatı için önemli mesafe alınmasına karşın, hattan taşınacak gaz için kaynak ülke konusu henüz netlik kazanmadı. Anlaşma öncesi proje için Azerbaycan ve İran ismi öne çıkarken, İran Türkiye'deki törende son anda devre dışı bırakıldı ve kaynak ülke olarak Azerbaycan, Irak ve Mısır açıklandı. Ancak Türkiye'nin doğalgaz şirketi BOTAŞ, halen İran ve Azerbaycan'dan boru hatları ile gaz alıyor. Mısır ve Irak için yeni boru hatları yapılması gerekiyor.
Nabucco ortakları, İran'ı proje için kaynak göstermezken, hükümetler arası anlaşmada İran dolaylı da olsa projeye dahil edildi. İran'ı Nabucco'ya dahil eden anlaşmanın ilgili maddesi şöyle (8): "İlk Giriş Noktaları" tespiti Nabucco Uluslararası Şirketi tarafından yapılmak üzere Türkiye Cumhuriyeti'nin doğu ve güney kara sınırları üzerinde, Nabucco Projesi'nin başlatılacağı herhangi üç noktayı ve ayrıca anlaşma çerçevesinde Nabucco Komitesi ile Nabucco Uluslararası Şirketi arasındaki istişareye bağlı olarak tespit edilecek –yine Türkiye'nin doğu ve güney kara sınırlarındaki– herhangi bir başka noktayı daha kastetmektedir. Söz konusu sınırlar üzerinde İlk Giriş Noktaları'nın mevkilerinin tam olarak tespiti, standart izin ve ilgili yetkilendirme süreçlerine tabidir."
'PROJE İRAN OLMADAN YAPILAMAZ'
İran'ın dünya doğalgaz rezervleri açısından ikinci büyük ülke olduğu bilgisini veren projeye yakın bir kaynak, bu zenginliği göz ardı etmenin mümkün olmadığını belirtiyor. İran'ın nükleer santral konusunda ABD başta olmak üzere dünya kamuoyu ile sorunlar yaşadığına işaret eden aynı kaynak, "Nabucco ortakları büyük ihtimal ABD ve diğer bazı ülkelerden gelen baskılar sonucu, İran'ı son anda devre dışı bıraktı. Ancak, Avrupa ülkeleri, İran'ı tamamen devre dışı bırakma riskini alamaz, zaten anlaşmaya konan madde de bunu gösteriyor." dedi.
ZAMAN
Yorum Yazın