Çin'in Türkiye'deki yenilenebilir enerji yatırımlarına BRI katkısı

KuÅŸak ve Yol GiriÅŸimi (BRI) kapsamında denizaşırı ülkelerde temiz enerji projeleri için önemli miktarda finansmanı harekete geçireceÄŸi düÅŸünülen Çin'in, Türkiye'de gelecek dönemde en fazla yatırım yapacağı alanlardan birinin yenilenebilir enerji sektörü olabileceÄŸi belirtiliyor.

Bu yıl 25-27 Nisan tarihleri arasında KuÅŸak ve Yol GiriÅŸimi (Belt and Road Initiative - BRI) tarafından ikincisi düzenlenecek Uluslararası Ä°ÅŸbirliÄŸi için KuÅŸak ve Yol Forumu'na 40 üst düzey yetkilinin katılımı öngörülürken, Türkiye'den de bir heyetin forumda bulunması bekleniyor.

Bu yılki forumda KuÅŸak ve Yol GiriÅŸimi'nin ilk beÅŸ yılının deÄŸerlendirilmesi ve gelecek beÅŸ yıla yön verecek stratejilerin belirlenmesi planlanıyor. BRI yatırımlarının kalitesi, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkileri ve "yeÅŸil" yatırımlar forumun odak konuları olarak sıralanıyor.

Enerji sektörü Çin'in denizaşırı yatırımlarının merkezini oluÅŸtururken, Çin'in iki kamu bankasının 2013-2018 yılları arasında BRI ülkelerindeki enerji projelerine yaptığı yatırımlar 186,3 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

Çin'in Türkiye'deki yenilenebilir enerji yatırımları 600 milyon dolar

Bu yatırımlarda aslan payını kömür projeleri oluÅŸturuyor. 728 gigavat yenilenebilir enerji kapasitesiyle dünyada yenilenebilir enerji lideri Çin'in, trilyon dolarlık BRI finansmanıyla ilgili ülkelerdeki enerji yatırımlarının iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ve sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu hale gelmesinde liderlik etmesi bekleniyor. 

Çin'in küresel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi politikaları doÄŸrultusunda BRI ülkelerindeki yatırımlarını karbonsuzlaÅŸtırarak önemli miktarda finansman kaynağı sunması bekleniyor. Ülkenin Türkiye'de yenilenebilir enerji sektörüne ÅŸu ana kadar yaptığı yatırım 600 milyon dolar seviyesinde bulunuyor.

Çin'in BRI politikaları kapsamında, Türkiye'de gelecek dönemde en fazla yatırım yapabileceÄŸi alanlardan birinin yenilenebilir enerji sektörü olabileceÄŸi öngörülüyor.

"Ciddi bir küresel sürecin içerisindeyiz"

Bilkent Üniversitesi Ä°ktisat Bölümü ÖÄŸretim Görevlisi Bengisu Özenç, AA muhabirine, BRI'nın bir lojistik altyapı projesi gibi görülmesine raÄŸmen ilgili ülkeleri küresel sisteme entegre edecek bir dönüÅŸüm projesi olduÄŸunu söyledi.

Türkiye'nin, giriÅŸimin Avrupa'ya geçiÅŸini kolaylaÅŸtıracak ülke konumunda bulunduÄŸuna dikkati çeken Özenç, "Türkiye bu yüzden giriÅŸim için çok önemli. BRI kapsamındaki yatırımlar altyapı projeleri olduÄŸu için giriÅŸimin sürdürülebilirlik ayağı da önemli bir tartışma konusu. Altyapı projeleri, çevreyi ciddi oranda etkilediÄŸi için önümüzdeki dönemde bu giriÅŸim kapsamında ilgili tüm yatırımların ülkelerin sürdürülebilirliÄŸini de etkileyeceÄŸini görüyoruz. Bu yüzden aslında ciddi bir küresel sürecin de içerisindeyiz." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

"Çin, Türkiye'yi üretim üssü olarak kullanabilir"

Özenç, diÄŸer yandan Çin'in yenilenebilir enerji yatırımlarında lider pozisyonda olduÄŸunu anımsatarak, BRI ile Çin'in bu alandaki dönüÅŸtürücü etkisinin görülebileceÄŸini anlattı.

Türkiye'nin de yenilenebilir enerjide yüksek teknoloji üretmeyi hedeflediÄŸini aktaran Özenç, ÅŸöyle devam etti:

"Türkiye'nin yenilenebilir enerji ekipmanlarında bir üretim üssü olabilmesi için bu konunun bir sanayi üretim politikası olarak ele alınmasının faydalı olacağını düÅŸünüyorum. Ülke olarak yüksek teknoloji ürünleri üretmeyi hedefliyoruz ve yenilenebilir enerji ekipmanları bu anlamda ciddi fırsatlar sunuyor. Çin'in de Türkiye'yi önemli bir üs olarak kullanabileceÄŸini düÅŸünüyorum. Türkiye'nin ciddi bir sanayi üretim tecrübesi var ve aslında bu durum Çin için de önemli bir fırsat sunuyor. Çin ve Türkiye'nin özellikle güneÅŸ enerjisi ekipmanlarında hatırı sayılır bir alışveriÅŸi söz konusu ama bu iliÅŸkinin bir sanayi iÅŸ birliÄŸine dönüÅŸtürülmesi gerekiyor."

"Türkiye'nin Çin ile iÅŸ birliÄŸinin güçlendirilmesini bekliyoruz"

Çin merkezli düÅŸünce kuruluÅŸu Greenovation Hub'ın BRI AraÅŸtırmacısı Li Xiulan da Türkiye ve Çin arasında 2015'te imzalanan protokol kapsamında, iki ülkenin altyapı, enerji, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi, ulaşım ve kültürel iÅŸ birliÄŸi konularında politika desteÄŸi sunmasının kararlaÅŸtırıldığını anımsattı.

Li, protokolün imzalanmasını takiben iÅŸ birliÄŸi stratejisi ve buna baÄŸlı bir yol haritası hazırlanması için üst düzey görüÅŸmeler gerçekleÅŸtirildiÄŸini belirterek, ÅŸöyle konuÅŸtu:

"Türkiye CumhurbaÅŸkanı’nın katıldığı ve konuÅŸma yaptığı birinci 'KuÅŸak ve Yol Uluslararası Ä°ÅŸbirliÄŸi Forumu' iki yıl önce gerçekleÅŸti. 2018 yılında Çin ve Türkiye cumhurbaÅŸkanları arasında gerçekleÅŸen görüÅŸmelerde karşılıklı iÅŸ birliÄŸinin güçlendirilmesi ve BRI'nın 'Koridorun Ortası GiriÅŸimi' ile iliÅŸkilendirilmesi konuları ele alındı. Ä°kinci forum kapsamında, Türkiye'nin Çin ile iÅŸ birliÄŸinin güçlendirilmesini bekliyoruz."