Çin bir trilyon doları kaçırdı

New York Times'ta yer alan habere göre, Çin’de mevcut kanunlar gereÄŸi her vatandaÅŸ bir sene içerisinde yurtdışına sadece 50,000 dolar çıkarabiliyor. Bu nedenle insanlar, arkadaÅŸlarından ya da aile bireylerinden bu miktarda parayı yurtdışına taşımak ya da transfer etmek konusunda yardım isteyebiliyor. Yaklaşık 100 kiÅŸi bir araya gelirse yurtdışına 5 milyon dolar para çıkarabiliyor.

SON BÄ°R YILDA 1 TRÄ°LYON DOLAR SERMAYE ÇEKÄ°LDÄ°

Ä°ngilizcede “Smurfing” olarak adlandırılan bu yöntem son dönemlerde Çin’den sermaye çıkışının bir parçası oldu. Sermaye çıkışları Çin ekonomisinin geleceÄŸine yönelik beklentilere gölge düÅŸürüyor ve küresel piyasaları sarsmaya devam ediyor. Son bir yılda, ÅŸirketler ve bireyler Çin’den toplam 1 trilyon dolar sermaye çekti.

Bazı metodlar, örneÄŸin Çin dışında gayrimenkul yatırımı yapmak, yurtdışında iÅŸletme satın almak ya da dolar cinsinden borçları geri ödemek tamamen yasal. Ancak, “Smurfing” gibi diÄŸer yöntemler tartışmalı, ve bazı durumlarda yasadışı dahi olabiliyor. GeçtiÄŸimiz yıl, Çin gümrük yetkilileri bir kadını, göÄŸsüne, kalçalarına ve ayakkabılarına sakladığı 250,000 dolarla ülkeyi terketmeye çalışırken yakaladı.

EÄŸer Çin hükümeti vatandaÅŸlarının varlıklarını ülke dışına çıkarmasının önünü alamazsa, Çin ekonomisinin görünümü daha da karamsarlaÅŸabilir. Sermaye çıkışları, zaten yavaÅŸlamakta olan Çin ekonomisi için bir istikrarsızlık unsuru oluyor ve ekonomiye olan güveni tehdit ediyor. Son on yıldır yüksek düzeyde borç veren bankacılık sistemi de bu geliÅŸmelerden nasibini alıyor.

Sermaye çıkışı halihazırda renminbi üzerinde kayda deÄŸer bir baskı oluÅŸturuyor. Hükümet, piyasalara müdahale ederek para biriminin serbest düÅŸüÅŸe geçmesini engellemeye çalışıyor. Çin hükümeti, yüksek miktarda döviz rezervini kullanarak renminbiye istikrar kazandırmak istiyor. Ancak, hükümetin halihazırda yüksek seviyede bulunan rezervlerinin erimesi yeni bir sermaye çıkışı dalgasını da tetikleyebilir ve piyasalarda dalgalanmaya neden olabilir.

'KÜRESEL FÄ°NANSAL PÄ°YASALARLA BAÄžLARINI DARALTIYOR'

Öte yandan, Çin, sermaye çıkışlarına engel olabilmek adına ülkenin küresel finansal piyasalarla olan baÄŸlarını da daraltıyor. ÖrneÄŸin, hükümet, vatandaÅŸların yurtdışından hayat sigortası almak için banka kartı kullanmasını yasakladı.

Ancaki benzer adımların bedeli var. Kısıtlamalar, hükümetin, önümüzdeki yıllarda büyümeyi destekleyecek reform çabalarından geri adım attığına dair endiÅŸeler oluÅŸturuyor. Ancak, mevcut küresel ÅŸok dalgaları göz önüne alındığında kısa vadeki baskılar da dikkatle incelenmeye deÄŸer.

Autonomous Research ekonomisti Charlene Chu, “Çin para birimi, çok kısa vadedeki bir dönem için finansal istikrar adına bir tehdit unsuru haline geldi.” diyor.

'ÇIKIÅž ÜZERÄ°NDEKÄ° KISITLAYICI ETKÄ° ESKÄ°SÄ°NE GÖRE AZ'

Sermaye çıkışı ve benzer problemler Çin için oldukça yeni. Çin ekonomisi yıllardır dünya’dan yatırıma yönelik fonları çekmeyi baÅŸardı ve ekonomik büyüme oranı çift hanelere ulaÅŸtı. Ancak, ÅŸimdi ekonominin yavaÅŸlamasıyla para ülke dışına çıkıyor ve hükümetin sermaye çıkışı üzerindeki kısıtlayıcı etkisi eskisine göre daha az çünkü hükümet geçtiÄŸimiz yıllarda açık ekonomiye geçiÅŸ adına bazı kısıtlamaları kaldırdı.

China Market Research Group kurucusu Shaun Rein, “Åžirketler renminbi istemiyor, bireyler de renminbi istemiyor. Renminbi uzun yıllardır güvenilirdi ancak artık deÄŸil ve insanlar renminbi tutmak istemiyor.” diyor.