Cengiz Çandar'ın "Mezopotamya Ekspresi" bir çırpıda okunacak kitaplardan.
Cengiz Çandar'ın "Mezopotamya Ekspresi" bir çırpıda okunacak kitaplardan. Çok kliÅŸe bir ifade oldu ama öyle.
OturmuÅŸ yazmış, ve, Allah için çok iyi bir "iÅŸ" çıkarmış.
Zaten öteden beri Cengiz Çandar nerde ne zaman ne yazdıysa hep okumaya çalıştım.
O kadar ki, bir dönem sırf onu okuyabilmek için Cumhuriyet gazetesine abone oldum.
Bazen unutkanlığa dûçâr olsa da, yani, daha önce söylediÄŸi bir ÅŸeyi hiç söylememiÅŸ gibi yapsa da, kimi zaman kaptırıp gitse de Cengiz Çandar iyidir.
EleÅŸtirsem de her daim incitmemeye özen gösterdiÄŸim ÅŸahsiyetlerdendir.
Yazık ki yazık, sehven de olsa incittiÄŸim olmuÅŸtur. Mesela bundan 3-5 yıl mukaddem Özedemir Ä°nce'yle aynı yazıda adını anmıştım. Bunun için de hâlâ vicdan azabı çekerim.
Çandar'ı gerçekten çok severim.
Sevmesem adını bile anmazdım; oysa bu köÅŸecikte kaç kez konuk ettim.
"Mezopotamya Ekspresi" kitabı sayesinde "bir tarih yolculuÄŸu" yaparken, haliyle Çandar'ın öz yaÅŸamına da bir yolculuk yapmış oluyorsunuz.
Türkiye'de ne kadar vitrine çıkmış insan, tanınmış sima varsa ya Cengiz Çandar'ın üniversiteden sınıf arkadaşı, ya bir alt devresi, ya çocukluk arkadaşı ya da asker arkadaşı.
Dünyada da ahbaplık etmediÄŸi sima yok nerdeyse.
Hulasa, Deniz GezmiÅŸ'ten Morton Abramowitz'e kadar baÅŸ döndürücü bir çevre…
Ä°çine doÄŸduÄŸunuz çevreyle mukayese ettiÄŸinizde kendinizi "baldırı çıplak" yahut "çarıklı erkan" hissetmeniz iÅŸten deÄŸil. O derece yani.
Bir şeceresi var ki, hepten aklınız durur.
"Mezopotamya Ekspresi"nden okuyalım: "Åžerefname'de, kitabın yazarı Åžeref Han, dönemin ünlü Kürtleri arasında benim baba tarafından ailemin atası olan, Osmanlı Ä°kinci PadiÅŸahı Orhan Gazi'nin kazaskeri (daha sonra Sultan 1. Murat'ın Sadrazamı) Çandarlı Kara Halil'den de söz ediyordu.."
Çandarlı Kara Halil kim mi?
Okumaya devam: "Yıllar sonra Çandarlı Kara Halil'in de Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nun kurucusu Osman Gazi'nin kayınpederi Åžeyh Edebali ile bacanak olduÄŸunu, dönemin ünlü Ä°slam alimlerinden Åžeyh Taceddin-i Kürdi'nin kızlarıyla evlenmiÅŸ olduklarını öÄŸrenecektim.."
Anne tarafından da yedi göbek Selanikli bir aileden geliyor. Dedesi de Atatürk'ün çocukluk arkadaşı. "Musta Abi" diyormuÅŸ Atatürk'e.
Buna yakın bilgileri hemen herkesin ÅŸeceresini ezber bilen Müfid Yüksel kardeÅŸim Ä°mza dergisi yıllarında fakire galiba söylemiÅŸti ama matbu olarak muttali olmak yine de bambaÅŸka.
Cengiz Çandar söz konusu kitabında, (Kürtçe konuÅŸmasının yasak olduÄŸu yıllarda) Özal'ın sürece vurgusunu ÅŸöyle naklediyor: "Turgut Özal, 'Olacak, Türkiye'de Kürtler ile ilgili durum böyle kalmayacak, deÄŸiÅŸecek,' dedi, 'Ama gerçekçi olmalılar. Bu, bir süreç meselesi. Adım adım olacak. Bu konuda bunun bir süreç olduÄŸunu ve süreç içinde halledileceÄŸini düÅŸünsünler.."
Anlamakta güçlük çektiÄŸim ÅŸu:
Özal süreci gözetince dahiyane politika, ErdoÄŸan süreci gözetince neden "AnkaralılaÅŸmak" oluyor?
Hadi Hasan Cemal'i veya Ahmet Altan'ı anladım, Cengiz Çandar'a ne oluyor?
Mezkur kitabında, "2009 Temmuz sonu-AÄŸustos başında 'Kürt Açılımı' baÅŸladı.." diyen de o, "Tayyip ErdoÄŸan, tıpkı Turgut Özal'a yapıldığı gibi, 'ülkeyi bölmekle suçlanıyor', 'vatana ihanet' imasıyla, 'Yüce Divan'a gönderilmek'le tehdit ediliyordu.." diyen de.
Tekrar soralım: Ä°ç ve dış dengeleri Özal gözetince strateji, Tayyip ErdoÄŸan gözetince "otoriterleÅŸme" mi oluyor?
Kitaptaki Cengiz Çandar fotoÄŸraflarına da bayıldım.
Gerilla fotoÄŸrafını görünce, hey gidi kavanoz dipli dünya demekten kendimi alamadım. Gerillalıktan Abramowitz kankalığına ha, vay be!
Cem Boyner'le fotoÄŸrafı sayesinde de YDH'lı günlere küçük bir nostalji yolculuÄŸu yaptım.
Özal'a yanağını okÅŸattığı fotoÄŸrafa da bayıldım; çok sempatikmiÅŸ.
Yorum Yazın