Bakan Çağlayana çıldırtan Çin eziyeti

BAHAR BAKIR'ın haberi

Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer ÇaÄŸlayan, Çin ile Türkiye arasındaki iliÅŸkilerin gerilmesine neden olan Urumçi olaylarının ardından geldiÄŸi Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde diplomatik skandalla karşı karşıya kaldı.

ÇaÄŸlayan ve beraberindeki 14 kiÅŸilik heyetin Urumçi havalimanından AkÅŸabat’a gitmek isterken Çin polisinin engeliyle karşılaÅŸması diplomatik gerginliÄŸin yaÅŸanmasına neden oldu.

Kontrol noktasını terketti

Olaylar, ÇaÄŸlayan ve heyetinin CZ 6015 sefer sayılı China Southern Havayolları’nın Urumçi’den AÅŸkabat’a gidecek olan uçaÄŸa binmek için Urumçi Havalimanı'na gelmesiyle baÅŸladı.

Kırmızı, yeÅŸil ve gri pasaport sahibi olan ÇaÄŸlayan ile Türk heyeti Urumçi Havaalanı’nda ekonomi sınıfı yolcularına uygulanan prosedür ile karşılaşınca gergin anlar yaÅŸandı. ÇaÄŸlayan’ın yanında Sincan Özerk Bölgesi Valisi Nur Bekri ve Çin DışiÅŸleri Bakanlığı’ndan yetkililer olmasına raÄŸmen sorun giderilemedi. ÇaÄŸlayan bunun üzerine Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi Murat Esenli’yle birlikte pasaport kontrol noktasını terk ederek durumun düzeltilmemesi halinde uçaÄŸa binmeyeceÄŸini söyledi ve çıkış kapısına yöneldi.

Korumalarla polis arasında arbede

ÇaÄŸlayan ile Esenli bir süre durum deÄŸerlendirmesi yaptılar. Bu sırada heyettekiler itirazlarla kontrol noktasından geçtikten sonra ÇaÄŸlayan da koruması ve Esenli eÅŸliÄŸinde polis kontrol noktasına geldi. Çin polisi kontrol noktasından aranmadan geçen ÇaÄŸlayan’a müdahale ederek x-ray cihazından geçirmek isteyince araya koruması girdi ve bakana hamle yapan Çin polisini durdurdu. ÇaÄŸlayan’ın koruması ile Çin polisi arasında kısa süreli itiÅŸ kakış yaÅŸandı. Çin DışiÅŸleri Bakanlığı yetkileri, Çin Polisi, Türk heyeti ve Esenli olaya müdahale ederek tarafları yatıştırmaya çalıştı.

Nota gönderilsin, mektup yazılsın

O sırada bekleme salonunda olayları büyük bir gerginlik içinde izleyen ÇaÄŸlayan bu durumu kınayarak Esenli’ye konuyla ilgili Çin DışiÅŸleri Bakanlığı'na iletilmek üzere bir nota gönderilmesini ve Çin BaÅŸbakanı'na olayı anlatan bir mektup yazmasını söyledi. ÇaÄŸlayan Çin tarafının yapılan bu saygısızlıktan dolayı özür dilemedikleri takdirde eylül ayı sonunda yapılması planlanan Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantısını iptal edeceÄŸini belirtti.

ÇaÄŸlayan daha sonra heyet üyeleri, görevliler ve gazetecilerle birlikte kendileri için bekletilen minibüse binerek apronda bekleyen uçaÄŸa geçti. Uçak yaÅŸanan gerginlik nedeniyle 50 dakika rötarla kalktı.

ÇAÄžLAYAN: (URUMÇÄ°'DE MEYDANA GELEN OLAYLARLA Ä°LGÄ°LÄ°) TÜRKÄ°YE CUMHURÄ°YETÄ° OLARAK OLAYLARA SEBEBÄ°YET VERENLERÄ°N EN KISA ZAMANDA TESPÄ°T EDÄ°LEREK ADALETÄ°N ÅžEFFAF TECELLÄ° ETMESÄ°NÄ° Ä°STÄ°YORUZ

Çin'in BaÅŸkenti Pekin'deki temaslarını tamamlayan Devlet Bakanı Zafer ÇaÄŸlayan, havayoluyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne geçerek, bölge Valisi Nur Bekri Ä°le görüÅŸtü. Çin Halk Cumhuriyetinin birliÄŸine ve tek Çin politikasına her zaman saygı duyduklarını Belirten ÇaÄŸlayan, Çin topraklarının altıda birini Uygur bölgesinin oluÅŸturduÄŸunu kaydetti. ÇaÄŸlayan, bölgede çok önemli maden, petrol, doÄŸalgaz ve kömür yatakları bulunduÄŸunu bu özelliÄŸi nedeniyle gelecekte bölgenin gözdesi durumuna geleceÄŸini kaydetti. Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin bu özelliÄŸiyle Türk iÅŸ adamlarının ilgisini çektiÄŸini belirten ÇaÄŸlayan ''Biz buraya size olan dostluÄŸumuzun göstergesi olarak sadece mal satmaya gelmedik'' dedi.

Türk yatırımlarının bölgeye yöneleceÄŸini ve bölgenin dünya ticaretinden daha fazla pay alacağını anlatan ÇaÄŸlayan, daha sonra 5 Temmuz tarihinde Urimçi'de yaÅŸanan olaylara iliÅŸkin deÄŸerlendirmelerde de bulundu. Bu olaylardan dolayı büyük bir üzüntü duyduklarını ve olayları yakından takip ettiklerini belirten ÇaÄŸlayan, CumhurbaÅŸkanı Abdullah Gül'ün ziyaretinin ardından bu olayların yaÅŸanmasını talihsizlik olarak deÄŸerlendirdi.

YaÅŸanan olayların Türkiye'de derin kaygı yarattığını belirten ÇaÄŸlayan, Türkiye'de 300 binden fazla Uygur vatandaÅŸ bulunduÄŸuna dikkat çekti. Türkiye Cumhuriyeti olarak olaylara sebebiyet verenlerin en kısı zamanda tespit edilmesi ve adaletin ÅŸeffaf tecelli etmesini istediklerini dile getiren ÇaÄŸlayan, bu konuyla ilgili Vali Bekri'nin kendisine ileteceÄŸi bilgileri kendi tespitleriyle birlikte BaÅŸbakan Recep Tayyip ErdoÄŸan'a ileteceÄŸini kaydetti. ÇaÄŸlayan, olaylar sonrasında alınan tedbirleri de olumlu bulduklarını söyledi.

-VALÄ° BEKRÄ°-

Sincan Uygur Özerk Bölgesi Valisi Nur Bekri de Çin'in özel bölge sisteminin 60 yıldan bu yana uygulandığını bu süre içinde Sincan'ın ekonomisinin güçlü bir ÅŸekilde geliÅŸtiÄŸini kaydetti. Sincan Uygur Özerk Bölgesinde 11 demiryolu hattı inÅŸaatı ve 14 havaalanı limanı bulunduÄŸunu anlatan Bekri 2010 yılına kadar havalimanı sayısını 19'a çıkaracaklarını bildirdi. Merkezi hükümetin desteÄŸi olmaksızın Sincan'ın bu kadar deÄŸiÅŸikliÄŸi gerçekleÅŸtiremeyeceÄŸini belirten Bekri, Sincan'ın geçen yıl ki dış ticaret tutarının 22 milyar 200 milyon dolar olduÄŸunu anlattı. Milli politika, ekonomi, dil ve kültürlerin korunması bakımından Çin hükümetinin dünyaya örnek oluÅŸturduÄŸunu belirten Bekri, bütün vatandaÅŸların din ve inançlarına saygı gösterildiÄŸini ve yasalar tarafından bunun korunduÄŸunu kaydetti

Sincan'da 23 bin 900 cami, 29 bin de din görevlisi bulunduÄŸunu anlatan Bekri, Sincan'ın ÅŸu anda tarihinde en iyi dönemini yaÅŸadığını belirtti. Çin yönetiminin 60. yıl kutlamalarına iliÅŸkin hazırlıklar sürerken 5 Temuzda Sincan'da yaÅŸanan olaylardan dolayı çok büyük üzüntü duyduklarını belirten Bekri, ''5 Temmuz olayları din, milliyet, insan hakları sorunu deÄŸil, bu bir siyasi çatışmadır'' dedi.

Åžiddete katılanların insanları öldürmesi karşısında ÅŸoke olduklarını belirten Bekri, halkın can ve mal güvenliÄŸinin saÄŸlanması için hemen gerekli tedbirleri aldıklarını aktardı. Olaylarda ÅŸiddete baÅŸvuranların çok az bir grup olduÄŸunu ve bunların Sincan'da kınandığını ifade eden Bekri, Sincan'da durumun normale dönmeye baÅŸladığını belirtti.

Sincanda normal düzenin saÄŸlandığına konuÅŸmasında sık sık vurgu yapan Bekri, yıkıcı faaliyetlere baÅŸvuranların Sincan'da kimsenin desteÄŸini kazanamayacağını ifade etti. ''Bölücü ve yıkıcı faaliyetler azınlık grupları ve Çin hükümetinin çıkarlarına aykırıdır, cezalandırılacaktır'' diyen Bekri, Sincan'daki halkın istikrar istediÄŸini belirtti.

Devlet Bakanı ÇaÄŸlayan, buradaki görüÅŸmenin ardından Hantanrı Cami'ini gezerek burada görev yapan iki imamdan bilgi aldı. ÇaÄŸlayan, daha sonra camide namaz kıldı.

Namazın ardından Urimçi Fuarına katılan ÇaÄŸlayan, fuara oldukça ilginç yöresel bir giysiyle katılan Uygurlu genç kızla ve Terrekota Askerlerinin imparatorunun dev boyutlu maketiyle fotoÄŸraf çektirdi.

Fuarın ardından Rüzgar jeneratörü üretimi yapan bir fabrikayı gezen ÇaÄŸlayan, fabrika gezisinin ardından Coca Cola dolum tesislerini gezdi. Coca Cola'nın Üst Yöneticisi (CEO) Muhtar Kent'in tesislerin giriÅŸinde yer alan görüntüsü önünde fotoÄŸraf çektiren ÇaÄŸlayan, daha sonra bölgedeki sanayi bölgesiyle ilgili yetkililerden bilgi aldı.