Yöntem, bir amaca ulaÅŸmak için takip edilen düzenli yol, usul demektir. Amacımız, Allah’ın mesajı insanlara ulaÅŸtırırken takip ettiÄŸi yöntemi anlamaya ve tespit etmeye çalışmaktır. Bizler için Kuranın doÄŸru anlaşılması, takip edilecek yöntem ile direkt irtibatlıdır. Yöntemin tespiti için, mesajın içeriÄŸinin ve amacının net olarak bilinmesi ÅŸarttır. Kalkış noktası mesajın içeriÄŸinin ve amacının doÄŸru tespit edilmesi ile baÅŸlar. Mesajın insanlara iletilmesinde en önemli faktörlerden birisi, doÄŸru anlaşılmaktır. DoÄŸru anlaşılmayan mesaj, amacı gerçekleÅŸtirmediÄŸinden dolayı doÄŸru mesaj niteliÄŸinden deÄŸildir. Bunun için mesaj, insanların algılama ve anlama melekelerini kuÅŸatarak hedef alır ve doÄŸru anlaşılması için tüm araçları kullanır.
Elimizdeki Kuran metninden gereÄŸi gibi istifade etmek ve doÄŸru anlamak için, Kuranı anlama yönteminden önce, Allahın mesajı insanlara sunma yöntemini iyi kavramak gerekir. Elimizdeki Kuran metninden bu yöntemin izlerini bulmak ve ortaya çıkarmak, Kuran mesajının net ve doÄŸru anlaşılmasına baÄŸlıdır. Bizler için önemli olan inandığımız deÄŸerleri insanlara ulaÅŸtırırken nasıl bir yolun takip edileceÄŸidir. Buradan yola çıkarak Allah’ın mesajını insanlara sunarken ( hedeflemesine uygun olarak örnek bir topluluk oluÅŸtururken) takip ettiÄŸi yol, çağımıza ve ÅŸartlarımıza uygun bir yolun oluÅŸumunda kaynaklık teÅŸkil eder. Bizlere de düÅŸen bu kaynaktan istifade ederek, yöntemi çağımıza ve yaÅŸadığımız koÅŸullara uygulamak düÅŸüyor.
Her çaÄŸda ve koÅŸulda mesajın etkin olabilmesi için, ancak mesajın güncelleÅŸtirilebilmesi ile mümkün olabilir. Ä°nsanların dünyasını ilgilendirmeyen bir mesajın etkin ve yetkin olabilmesi mümkün deÄŸildir. Bugünde yaÅŸadığımız bir sorun olan mesajı güncelleÅŸtirmeyi, henüz tam anlamıyla baÅŸarabilmiÅŸ deÄŸiliz. Mesajın insanlarda yarattığı etkinin en önemli faktörü yaÅŸadığı pratik sürece hitap ediyor olmasıdır. Mesajın ilk muhataplarına yaklaşımında bu faktörü belirgin bir ÅŸekilde müÅŸahede etmek ve görmek mümkündür. Çünkü anlamanın ve anlaşılmanın en doÄŸru yolu, pratik bir süreçte beraber yürümektir. Mesaj da ilk muhataplarıyla her zaman beraber yürümüÅŸ ve hayatın içinde onlarla olmuÅŸtur. GerektiÄŸinde onları desteklemiÅŸ, gerektiÄŸinde de onları uyarmıştır.
Biz-ikincil muhataplara- “neyin” yapılacağı deÄŸil, “nasıl” yapılacağının yolu, yöntemi öÄŸretilmiÅŸtir. Bize düÅŸen, Allahın mesajın ışığında ve onun ilk muhataplara olan yaklaşımından, doÄŸru yöntemi ve yolu çıkarabilmektir. Bu açıdan Allah’ın insanlara sunduÄŸu mesajın her çaÄŸda saÄŸlıklı anlaşılması ve doÄŸru çıkarımların yapılabilmesi için; Allah’ın insanlara mesajını iletirken takip ettiÄŸi yöntemi bilmemiz ÅŸarttır. Åžimdi bu konu ile ilgili tespitlerimize geçelim, Allah’ın mesajı insanlara sunma yöntemi:
1-Allah, Mesajı tedrici bir yöntemle sunmuÅŸtur.
Kuran mesajı tedrici bir yöntemle sunmuÅŸtur. Mesaja muhatap olan toplumun kültürünü, akletme kapasitesini ve sosyal iliÅŸkilerini göz önünde bulundurarak, mesajı topluma en iyi ÅŸekilde nasıl ve nerden baÅŸlayarak sunacağını iyi hesaplamıştır. Bunun için mesaj, toptan deÄŸil muhatap toplumun hem zihninde, hem de pratik yaÅŸamında anlaşılıp özümsenebilmesi için aÅŸama aÅŸama inmiÅŸtir.
“Yine o inkâr edenler dediler ki: «O Kur’an ona hep birden indirilseydi ya!» Biz onu kalbine iyi yerleÅŸtirmek için böyle indirdik ve onu mükemmel bir okuyuÅŸla ağır ağır (tertil üzere) okuduk.” (Furkan, 25(32)
“ve ayrıca onu, insanlara yavaÅŸ yavaÅŸ okuyasın diye bir Kuran, temel bir okuma metni olarak bölüm bölüm açıkladık, ayet ayet (tedricen) indirdik.” (Ä°sra,17/106)
Mesaj, yer yer toplumsal reaksiyonlara göre ÅŸekillenmiÅŸ, toplumla karşılıklı bir etkileÅŸime binaen inmiÅŸtir. ÖrneÄŸin: Kuran’ın bir çok yerinde müÅŸriklerin ve ehli kitabın iddialarına cevaben ayetler halinde inmiÅŸtir. Veya yeri geldiÄŸi zaman sıkıntı içinde bulunan insanlara tesellide bulunmuÅŸtur.
“ GevÅŸeklik göstermeyin, üzüntüye kapılmayın. EÄŸer inanmışsanız, üstün gelecek olanlar sizsiniz” (3/139)
Mesaj, yaÅŸanan sorunlara ve geliÅŸmelere çözümleyici ve müdahil olarak, ilk muhatapların yaÅŸamının ayrılmaz bir parçası olmuÅŸtur. Böyle bir yöntemin amacı: Temelde mesajın düÅŸüncede ve pratik yaÅŸamda anlaşılıp özümsenebilmesi ve insanlara örnek –model- olacak bir neslin ortaya çıkmasıdır.
“Ä°ÅŸte böylece sizin insanlığa ÅŸahitler olmanız, Resulün de size ÅŸahit olması için sizi mutedil (örnek) bir millet(ümmet) kıldık….” (2/143)
Neticede, mesaj peyder pey inerek yirmi üç senede tamamlanmıştır. Bu süreçte ki muhtevası, hedefine uygun olarak ÅŸekillenmiÅŸ ve temelde muhatap olduÄŸu insanları kuÅŸatmayı ve onların yaÅŸam biçimini esas almıştır. Mesajın ilk muhataplar nezdinde algılanması ve somut yaÅŸamda geçerliliÄŸini göstermesi, tedrici bir süreç içerisinde gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir. Tedricilik, bir olgunun anlaşılmasının en doÄŸal yoludur.
Nasıl, niçin ve ne zaman hareket edileceÄŸi gibi sorulara uygun cevabı bulmak, baÅŸarılı olmanın önemli koÅŸuludur. DoÄŸru zaman ve doÄŸru yerde bir ÅŸeyi söylemek, en az fikrin kendisi kadar önemlidir. Mesajın doÄŸru iletilmesi, aÅŸamaların doÄŸru hesaplanmasından geçer. Bu hususlar ayriyeten Sünnetüllah’ın bir gereÄŸidir.
Makalenin devamı gelecek sayıda devam edecek….
Facebook Yorum
Yorum Yazın