Türkiye yüzünü Doğu’ya mı dönecek?

CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan, Trump’la buluÅŸmasında S-400 için ortak çalışma grubu kurulması önerisini ve Türkiye davetini yineleyecek. Uzmanlar, Ankara Kriz ve Siyaset AraÅŸtırmaları Merkezi’ne (ANKASAM)G-20 Zirvesi’nin olası sonuçları ve CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın Çin ziyaretinin ne anlama geldiÄŸini deÄŸerlendirdi.

“Toplantıya katılan devletler, kendi görüÅŸlerini dayatmak istemekte”

Japonya’nın Osaka kentinde düzenlenecek zirvenin dünya barışı açısından önemli olduÄŸuna dikkat çeken Prof. Dr. Rıdvan Karluk, “Toplantıya katılan devletler, belirli konularda kendi görüÅŸlerini dayatmak istemektedir. Bu sebeple de toplu görüÅŸmelerden somut sonuçlar çıkmamaktadır. Ancak liderlerin gerçekleÅŸtirecekleri ikili görüÅŸmeler, toplu görüÅŸmelere kıyasla çok daha faydalı olmaktadır.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

“ErdoÄŸan-Trump görüÅŸmesinin gündemi S-400 ve F-35 krizi”

Türkiye-ABD arasında yaÅŸanan S-400 krizi nedeniyle ErdoÄŸan-TrumpgörüÅŸmesinin önemli olduÄŸunu belirten Prof. Dr. Rıdvan Karluk, ÅŸunları söyledi:

“Ä°ki lider arasındaki görüÅŸmenin gündemini S-400 ve F-35 krizleri oluÅŸturacaktır. Bu konularda uzlaşı saÄŸlanamaması, diÄŸer birçok meselede de sıkıntı yaÅŸanmasına sebebiyet verebilir. Ä°kili iliÅŸkilerde gerginliÄŸin artmasının en mühim yansıması ise zaten son dönemde deÄŸer kaybetmiÅŸ olan Türk Lirası’nın daha fazla deÄŸer kaybı yaÅŸaması ÅŸeklinde tezahür edebilir. Bu da ekonomi açısından olumsuz bir geliÅŸme anlamına gelecektir.”

Türkiye yüzünü DoÄŸu’ya mı dönecek?

Türk-Amerikan iliÅŸkilerindeki bu çalkantılı dönemin devam etmesi, Türkiye’nin yüzünü DoÄŸu’ya dönmesini; yani bir eksen kaymasını gündeme gelebileceÄŸini belirten Prof. Dr. Rıdvan Karluk, “Bu da Ankara’nın gelecek dönemde uygulayacağı politikaları deÄŸiÅŸtirebilir. Oysa Türkiye’nin dış politikasında Batıcılık, her dönemde önemli bir yere sahip olmuÅŸtur.” diye konuÅŸtu.

“ErdoÄŸan, Çin de dahil olmak üzere birçok ülke lideriyle özel temaslarda bulunacak”

Prof. Dr. Rıdvan Karluk, sözlerini ÅŸöyle tamamladı:

“G-20 Zirvesi’nde ve sonrasında ErdoÄŸan, Çin de dahil olmak üzere birçok ülkenin lideriyle özel temaslarda bulunacak. Yapılacak görüÅŸmelerin ana gündem maddesini ekonomi oluÅŸtursa da görüÅŸmelerin siyasi boyutu da vardır. Çünkü devletler arası iliÅŸkilerdeki siyasi istikrarsızlık, doÄŸrudan ekonomiye yansımaktadır.” yorumunu yaptı. Bundan dolayı ekonomik geliÅŸmelerin yalnızca ekonomideki göstergelerle açıklanamayacağının altını çizen Karluk, “Siyasi boyutuyla deÄŸerlendirecek olursak, Avrupa BirliÄŸi’nin (AB) Türkiye aleyhinde aldığı kararlar ve Türkiye’de demokrasinin yeterince saÄŸlıklı iÅŸlemediÄŸini öne süren taraflı raporlar; Türkiye ile Batı arasındaki iliÅŸkilerde ciddi kırılmalar yaÅŸanmasına yol açabilir. Nitekim günümüzde de Türkiye’nin AB’yle olan iliÅŸkileri donmuÅŸ vaziyettedir. Dolayısıyla zirve sırasında ve sonrasında gerçekleÅŸtirilecek görüÅŸmeler, bu yönüyle de son derece mühimdir.”

“ABD’deki yönetim, çok merkezli bir görüntü oluÅŸturuyor”

G-20 liderler zirvesinde sadece mali konuların konuÅŸulmadığını, politik meselelerin de ele alındığını belirten Uluslararası Ä°liÅŸkiler Uzmanı Prof. Dr. Ä°lter Turan ise, “Nitekim söz konusu organizasyonun asıl hedefi, bu meselelerin çözümüne iliÅŸkin yol haritalarının belirlenmesidir. ABD’deki yönetim, son zamanlarda çok merkezli bir görüntü oluÅŸturmaktadır. Dolayısıyla yalnızca Trump’la yapılacak bir görüÅŸmeyle, Ankara-Washington hattında sorun yaÅŸanmasına neden olan her konunun çözüleceÄŸi ve Trump’ın vereceÄŸi sözlerin hepsini yerine getireceÄŸi düÅŸünülemez. Nitekim ABD, Türkiye’nin S-400 konusundaki kararlılığına tepki olarak çeÅŸitli yaptırımlar uygulayacağını her fırsatta belirtmektedir. Ankara’nın beklentisi ise bahsi geçen yaptırımların hiçbir zaman uygulanmamasıdır. Bu noktada Trump’la anlaÅŸmaya varılsa ve bir uzlaşı saÄŸlansa bile, verilen taahhütlerin uygulanacağına güvenilmesi pek mümkün deÄŸildir.CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın zirveden sonra gerçekleÅŸtireceÄŸi Çin ziyareti de Türkiye-Çin iliÅŸkileri açısından son derece önemlidir. KuÅŸak-Yol Projesi ve Uygur Türklerine uygulanan muamele gibi kritik konular, ErdoÄŸan’ın Çin ziyaretinde gündeme gelecektir.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

“Türkiye’nin dünyanın en geliÅŸmiÅŸ 20 ekonomisi içerisinde yer alması gurur verici”

G-20 zirvesi sonrasındaki geliÅŸmelere iliÅŸkin deÄŸerlendirmelerde bulunan Emekli Büyükelçi Alev Kılıç, ““Söz konusu oluÅŸum, bir anlamda BirleÅŸmiÅŸ Millet Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) geniÅŸletilmiÅŸ halidir. Türkiye’nin de dünyanın en geliÅŸmiÅŸ 20 ekonomisi içerisinde yer alması gurur verici bir durumdur.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

ErdoÄŸan-Trump görüÅŸmesi Türkiye açısından önemli!

Zirvenin Türkiye açısından önemine deÄŸinen Emekli Büyükelçi Alev Kılıç, sözlerini ÅŸöyle tamamladı:

“Türkiye’nin orada temsil edilmesi, ülkenin küresel sistem üzerindeki konumunu ortaya koymaktadır. Yapılan zirvelerde gerçekleÅŸtirilen ikili görüÅŸmeler ise organizasyona ayrı bir hava katmaktadır. Zira G-20 toplantıları vesilesiyle liderler, kendi devletleriyle ilgili meseleleri, muhatap ülkelerin devlet baÅŸkanlarıyla istiÅŸare etme fırsatı bulmaktadır. CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan da baÅŸta Trump olmak üzere diÄŸer devletlerin liderleriyle çeÅŸitli görüÅŸmeler gerçekleÅŸtirerek gündemdeki meseleleri ele alacaktır. Osaka’daki zirveden sonra ErdoÄŸan, ilk olarak Tokyo’ya gidecek ve Japon yetkililerle temaslarda bulunacak. Oradan da Çin’e geçecek olan ErdoÄŸan, her ne kadar G-20’de aynı masada bulunmuÅŸ olsa da Çin Devler BaÅŸkanı Åži Cinping’le resmi bir görüÅŸme gerçekleÅŸtirecek. CumhurbaÅŸkanı’nın bir sonraki durağının ise Hindistan olacağı ve burada da Narendra Modi’yle görüÅŸeceÄŸi söylenmektedir. Bu ise Avrasya’nın öneminin arttığı çağımızda, Türkiye’nin de güç dengelerine uygun hareket ederek Japonya, Çin ve Hindistan’la yakın iliÅŸki ve iletiÅŸim kuracağının göstergesidir.”

Kaynak:Yeniakit - Murathan SeyitoÄŸlu