Türkiye yüzünü Doğu’ya mı dönecek?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Trump’la buluşmasında S-400 için ortak çalışma grubu kurulması önerisini ve Türkiye davetini yineleyecek. Uzmanlar, Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi’ne (ANKASAM)G-20 Zirvesi’nin olası sonuçları ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Çin ziyaretinin ne anlama geldiğini değerlendirdi.

“Toplantıya katılan devletler, kendi görüşlerini dayatmak istemekte”

Japonya’nın Osaka kentinde düzenlenecek zirvenin dünya barışı açısından önemli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Rıdvan Karluk, “Toplantıya katılan devletler, belirli konularda kendi görüşlerini dayatmak istemektedir. Bu sebeple de toplu görüşmelerden somut sonuçlar çıkmamaktadır. Ancak liderlerin gerçekleştirecekleri ikili görüşmeler, toplu görüşmelere kıyasla çok daha faydalı olmaktadır.” şeklinde konuştu.

“Erdoğan-Trump görüşmesinin gündemi S-400 ve F-35 krizi”

Türkiye-ABD arasında yaşanan S-400 krizi nedeniyle Erdoğan-Trumpgörüşmesinin önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Rıdvan Karluk, şunları söyledi:

“İki lider arasındaki görüşmenin gündemini S-400 ve F-35 krizleri oluşturacaktır. Bu konularda uzlaşı sağlanamaması, diğer birçok meselede de sıkıntı yaşanmasına sebebiyet verebilir. İkili ilişkilerde gerginliğin artmasının en mühim yansıması ise zaten son dönemde değer kaybetmiş olan Türk Lirası’nın daha fazla değer kaybı yaşaması şeklinde tezahür edebilir. Bu da ekonomi açısından olumsuz bir gelişme anlamına gelecektir.”

Türkiye yüzünü Doğu’ya mı dönecek?

Türk-Amerikan ilişkilerindeki bu çalkantılı dönemin devam etmesi, Türkiye’nin yüzünü Doğu’ya dönmesini; yani bir eksen kaymasını gündeme gelebileceğini belirten Prof. Dr. Rıdvan Karluk, “Bu da Ankara’nın gelecek dönemde uygulayacağı politikaları değiştirebilir. Oysa Türkiye’nin dış politikasında Batıcılık, her dönemde önemli bir yere sahip olmuştur.” diye konuştu.

“Erdoğan, Çin de dahil olmak üzere birçok ülke lideriyle özel temaslarda bulunacak”

Prof. Dr. Rıdvan Karluk, sözlerini şöyle tamamladı:

“G-20 Zirvesi’nde ve sonrasında Erdoğan, Çin de dahil olmak üzere birçok ülkenin lideriyle özel temaslarda bulunacak. Yapılacak görüşmelerin ana gündem maddesini ekonomi oluştursa da görüşmelerin siyasi boyutu da vardır. Çünkü devletler arası ilişkilerdeki siyasi istikrarsızlık, doğrudan ekonomiye yansımaktadır.” yorumunu yaptı. Bundan dolayı ekonomik gelişmelerin yalnızca ekonomideki göstergelerle açıklanamayacağının altını çizen Karluk, “Siyasi boyutuyla değerlendirecek olursak, Avrupa Birliği’nin (AB) Türkiye aleyhinde aldığı kararlar ve Türkiye’de demokrasinin yeterince sağlıklı işlemediğini öne süren taraflı raporlar; Türkiye ile Batı arasındaki ilişkilerde ciddi kırılmalar yaşanmasına yol açabilir. Nitekim günümüzde de Türkiye’nin AB’yle olan ilişkileri donmuş vaziyettedir. Dolayısıyla zirve sırasında ve sonrasında gerçekleştirilecek görüşmeler, bu yönüyle de son derece mühimdir.”

“ABD’deki yönetim, çok merkezli bir görüntü oluşturuyor”

G-20 liderler zirvesinde sadece mali konuların konuşulmadığını, politik meselelerin de ele alındığını belirten Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. İlter Turan ise, “Nitekim söz konusu organizasyonun asıl hedefi, bu meselelerin çözümüne ilişkin yol haritalarının belirlenmesidir. ABD’deki yönetim, son zamanlarda çok merkezli bir görüntü oluşturmaktadır. Dolayısıyla yalnızca Trump’la yapılacak bir görüşmeyle, Ankara-Washington hattında sorun yaşanmasına neden olan her konunun çözüleceği ve Trump’ın vereceği sözlerin hepsini yerine getireceği düşünülemez. Nitekim ABD, Türkiye’nin S-400 konusundaki kararlılığına tepki olarak çeşitli yaptırımlar uygulayacağını her fırsatta belirtmektedir. Ankara’nın beklentisi ise bahsi geçen yaptırımların hiçbir zaman uygulanmamasıdır. Bu noktada Trump’la anlaşmaya varılsa ve bir uzlaşı sağlansa bile, verilen taahhütlerin uygulanacağına güvenilmesi pek mümkün değildir.Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zirveden sonra gerçekleştireceği Çin ziyareti de Türkiye-Çin ilişkileri açısından son derece önemlidir. Kuşak-Yol Projesi ve Uygur Türklerine uygulanan muamele gibi kritik konular, Erdoğan’ın Çin ziyaretinde gündeme gelecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

“Türkiye’nin dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisi içerisinde yer alması gurur verici”

G-20 zirvesi sonrasındaki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Emekli Büyükelçi Alev Kılıç, ““Söz konusu oluşum, bir anlamda Birleşmiş Millet Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) genişletilmiş halidir. Türkiye’nin de dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisi içerisinde yer alması gurur verici bir durumdur.” şeklinde konuştu.

Erdoğan-Trump görüşmesi Türkiye açısından önemli!

Zirvenin Türkiye açısından önemine değinen Emekli Büyükelçi Alev Kılıç, sözlerini şöyle tamamladı:

“Türkiye’nin orada temsil edilmesi, ülkenin küresel sistem üzerindeki konumunu ortaya koymaktadır. Yapılan zirvelerde gerçekleştirilen ikili görüşmeler ise organizasyona ayrı bir hava katmaktadır. Zira G-20 toplantıları vesilesiyle liderler, kendi devletleriyle ilgili meseleleri, muhatap ülkelerin devlet başkanlarıyla istişare etme fırsatı bulmaktadır. Cumhurbaşkanı Erdoğan da başta Trump olmak üzere diğer devletlerin liderleriyle çeşitli görüşmeler gerçekleştirerek gündemdeki meseleleri ele alacaktır. Osaka’daki zirveden sonra Erdoğan, ilk olarak Tokyo’ya gidecek ve Japon yetkililerle temaslarda bulunacak. Oradan da Çin’e geçecek olan Erdoğan, her ne kadar G-20’de aynı masada bulunmuş olsa da Çin Devler Başkanı Şi Cinping’le resmi bir görüşme gerçekleştirecek. Cumhurbaşkanı’nın bir sonraki durağının ise Hindistan olacağı ve burada da Narendra Modi’yle görüşeceği söylenmektedir. Bu ise Avrasya’nın öneminin arttığı çağımızda, Türkiye’nin de güç dengelerine uygun hareket ederek Japonya, Çin ve Hindistan’la yakın ilişki ve iletişim kuracağının göstergesidir.”

Kaynak:Yeniakit - Murathan Seyitoğlu