İran’daki ayaklanmada gelinen noktada bazı önemli detaylar göze çarpıyor. İlk günler flu olan ve görünemeyen o konular gün yüzüne çıktı.
ABD BaÅŸkanı Donald Turap'ın göstericilere sürekli gaz veren açıklamalar paylaÅŸması bir çok uzmana göre Ä°ran’da tansiyonu düÅŸürdü. SokaÄŸa çıkanların bir kısmının Trump’ın rejimi hedef alan açıklamalarını “dışardan müdahale” olarak yorumladığı belirtiliyor.
TRUMP OLMASA OLAYLAR DAHA DA BÜYÜRDÜ
Åžu an Ä°ran’da ayaklanma tamamen son bulmadı. Ancak tansiyon düÅŸtü. Bunda ABD BaÅŸkanı Trump ve Ä°srail BaÅŸbakanı Netanyahu’nun payının olduÄŸunu düÅŸünenler bir hayli fazla. Özellikle Netanyahu “Ä°ranlı göstericilere baÅŸarılar diliyorum” derken Ä°ran’ın bir numaralı düÅŸmanı Ä°srail’den sokaktaki Ä°ran halkına gelen destek mesajı, bir çok Ä°ranlı da ters tepki yaptı. Trump ve Netanyahu’nun sokak olaylarını teÅŸvik eden açıklamaları olmasaydı, olayların daha da büyüyeceÄŸini düÅŸünenler çoÄŸunlukta.
RUHANÄ° Ä°LE BAÅžLADI HAMANEY’E DÖNDÜ
Olaylar MeÅŸhet kentinde baÅŸlamıştı. Burası Haziran ayındaki seçimde Hasan Ruhani’nin rakibi olan mollaların adayı Reisi’nin kalesi konumunda. MeÅŸhet’te 28 Aralık’ta patlak veren gösterilerde hedef CumhurbaÅŸkanı Ruhani’ydi. Ä°ran’ın köklü devlet yapısı istese olayları anında bastırırdı ancak mollaların, kendileriyle arası pek iyi olmayan Ruhani’ye yönelik baÅŸlayan harekete sessiz kaldıkları biliniyor. Dini otoritenin buradaki hedefi “madem olaylar baÅŸladı ve Ruhani’ye dönük o halde müsaade edelim halk sokaÄŸa çıksın ve ekonomik kriz ile baskıdan bunalan kitlelerin gazı biraz alınsın” ÅŸeklindeydi.
RUHANÄ° AVRUPA’DAN ALDIÄžI DESTEKLE HEDEFÄ° TERSE ÇEVÄ°RDÄ°
Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani ise ABD, Ä°srail ve Suudi Arabistan dışında AB ülkelerinden ciddi bir destek aldı. Ruhani kendisine yönelik baÅŸlayan gösterilerde ılımlı tavır sergiledi. Göstericilerin hepsinin yurt dışından emir almadığını söyledi, halkın dertlerini anlamak için bunun bir fırsat olduÄŸunu savundu. Ve olaylar birkaç gün sonra dini lider Ali Hamaney’i hedef alarak baÅŸka bir boyuta girdi.
OLAYLAR ÇIÄžRINDAN ÇIKAR GÄ°BÄ° OLUNCA MÜDAHALE SERTLEÅžTÄ°
Ä°ran ayaklanmasında CumhurbaÅŸkanı Ruhani ile dini otorite arasındaki görüÅŸ ayrılıkları gün yüzüne çıktı. Olayların Ruhani ile baÅŸlayıp Hamaney’e dönmesinin ardından devlet devreye girdi. Zaten 3.günden sonra müdahale sertleÅŸti. Ve bir haftalık bilanço 29 ölüye ulaÅŸtı. Bununla birlikte gösteri için deÄŸil provokasyon için sokaÄŸa çıkanların ve vandallık yapanların saldırıları da oldu. Bu saldırılarla birlikte rejim güçleri de hedef alındı ve en az 1 polis memuru ile 3 istihbarat görevlisi de öldürüldü.
IRAK VE SURÄ°YE ÖRNEKLERÄ° DE ETKÄ°LÄ° OLDU
Ä°ran, Irak ve Suriye gibi deÄŸil. Köklü bir devlet yapısına sahip. O nedenle bu olaylarla Ä°ran’ın Irak, Suriye ya da Libya’ya dönüÅŸmesini beklemek uzak ihtimaldi. Ä°ran’da gerek devlet yapısı gerekse halk, burnunun dibinde yakın zamanda gerçekleÅŸen dış müdahalelerde neler olduÄŸunun çok iyi farkında. Irak, Suriye ve Libya örnekleri bilhassa da Saddam’ın ABD eliyle yakalanıp, Iraklılar tarafından asılmasından sonra Irak’ın ne hale geldiÄŸi, Kaddafi’nin NATO tarafından vurulup, Libyalılara teslim ediliÅŸi ve Libya halkı tarafından linç edildikten sonra Libya’nın başına neler geldiÄŸi, Ä°ranlılar tarafından yakından takip ediliyor.
OLAYLAR DURULUR AMA REJÄ°M REFORMA GÄ°TMEZSE YENÄ°DEN PATLAK VEREBÄ°LÄ°R
Ä°ran’da ekonomik krizle baÅŸlayan ayaklanma yakın zamanda durulur. Ancak bu Ä°ran için bir pansuman niteliÄŸi taşır. Çünkü Ä°ran’da problemler öyle küçük çapta yapılacak olan düzeltmelerle halledilecek kadar ufak tefek deÄŸil. Ekonomik sıkıntının yanı sıra devrimin ağır baskısı altında ezilen milyonlarca insan var. Tahran rejimi eÄŸer kendini yenilemez ve halkının sıkıntılarına çare bulacak ÅŸekilde reformlara gitmezse bugün dikiÅŸ atılan yara kısa vadede yeniden açılır.
HABER7
Yorum Yazın