Rusya ile Türkiye, ihtilafa rağmen ilişkileri geliştirmekte kararlı

Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin, Suriye konusunda yaÅŸanan görüÅŸ ayrılıklarının gölgesinde Türkiye’ye kritik bir ziyaret gerçekleÅŸtirdi. Putin, iki ay aradan sonra ilk yurtdışı seyahatini Türkiye’ye yaptı, Ä°stanbul’da BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan ile bir araya geldi. GörüÅŸmelerde Suriye konusu öne çıktı. Rus tarafı, Suriye’de uçuÅŸa yasak bölge oluÅŸturulmasına yol açacağı endiÅŸesiyle sınıra Patriot yerleÅŸtirilmesine karşı olduÄŸunu ifade etti. Ankara ise füzelerin savunma amaçlı olduÄŸu konusunda Rusya’yı iknaya çalıştı. GörüÅŸmeden sonraki basın toplantısında hem ErdoÄŸan hem de Putin, Suriye’de akan kanın durdurulmasını istediklerini dile getirdi. Putin, Suriye’nin geleceÄŸi konusunda Türkiye ile benzer pozisyonda olduklarını ancak bunun metodu konusunda farklı düÅŸündüklerini söyledi. “Biz Suriye’nin avukatı deÄŸiliz.” dedi. Ä°ki lider son on yılda geliÅŸen iliÅŸkilerin güçlenerek devam etmesi konusunda mutabık kaldı. Bu çerçevede finans, enerji, bankacılık ve kültür alanlarında 11 ayrı anlaÅŸmaya imza atıldı.

Dolmabahçe Sarayı’ndaki BaÅŸbakanlık Ofisi’ndeki görüÅŸmede ikili iliÅŸkilerin yanı sıra baÅŸta Suriye ve Filistin olmak üzere OrtadoÄŸu’daki geliÅŸmeler ele alındı. ErdoÄŸan, Putin ile düzenlediÄŸi basın toplantısında Rusya’nın, Filistin’in BM’de ‘üye olmayan gözlemci ülke’ statüsü kazanmasında verdiÄŸi destek için teÅŸekkür etti. “Dış politika prensibimizin dostumuz Rusya’nın tutumuyla ilkesel temelde örtüÅŸtüÄŸünü görmek elbette ki memnuniyet vericidir.” derken Suriye’de sürmekte olan çatışmaların bir an önce durmasını temenni ettiklerini söyledi. Bu konuyla ilgili dün bir görüÅŸme yapan DışiÅŸleri Bakanı Ahmet DavutoÄŸlu ile Rus meslektaşı Sergey Lavrov’un daha yoÄŸun bir ÅŸekilde çalışması konusunda mutabık kaldıklarını bildirdi. Rusya lideri Putin de, “Biz, bu sorunu hem insanî açıdan hem diÄŸer açılardan görüÅŸtük. Suriye’deki olaylar, Suriye’deki olup bitenlerle ilgili pozisyonlarımız birbirine benziyor. Suriye’nin geleceÄŸiyle ilgili pozisyonlarımız aynı ama ‘Suriye’nin geleceÄŸi hangi metotlarla oluÅŸturulabilir?’ bu konuda farklılıklarımız söz konusu.” dedi. ErdoÄŸan’la görüÅŸmesinde krizin aşılması konusunda yeni fikirler üretildiÄŸini de belirterek, “Biz bu fikirler üzerinde çalışacağız.” dedi.

Suriye rejiminin avukatı değiliz

Putin, Türkiye’nin Suriye sınırında meydana gelen olaylarla ilgili kaygılarını anladıklarını ve paylaÅŸtıklarını ifade ederken Rusya’nın bu konudaki çekincelerini de dile getirdi. Bu konuda ünlü Rus oyun yazarı Anton Çehov’un, “Bir tiyatro oyununda duvarda silah asılıysa, o ikinci sahnede patlar.” sözünü hatırlatarak, “Sınırda durumun kışkırtılması için ek durumun oluÅŸturulması yanlıştır. Biz, Suriye’de rejimin avukatı deÄŸiliz, onu korumuyoruz. Bizi kaygılandıran, Suriye’nin geleceÄŸidir. Yakın geçmiÅŸte yapılan hataların tekrarlanmasını istemiyoruz. Libya’daki militanları bazı rejimler destekledi ve sonuçta bu da ABD büyükelçisinin ölümüyle sonuçlandı. Önce atılacak adımların sonuçları düÅŸünülmeli. Bu konuyu ele aldık, görüÅŸtük. Yeni fikirler ortaya atıldı. Bunlar üzerinde çalışılması lazım. Bu sorunun çözümüne yönelik birlikte çalışmamızı sürdürmemiz lazım.” diye konuÅŸtu. Rusya lideri, bir soru üzerine de Suriye’nin muhtemel kimyasal silah saldırısına karşı garanti verecek durumda olmadıklarını söylerken, “Suriye öyle bir durumda ki, komÅŸularına herhangi bir taarruzda bulunacağını sanmıyorum.” dedi.  

Basın toplantısı öncesinde ise iki tarafın, iliÅŸkilerin çok boyutlu olarak geliÅŸmesine verdikleri önemi gösteren 11 anlaÅŸmaya imza konuldu. BaÅŸbakan ErdoÄŸan, bu anlaÅŸmaların geçen sene vizelerin kaldırılmasıyla ivme kazanan iki ülke arasındaki beÅŸeri temaslara yeni bir anlam kazandıracağı inancında olduÄŸunu dile getirdi. Rusya ile Akkuyu Nükleer Santrali konusundaki çalışmaların sorunsuz devam ettiÄŸini belirtirken, santralin Türkiye’de bir kerede yapılmış en büyük yatırım olacağına dikkat çekti. Türkiye-Rusya iliÅŸkilerinin bugünkü çabalar neticesinde çok daha aydınlık bir geleceÄŸe kavuÅŸacağına inandığını kaydeden ErdoÄŸan, “Hedefimiz; 100 milyar dolar seviyesine ekonomik ve ticarî iliÅŸkilerimizle ulaÅŸabilmek. Bu yıl itibarıyla 35 milyar doları, 10 yıl öncesine göre 7 kat artırmak suretiyle gerçekleÅŸtirdiÄŸimize göre inanıyorum ki önümüzdeki süreçte de 100 milyar doları yakalayacağız, hatta aÅŸacağız.” dedi. Rus lider Putin de, 2012 ila 2015 yılları için ekonomik, bilimsel ve teknik iÅŸbirliÄŸine iliÅŸkin bir programın imzaladığını belirterek, bu programın sanayi iÅŸbirliÄŸinin pekiÅŸtirilmesini, inÅŸaat, demir-çelik ve tarım alanlarında ikili iliÅŸkilerin güçlendirilmesini, telekomünikasyon, uzay ve uydu iletiÅŸim teknolojilerinin geliÅŸtirilmesi gibi alanlarda teÅŸvik tedbirlerini öngördüÄŸünü anlattı.