Rusya ile Türkiye, ihtilafa rağmen ilişkileri geliştirmekte kararlı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye konusunda yaşanan görüş ayrılıklarının gölgesinde Türkiye’ye kritik bir ziyaret gerçekleştirdi. Putin, iki ay aradan sonra ilk yurtdışı seyahatini Türkiye’ye yaptı, İstanbul’da Başbakan Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Görüşmelerde Suriye konusu öne çıktı. Rus tarafı, Suriye’de uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yol açacağı endişesiyle sınıra Patriot yerleştirilmesine karşı olduğunu ifade etti. Ankara ise füzelerin savunma amaçlı olduğu konusunda Rusya’yı iknaya çalıştı. Görüşmeden sonraki basın toplantısında hem Erdoğan hem de Putin, Suriye’de akan kanın durdurulmasını istediklerini dile getirdi. Putin, Suriye’nin geleceği konusunda Türkiye ile benzer pozisyonda olduklarını ancak bunun metodu konusunda farklı düşündüklerini söyledi. “Biz Suriye’nin avukatı değiliz.” dedi. İki lider son on yılda gelişen ilişkilerin güçlenerek devam etmesi konusunda mutabık kaldı. Bu çerçevede finans, enerji, bankacılık ve kültür alanlarında 11 ayrı anlaşmaya imza atıldı.

Dolmabahçe Sarayı’ndaki Başbakanlık Ofisi’ndeki görüşmede ikili ilişkilerin yanı sıra başta Suriye ve Filistin olmak üzere Ortadoğu’daki gelişmeler ele alındı. Erdoğan, Putin ile düzenlediği basın toplantısında Rusya’nın, Filistin’in BM’de ‘üye olmayan gözlemci ülke’ statüsü kazanmasında verdiği destek için teşekkür etti. “Dış politika prensibimizin dostumuz Rusya’nın tutumuyla ilkesel temelde örtüştüğünü görmek elbette ki memnuniyet vericidir.” derken Suriye’de sürmekte olan çatışmaların bir an önce durmasını temenni ettiklerini söyledi. Bu konuyla ilgili dün bir görüşme yapan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile Rus meslektaşı Sergey Lavrov’un daha yoğun bir şekilde çalışması konusunda mutabık kaldıklarını bildirdi. Rusya lideri Putin de, “Biz, bu sorunu hem insanî açıdan hem diğer açılardan görüştük. Suriye’deki olaylar, Suriye’deki olup bitenlerle ilgili pozisyonlarımız birbirine benziyor. Suriye’nin geleceğiyle ilgili pozisyonlarımız aynı ama ‘Suriye’nin geleceği hangi metotlarla oluşturulabilir?’ bu konuda farklılıklarımız söz konusu.” dedi. Erdoğan’la görüşmesinde krizin aşılması konusunda yeni fikirler üretildiğini de belirterek, “Biz bu fikirler üzerinde çalışacağız.” dedi.

Suriye rejiminin avukatı değiliz

Putin, Türkiye’nin Suriye sınırında meydana gelen olaylarla ilgili kaygılarını anladıklarını ve paylaştıklarını ifade ederken Rusya’nın bu konudaki çekincelerini de dile getirdi. Bu konuda ünlü Rus oyun yazarı Anton Çehov’un, “Bir tiyatro oyununda duvarda silah asılıysa, o ikinci sahnede patlar.” sözünü hatırlatarak, “Sınırda durumun kışkırtılması için ek durumun oluşturulması yanlıştır. Biz, Suriye’de rejimin avukatı değiliz, onu korumuyoruz. Bizi kaygılandıran, Suriye’nin geleceğidir. Yakın geçmişte yapılan hataların tekrarlanmasını istemiyoruz. Libya’daki militanları bazı rejimler destekledi ve sonuçta bu da ABD büyükelçisinin ölümüyle sonuçlandı. Önce atılacak adımların sonuçları düşünülmeli. Bu konuyu ele aldık, görüştük. Yeni fikirler ortaya atıldı. Bunlar üzerinde çalışılması lazım. Bu sorunun çözümüne yönelik birlikte çalışmamızı sürdürmemiz lazım.” diye konuştu. Rusya lideri, bir soru üzerine de Suriye’nin muhtemel kimyasal silah saldırısına karşı garanti verecek durumda olmadıklarını söylerken, “Suriye öyle bir durumda ki, komşularına herhangi bir taarruzda bulunacağını sanmıyorum.” dedi.  

Basın toplantısı öncesinde ise iki tarafın, ilişkilerin çok boyutlu olarak gelişmesine verdikleri önemi gösteren 11 anlaşmaya imza konuldu. Başbakan Erdoğan, bu anlaşmaların geçen sene vizelerin kaldırılmasıyla ivme kazanan iki ülke arasındaki beşeri temaslara yeni bir anlam kazandıracağı inancında olduğunu dile getirdi. Rusya ile Akkuyu Nükleer Santrali konusundaki çalışmaların sorunsuz devam ettiğini belirtirken, santralin Türkiye’de bir kerede yapılmış en büyük yatırım olacağına dikkat çekti. Türkiye-Rusya ilişkilerinin bugünkü çabalar neticesinde çok daha aydınlık bir geleceğe kavuşacağına inandığını kaydeden Erdoğan, “Hedefimiz; 100 milyar dolar seviyesine ekonomik ve ticarî ilişkilerimizle ulaşabilmek. Bu yıl itibarıyla 35 milyar doları, 10 yıl öncesine göre 7 kat artırmak suretiyle gerçekleştirdiğimize göre inanıyorum ki önümüzdeki süreçte de 100 milyar doları yakalayacağız, hatta aşacağız.” dedi. Rus lider Putin de, 2012 ila 2015 yılları için ekonomik, bilimsel ve teknik işbirliğine ilişkin bir programın imzaladığını belirterek, bu programın sanayi işbirliğinin pekiştirilmesini, inşaat, demir-çelik ve tarım alanlarında ikili ilişkilerin güçlendirilmesini, telekomünikasyon, uzay ve uydu iletişim teknolojilerinin geliştirilmesi gibi alanlarda teşvik tedbirlerini öngördüğünü anlattı.