One minute deÄŸil, Heron krizi

Ä°ptal kararının, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın önerisi üzerine Genelkurmay tarafından kararlaÅŸtırıldığı ve hükümetin de bunu uygun gördüÄŸü belirlendi.

Hükümet Sözcüsü ve BaÅŸbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Anadolu Kartalı Tatbikatı organizasyonunun Türk Hava Kuvvetleri'ne ait olduÄŸunu belirterek, Ä°srail ile iliÅŸkilerde yeniden gerginliÄŸe yol açan iptal kararının hükümetin önerisi ile gerçekleÅŸmediÄŸinin altını çizdi. Çiçek, Today's Zaman'a yaptığı özel açıklamada, hükümet ile Genelkurmay BaÅŸkanlığı arasında tatbikatın iptal edilmesi konusunda herhangi bir görüÅŸ ayrılığının bulunmadığını da vurguladı. Çiçek, tatbikata Ä°srail'in katılmasını BaÅŸbakan Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın istemediÄŸine iliÅŸkin soruya ise, "Yok öyle bir ÅŸey. Tatbikat Hava Kuvvetleri'nin bir etkinliÄŸi. EtkinliÄŸe kimlerin katılıp katılmayacaklarına kendileri karar verir, Genelkurmay da uygun görür. Hükümetin bu konuda bir müdahalesi yok." karşılığını verdi.

Adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir Hava Kuvvetleri Komutanlığı mensubu ise iptal kararının bir süreden beri Türkiye-Ä°srail iliÅŸkilerindeki gerilimin son yansıması olduÄŸunu söyledi. Tatbikat öncesi Ä°srail'in Konya'ya bütün askeri ekipmanlarını getirdiÄŸini doÄŸrulayan yetkili, Ä°srail'in Türkiye'nin terörle mücadelede en fazla ihtiyaç duyduÄŸu insansız hava araçları Heron'ları Türkiye'ye bir türlü teslim etmemesinin krizin asıl nedeni olduÄŸunu vurguladı.

HERON'LAR hÂLÂ TESLÄ°M EDÄ°LMEDÄ°

2005 yılında yapılan 183 milyon dolarlık anlaÅŸma ile Türkiye, Ä°srail'den 10 adet insansız hava aracı Heron satın almaya karar vermiÅŸti. Ä°srail'in IAI/Elbit Konsorsiyumu'ndan satın alınan 3 sistem 10 uçaktan oluÅŸan Heron operatif insansız hava araçları aradan geçen bir yıldan fazla bir süreye raÄŸmen Türkiye'ye teslim edilmedi. Ä°srail'in daha önce Türkiye'ye geçici olarak verdiÄŸi iki Heron'dan biri ise tatbikat sırasında düÅŸmüÅŸtü. Bunun üzerine iki ülke hava kuvvetleri komutanlıkları arasında yapılan görüÅŸmelerden sonra Heron'lardaki arızanın giderilmesi ve kalan sistem ve uçakların da 2009 yılı Mayıs ayına kadar Türkiye'ye teslim edilmesi kararlaÅŸtırıldı. Ancak Mayıs 2009'da da Heron'ların Türkiye'ye teslim edilmemesi üzerine haziran ayında iki ülke arasında yeniden kriz çıktı. Türk Hava Kuvvetleri personeli eÄŸitimlerini tamamlayıp yer istasyonları kurmasına raÄŸmen hâlâ Heron'lar Türkiye'ye teslim edilmeyince Türkiye ABD'den 4 adet Predator MQ1A ve 2 adet Reaper RQ-9 Ä°HA almak için görüÅŸmeleri hızlandırdı.

Ä°srail makamları Türkiye'nin insansız hava araçlarında istediÄŸi özelliklerin -uçuÅŸ süresinin 30 saatten 52 saate çıkarılması ve Aselsan'ın ASELFLÄ°R-300 adı verilen kamera ve hedefleme sisteminin araçların üzerine monte edilmesi- yerine getirilmesinin zaman alacağını belirterek teslimat tarihini Ekim 2009 olarak deÄŸiÅŸtirerek ihalenin iptal edilmesini engelledi.

TESLÄ°M TARÄ°HÄ° ANADOLU KARTALI Ä°LE ÖRTÜÅžTÜ

Türkiye, Ä°srail makamlarının bu itirazlarını kısmen yerinde bularak teslimat tarihini Ekim 2009 olarak deÄŸiÅŸtirdi. Bu tarih, iki ülkenin yanı sıra ABD'nin de katılacağı Anadolu Kartalı Tatbikatı'na denk geliyordu. Today's Zaman'a bilgi veren üst düzey bir askeri yetkili, Anadolu Kartalı Tatbikatı öncesi Türkiye'nin Ä°srail makamlarına bir kez daha Heron'ların ne zaman Türkiye'ye teslim edileceÄŸini sorduÄŸunu, ancak samimi cevaplar alınamayınca durumun önce Genelkurmay BaÅŸkanlığı'na bildirildiÄŸini söyledi. Genelkurmay BaÅŸkanı Ä°lker BaÅŸbuÄŸ'un da bu durumu eylül sonunda BaÅŸbakanlık'ta yapılan güvenlik zirvesi sırasında BaÅŸbakan ErdoÄŸan'a aktardığını belirterek, ErdoÄŸan'ın da Gazze'yi bombalayan Ä°srail uçaklarının Konya'da eÄŸitim yaptıklarına iliÅŸkin tepkileri gözönünde bulundurarak Genelkurmay'ın Ä°srail'e yaptırım niteliÄŸinde alacağı kararın arkasında olacakları mesajını verdiÄŸini ifade etti.

Ä°ki ülke arasındaki gerilim Ä°srail'in Gazze saldırılarından sonra Davos Zirvesi sırasında doruk noktaya ulaÅŸmıştı. ErdoÄŸan'ın, Davos'ta Ä°srail CumhurbaÅŸkanı Peres'in kolunu tutarak, "Siz adam öldürmeyi çok iyi bilirsiniz." sözüyle tavan yapmıştı. 'One minute' krizi olarak tarihe geçen bu krizin ardından geçtiÄŸimiz ay ABD'yi ziyaret eden ErdoÄŸan, ABD'deki Yahudi cemaati temsilcileri ile bir araya gelerek krizi önemli ölçüde yumuÅŸatmıştı.

"Anadolu Kartalı, artık Davut Yıldızı'ndan uzakta uçuyor"

OrtadoÄŸu'nun etkili gazetelerinden Dar'ul Hayat'ta Mustafa Zeyn imzasıyla yayınlanan bir makalede, Türkiye'nin, ABD ile iliÅŸkilerini artık Ä°srail merkezli yürütmekten vazgeçtiÄŸi ve Ä°srail yükünü sırtından attığı belirtildi. AK Parti'yle birlikte OrtadoÄŸu politikasının deÄŸiÅŸtiÄŸini yazan gazete, Türkiye'nin kendi gücünü keÅŸfederek ve tarihiyle barışarak dış politikasında hızlı bir deÄŸiÅŸim yaÅŸadığını savundu. Türkiye'nin komÅŸuları Irak, Suriye ve Ä°ran, hatta Ermenistan'la yeni açılımlara gittiÄŸini vurguladı. Zeyn, "Anadolu Kartalı, kurulduÄŸu yıldan beri Davut Yıldızı ile birlikte uçuyordu. Bu uçuÅŸ daha ne zamana kadar devam edecek?" diye sordu. Ä°ngiliz The Financial Times gazetesi de Ä°srail'de "bölgedeki en saÄŸlam dostlarından birini kaybedebileceÄŸi korkularının yeniden canlandığını" yazdı.

zaman