Karanlık Havuz Darbesi

Ekonomi yönetimi Londra'daki bankaların döviz kurları üzerindeki spekülatif ataklarını bertaraf edecek önemli bir hamle daha yaptı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun swap iÅŸlemlerini sınırlandırmasının ardından Borsa Ä°stanbul da harekete geçti. Sabah'tan Dilek Güngör'ün haberine göre "Karanlık havuz" denilen tezgah üstü piyasalarda gerçekleÅŸtirilen swap iÅŸlemleri artık Ä°stanbul'da organize bir piyasa güvencesinde yapılabilecek.

Borsa Ä°stanbul'da kurulacak swap pazarı ilk etapta döviz piyasaları için hayata geçirilecek. Pazar, bankalar baÅŸta olmak üzere tüm finans sektörü katılımcılarına hizmet edecek. Takasbank, bu pazardaki iÅŸlemlerin takasını gerçekleÅŸtirecek; risk ve teminat yönetimi hizmeti verecek.

 KONTROL ALTINA ALINACAK

Swap, Türkiye'de döviz almak isteyenlerin TL borçlanarak bunu gerçekleÅŸtirmesini saÄŸlayan bir bankacılık iÅŸlemi.

Yabancı bankalar tezgahüstü piyasada dolarını getirip Türkiye'deki finans kurumundan TL alıyor. Sonra elindeki TL'yle tekrar döviz piyasasında alıcı oluyor. Kur spekülatif alımlarla yükseltiliyor.

Swap pazarı kurulduktan sonra dolar verip TL almak isteyen bu pazara gelmek zorunda kalacak. Böylece kimin spekülatif amaçlı dolar aldığı da ortaya çıkacak. Tezgahüstü piyasada gerçekleÅŸen bu iÅŸlemler, swap pazarının kurulmasının ardından Londra yerine Ä°stanbul'a kayacak.

Spekülatif ataklara karşı döviz iÅŸlemlerinin kontrollü bir ÅŸekilde yapılmasına olanak saÄŸlanacak. Swap iÅŸlemlerini en çok yurtdışındaki finans kurumları yapıyor. Bu iÅŸlemler tezgahüstü yapıldığı için bazı dezavantajları oluyordu.

Borsa Ä°stanbul'da kurulacak swap pazarı ile tezgahüstü piyasadaki iÅŸlemler kayıt altına alınabilecek ve izlenebilir olacak.

ÇÄ°FTE ETKÄ° YARATACAK

Son dönemde tezgahüstü piyasalarda swap faizleri yüzde 30'lara kadar çıktı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun döviz piyasasında spekülatif atakları önlemek için swap iÅŸlemlerine sınır getirmesi iÅŸlemleri daralttı. Bu kez Türkiye'de faizler yükseldi. Swap iÅŸlemleri organize bir piyasada yapılmaya baÅŸladıktan sonra ÅŸeffaflığa kavuÅŸacak.

Analistler, bu piyasanın iyi iÅŸlemesi durumunda faizleri aÅŸağı çekeceÄŸini ve kura olan spekülatif atağı durduracağını söylüyor. Piyasada kimlerin iÅŸlem yapacağı daha sonra açıklanacak.

SWAP NEDÄ°R?

SWAP, 'takas' anlamına geliyor. Finans piyasasında ise iki tarafın belli bir zaman dilimi içinde farklı faiz, emtia veya hisse senetlerini karşılıklı deÄŸiÅŸtirdiÄŸi bir takas sözleÅŸmesi olarak tanımlanıyor. Swap iÅŸlemindeki amaç faiz oranlarıyla döviz kurlarında görülen dalgalanmaların yarattığı riskleri en aza indirgemek.

BDDK SWAP'I SINIRLANDIRMIÅžTI

Daha önce Türkiye'ye yapılan kur saldırılarının arkasında Londralı bankaların izi çıkmıştı. Londra'da foreks piyasaları kapalı olmasına raÄŸmen bazı bankaların hazine birimleri gece yarısı Türkiye mesaisi yaparak spekülatif alımlarla dolar kurunu yükseltmiÅŸti. Türk Lirası'nda yaÅŸanan ve ekonomik verilerle açıklanamayacak yüksek oynaklık sebebiyle normalden yüksek fiyat hareketleri gözlenince Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yurtiçi bankaların TL verip döviz aldıkları swap ve benzeri iÅŸlemleri sınırlamıştı.

TEZGAH ÜSTÜ TÜREV Ä°ÅžLEMLERE ÅžEFFAFLIK

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tezgâhüstü türev iÅŸlemlerin ÅŸeffaflaÅŸtırılması ve risklerin izlenmesi amacıyla bu iÅŸlemler hakkında verilerin Merkezi Kayıt KuruluÅŸu (MKK) tarafından toplanacağını ve gerekli düzenlemelerin hızla yapılacağını belirtti. Kurum, Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında MKK'da toplanacak olan tezgâhüstü türev iÅŸlemlere iliÅŸkin veriler hakkında SPK eÅŸgüdümünde yürütülen çalışmaların büyük ölçüde tamamlandığı ifade edildi.