Kalp krizi paniğine dönüşen atak!

Panik atağın belirtileri, nedenleri ve atak yaÅŸayan kiÅŸinin neler yapması gerektiÄŸi ile ilgili olarak, SÄ°MA Psikolojik Danışmanlık ve EÄŸitim Merkezi’nden Uzman Psikolog Sibel Deniz Toledo önemli bilgiler verdi.

“Panik atak, kalp kriziyle karıştırılabiliyor”

Panik atak, çeÅŸitli durumlarda ortaya çıkan, çoÄŸu zaman aniden nedensiz bir ÅŸekilde baÅŸlayan, ortalama 10. dakikada en yüksek noktaya ulaÅŸan ve yarım saatle bir saat arası süren kriz ÅŸeklinde seyreden bir anksiyete bozukluÄŸudur. Anksiyete o kadar güçlüdür ki, kiÅŸi saÄŸlıklı bir ÅŸekilde düÅŸünemez. Hâkim olan genel düÅŸünce “ölüyorum” düÅŸüncesidir. “Kalp krizi geçiyorum” kaygısı ile hastaneye baÅŸvuru çok sıklıkla görülür.

Panik atak her yaÅŸta görülebilse de en sık 20-30 yaÅŸ aralığında baÅŸladığı görülmektedir. YaÅŸ ilerledikçe baÅŸlama sıklığı azalmaktadır. Kadınlarla erkekler arasında görülme sıklığı açısından belirgin bir fark bulunmamaktadır. Åžehir yaÅŸamı ve stresli iÅŸ hayatı risk faktörü oluÅŸturmaktadır.

Panik atağın belirtileri;

·  GöÄŸüs aÄŸrısı ya da göÄŸüste sıkışma

·  Çarpıntı, kalbin kuvvetli  ya da hızlı vurması

·  Terleme

·  Nefes darlığı ya da boÄŸulur gibi olma

·  SoluÄŸun kesilmesi

·  BaÅŸ dönmesi, sersemlik,  düÅŸecek ya da bayılacak gibi olma

·  UyuÅŸma ya da karıncalanma

·  ÜÅŸüme, ürperme ya da ateÅŸ basması

·  Bulantı ya da karın aÄŸrısı  

·  Titreme ya da sarsılma

·  Kendini ya da çevresindekileri deÄŸiÅŸmiÅŸ, tuhaf ve farklı hissetme

·  Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu

·  Ölüm korkusu

Bu belirtilerin önemli bir kısmı kalp krizi ile çok benzer belirtilerdir. “Kriz geçiriyorum, ölüyorum” düÅŸüncesi, paniÄŸi arttırarak sorunu büyütür. Sorun büyüyüp panik arttıkça belirtiler artar. Bu da bir kısır döngü yaratarak durumdan çıkmayı oldukça güçleÅŸtirir.

“Delirmek ve kontrolünü yitirmek korkusu” panik atak sıkıntısı yaÅŸayan kiÅŸilerde oldukça yoÄŸun olarak görülür ve “ölüyorum” düÅŸüncesi kadar rahatsız edici olabilir. Bu düÅŸüncenin temel nedeni, kiÅŸinin atak sırasında yaÅŸadığı kaygının büyüklüÄŸünden dolayı hiç bitmeyecekmiÅŸ gibi gelmesi ve gerçeklik algısının bozulabilmesidir.

“Kaç ya da savaÅŸ tepkisi” panik atak sırasında kısır döngüye yol açıyor

Ä°nsanlar tehlike durumunda adrenalin hormonu salgılar. Bu hormon kaç ya da savaÅŸ tepkisine yol açar. KiÅŸi artık alarm vaziyetine geçer. Kalp daha hızlı çarpmaya baÅŸlar, nefes alış veriÅŸ sıklaşır. Aynı ÅŸekilde panik atak sırasında da kiÅŸi gerçek bir tehlike olmadığı halde alarm vaziyetindedir. Bu noktadan sonra da semptomlar kaygıyı arttırırken, kaygı da semptomları besler. Kalbin hızlı çarpması endiÅŸe yaratır, çarpıntıya odaklanıldıkça çarpıntı artar. Nefesler sıklaşır. Sık nefes alıp vermek baÅŸ dönmesine neden olur. BaÅŸ dönmesi bayılıyorum hissi uyandırır. Bayılmaktan korktuÄŸu için kiÅŸinin paniÄŸi artar. Bu böyle bir sarmal ÅŸeklinde paniÄŸin en tepe noktasına kadar devam eder. ÇoÄŸu kiÅŸi de bu döngünün sonunda hastaneye baÅŸvurur.

Panik Atak yaÅŸanmasına sebep olabilecek olası risk faktörlerini de ÅŸöyle sıralayabiliriz;

a. Ailede panik atak veya panik bozukluk öyküsü

b. Belirgin stres yaşantısı

c. Sevilen bir yakının ciddi bir hastalığa yakalanması ya da ölmesi

d. Hayat akışında belirgin değişiklik

e. Çocuklukta cinsel ya da fiziksel taciz öyküsü

f. Travmatik bir yaşam olayı

Panik atak yaşayanlar ne yapmalı?

Panik atak yaşayan kişiye atak sırasında şunları yapmasını tavsiye ederim:

1. Hızlı hızlı nefes alıp vermek baÅŸ dönmesine yol açabilmektedir. Bu bakımdan yavaÅŸ nefes alıp vermeye çalışılmak faydalı olacaktır. Bunun için nefesinizi alırken 5 e kadar verirken 10 a kadar sayın. Bu sayede yavaÅŸlayabilecekseniz.

2. Kendiniz dışında bir ÅŸeye odaklanmaya çalışın. Dikkatinizi kendinizden baÅŸka bir ÅŸeye yönlendirerek semptomların artmasının önüne geçin.

3. Hayatınızdaki stres faktörlerini ve panik atağınızı tetikleyen unsurları tespit etmeye çalışın. Ne kadar farkındalık kazanırsanız sorunla o kadar iyi mücadele edebilirsiniz.

4. Atak sırasında sizi rahatlatacak, mutlu edecek pozitif ÅŸeyler düÅŸünmeye çalışın; Tatil anılarınız, çikolatalı pasta, tatlı ÅŸirin bir kedi yavrusunu sevdiÄŸiniz gibi…

5. Panik olmaya baÅŸladığınız an çevrenizdekilere söyleyin ve sizin kafanızı dağıtmanıza yardımcı olmalarını isteyin. EÄŸer en başından paniÄŸinizi durdurabilirseniz atak yaÅŸama ihtimaliniz düÅŸecektir.

6. Uzman yardımı alarak altta yatan sorunları çözmeyi ihmal etmeyin