Hükümet Cumhuriyetin kuruluşunun yüzüncü yılı için ülkeyi ileri taşıyacak ‘yüzüncü yıl planı’nı hazırladı. Plana göre Dijital paranın yanı sıra 14 dijital fabrika kurulması öngörülüyor.
Türkiye eÄŸitimden savunmaya, saÄŸlıktan ekonomiye kadar dev adımların atıldığı On Birinci Kalkınma Planı’nı açıkladı. Planda Türkiye’nin yüzüncü yılı olan 2023’e dair hedefler birer birer sıralandı. Tarım üretimi, saÄŸlık, eÄŸitim reformu, Türkiye’yi bölgesinde ve dünyada üst seviyelere çıkaracak savunma ve teknolojik adımların tamamı bu planda ele alındı. Sivil toplum kuruluÅŸları, sendikalar, bakanlıklar ve ilgili kuruluÅŸlardan görüÅŸler alındı, her konunun her maddesi büyük çalışmalar sonucu oluÅŸturuldu.
Planın en dikkat çekici hedeflerinden biri, ‘yerlileÅŸtirme’ konu baÅŸlığı olarak dikkat çekti. Savunma sanayisinde tank, helikopter, gemi, insansız hava aracı ve daha birçok üründe yerliliÄŸin artırılarak dışa bağımlılığın azaltılarak, ABD ile son dönemde Rusya’dan alınan S-400’lerin alımı konusundaki yaÅŸananlar benzeri bir gerginliÄŸin yaÅŸanmaması amaçlanıyor. Bütün sektörlerde yerli üretimin teÅŸviki yine planın önemli maddeleri arasında yer alıyor. Bu sayede ithalat azaltılıp ihracat artırılacak.
Son yıllarda enflasyonun en büyük sebeplerinden olan gıda fiyatlarının dizginlenmesi için sulamadan toprak toplulaÅŸtırmasına, fiyat kontrollerine kadar yapılacaklar da sistem hâlinde programa entegre edilmiÅŸ durumda.
Programın en önemli konu baÅŸlıklarından olan eÄŸitimde de çığır açacak tedbirler alınıyor. Kadın üniversitesi kuruluyor, eÄŸitimde uygulanmakta olan beÅŸ yaÅŸ sınırı, mecburi hâle getiriliyor, meslek liselerinin sanayi ile entegrasyonu saÄŸlanarak istihdama katkı vermesi amaçlanıyor. Enerji güvenliÄŸi, yer altı kaynaklarının kullanımı, elektrikte rüzgar ve güneÅŸle birlikte kömür önceliÄŸi yine planın önemli maddeleri arasında. Bütün bu çerçevede teknoloji hedefi ile ilerlenecek. Teknolojide geliÅŸim saÄŸlanırken bu yolla istihdam da artırılacak.
Dijital para geliyor
Kalkınma Planı’nın en dikkat çeken maddelerinden biri, ‘Dijital Merkez Bankası Parası’ olacak. Ä°stanbul Finans ve Teknoloji üssü kurulacak, finansal piyasalara iliÅŸkin düzenleyici ve denetleyici kuruluÅŸlar “Türkiye Finansal Hizmetler Kurulu” çatısı altında toplanacak. Türk lirası cinsi varlıkların faiz riskinden korunmasında ve deÄŸiÅŸken faizli enstrümanların fiyatlamasında kullanılabilecek referans faizler oluÅŸturulacak.
14 dijital fabrika
Bu dönemde dijital dönüÅŸüm merkezi, yani model fabrika sayısı 14’e çıkarılacak. Dijital dönüÅŸüm danışmanlık havuzu oluÅŸturulacak. 2023’te bulut platformu üzerinden hizmet alan KOBÄ° sayısı 10 bine yükselecek.
Genç ve dinamik nüfus
Planda dinamik nüfus yapısının korunması da amaçlanıyor. YaÅŸlıların belli süre çalışma hayatında kalabilmelerini saÄŸlayacak mekanizma oluÅŸturulacak, aile içi bakım hizmetleri büyütülecek. DoÄŸurganlık desteklenecek. 2018’de 1,99 olan kadın başına çocuk sayısı 2023’te 2,15 olacak ÅŸekilde çalışma yapılacak.
Gıda enflasyonu yakın markajda
Gıdada fiyat dalgalanmalarının önlenmesi için soÄŸuk depo zincirleri ile taşımacılık sırasında oluÅŸan zayiatı önlemeye yönelik taşıma araçları modernizasyonu teÅŸvik edilecek. Gıda ürünleri yakın izlenecek. Teknelojik ürün desteÄŸi verilecek. Enflasyonun yüzde 5 hedefine ulaÅŸması için politikalar etkinleÅŸtirilecek.
Ä°ÅŸsizlik yüzde 9,9
Kıdem tazminatı reformu sosyal tarafların mutabakatı ile saÄŸlanacak, Bireysel Emeklilik Sistemi ile entegre edilecek. Planda, 2023’te istihdam oranının yüzde 50,8’e çıkarılması, iÅŸsizlik oranının ise yüzde 9,9’a düÅŸürülmesi hedefleniyor. Plana göre sosyal sigorta prim tabanı tabana yayılacak, iftçiler ve mevsimlik çalışanlara yönelik prim sisteli gelecek, mesleki eÄŸitim de sanayi ve okullar iÅŸ birliÄŸi yapıp istihdam artırılacak.
Deniz sondajları 26'ya çıkarılacak
Madencilikte de yeni bir dönem baÅŸlatılacak. 2023 sonuna kadar toplam deniz sondajı sayısı 26’ya çıkarılacak. Nadir toprak elementleri, bor ve çok deÄŸerli madenlerin aramasına öncelik verilecek. Linyit rezervlerinin etütleri tamamlanarak santral kurulum ihalesine hazır hâle getirilecek. Jeotermal, kaya gazı gibi yüksek potansiyelli yerli kaynaklarda üretim ve teknoloji artırılacak. Madencilikte kullanılan makinelerin yerli olması teÅŸvik edilecek.
Kadına şiddet ve erken evliliğe son
Plan çerçevesinde aile yine merkezde olacak. Kadına ÅŸiddet, erken yaÅŸta zorla evlilik gibi problemlerin önlenmesi amacıyla etkin çalışmalar yapılacak. Kadınların sosyal hayata katılımı teÅŸvik edilecek. KuÅŸaklar arası dayanışma güçlendirilecek, kötü alışkanlıkların önlenmesi, varsa etkilerinin azaltılması için aile destekleri verilip danışmanlık desteÄŸi artırılacak. Kadınların kooperatif kurması desteklenecek, ÅŸiddete uÄŸrayan kadınlarla onların çocukları eÄŸitime çok daha kolay ulaÅŸacak. Kadınların saÄŸlığa ulaşımları hızlandırılıp iyileÅŸtirilecek.
Hekim sayısı artacak hizmet gelişecek
Aile hekimliÄŸi sistemi iyileÅŸtirilecek. Gıda güvenilirliÄŸi, obezite, çevre saÄŸlığı gibi konularda çok paydaÅŸlı saÄŸlık sorumluluÄŸu modeli geliÅŸtirilecek. Hastalıkların teÅŸhisinde aile hekimlerinin sorumluluÄŸu artacak. SaÄŸlıkta acil, yoÄŸun bakım, onkoloji, organ nakli gibi hizmetlerin kapasitesi artırılıp hız ve kalitesi yükseltilecek. Temininde güçlük yaÅŸanan malzemelerin edinme maliyeti düÅŸecek. SaÄŸlık turizmine yönelik düzenlemeler yapılacak. Öte yandan 10 bin kiÅŸiye düÅŸen hasta yatak sayısı te 30’a, 186 olan 100 bin kiÅŸiye düÅŸen hekim sayısının 230’a, 100 bin kiÅŸiye düÅŸen hemÅŸire sayısı da 206’dan 280’e çıkacak.
Savunma sanayiinde yerlilik yüzde 75 olacak
Türkiye savunmada son yıllarda baÅŸlattığı atağını, 11’inci Kalkınma Planı ile zirveye taşıyacak. Öncelikli hedef, savunmada yerlilik oranının yozde 75’e çıkarılması. Sektörün cirosu 26,9 milyar dolara, ihracatı 10,2 milyar dolara yükseltilecek. Altay tankı, yerli savunma sistemleri, deniz platformları envantere kazandırılacak, Ä°nsansız Hava Aracı (Ä°HA) sayısı artırılacak.
Kadın üniversiteleri geliyor
¥ Türkiye’de Japonya örneÄŸi incelenerek sadece kadın öÄŸrencilerin kabul edildiÄŸi kadın üniversiteleri kurulacak.
¥ Dünya akademik baÅŸarı sıralamalarında 2023 itibarıyla en az iki üniversitenin ilk 100’e ve en az beÅŸ üniversitenin de ilk 500’e girmesi saÄŸlanacak.
¥ Okul yemeÄŸi uygulamasına geçilecek.
¥ Özel yetenekli çocuklara özel kurul oluÅŸturulacak.
¥ Yabancı dil eÄŸitimi için öÄŸretmenlere eÄŸitim verilecek.
¥ ÖÄŸrencilerin buluÅŸ ve patentleri desteklenecek.
Tarıma destek artacak
¥ Tohumdan sofraya zincir kayıt altına alınacak.
¥ Tarımsal destekler artacak, su tasarrufu teÅŸvik edilecek, üretimde kalite artıp maliyet azalacak.
¥ Tarım arazilerinin miras ve satış yoluyla bölünmesi önlenecek, mirasçıların arazi alımı desteklenecek.
¥ 2 milyon hektar alan sulamaya açılacak.
¥ YaÄŸmurlama, damla sulama desteklenecek.
¥ Kenevir yaygınlaÅŸtırılacak, çay ve fındık artacak.
¥ Tıbbi ve aromatik bitki 700 tondan 1.200 tona çıkacak.
BES'ten para çekilebilecek
¥ BES katılımcılarının, eÄŸitim, saÄŸlık, evlilik, mülk sahibi olma gibi ihtiyaçları sebebiyle sistemden çıkışının önlenmesi için birikimlerinin bir kısmını çekme imkânı saÄŸlanacak.
¥ BES’te yaÅŸa göre devlet desteÄŸi kademeli olacak.
¥ BES, bireysel hesaplara dayalı kurulacak Kıdem Tazminatı Fonu ile entegre edilecek.
¥ Bu doÄŸrultuda BES katılımcı sayısı 11,6 milyondan 16,2 milyona, BES fonu tutarı da üç katına çıkarılacak.
Türkiye Gazetesi
Yorum Yazın