İşte İstanbul Kararları

Alınan kararlar, Türkiye için tarihi önem taşıyor. 1929 ekonomik buhranından sonraki en büyük krizin yaÅŸandığı bir dönemde ve G-20 toplantılarının hemen sonrasında hazırlanan sonuç bildirgesi, 'Ä°stanbul Kararları' olarak kayda geçirildi. Krizden çıkış önerileri, artık uluslararası platformlarda bu adla anılacak ve küresel ekonomi ile finansal mimariyi yeniden yapılandırma çalışmalarında önemli rol oynayacak. Kararlar, önümüzdeki dönemde gerçekleÅŸtirilecek G-20 ile IMF-Dünya Bankası Bahar Dönemi toplantılarına da esas teÅŸkil edecek.

Sonuç bildirgesinde, uluslararası platformlarda belirlenen stratejilere iliÅŸkin nihai hükümlerin 'Ä°stanbul Toplantıları'nda ÅŸekillendirildiÄŸi, bu yönüyle 'Ä°stanbul Kararları'nın önemli bir etkiye sahip olacağı kaydediliyor. Ortak kararlara göre, küresel krizden toparlanma iÅŸaretleri var, ancak toparlanma yavaÅŸ olacak. Krizden çıkış önlemleri için ülkeler arasında tam bir iÅŸbirliÄŸi ve uyum gerekiyor. Türkiye gibi geliÅŸmekte olan ülkelerin, küresel toparlanmanın lokomotifi olmaya devam edeceÄŸine dikkat çekilen bildirgede, IMF ve Dünya Bankası'ndaki kota ve oy hakkıyla ilgili deÄŸiÅŸiklik yapılması da isteniyor. Bu kuruluÅŸlarda temsil hakkı fazla olan zengin ülkelerin kotası azaltılarak, geliÅŸmekte olan ülkelere aktarılacak. Mevcut krizin en önemli sebeplerinden biri olarak gösterilen finans sisteminin daha etkin ÅŸekilde denetlenmesi de Ä°stanbul Kararları'nın önemli maddeleri arasında yer alıyor.

IMF-Dünya Bankası yıllık toplantıları, Guvernörler Kurulu Toplantısı'nın kapanış oturumuyla sona erdi. Gong çalarak toplantıları bitiren Guvernörler Kurulu BaÅŸkanı Vietnam Merkez Bankası BaÅŸkanı Nguyen Van Giau, krize karşı hükümetlerin desteÄŸinin sürmesi konusunda ortak karara vardıklarını açıkladı. Kapanış oturumu, delegelerin ülkelerindeki özel toplantıları gerekçe göstermesi üzerine erken bitirildi. Nguyen Van Giau, kapanışta yaptığı konuÅŸmada, kurul olarak Bretton Woods kurumlarının üstlendiÄŸi liderlik görevini memnuniyetle karşıladıklarını kaydetti. Giau, "Bankanın sosyal koruma programları, güvenlik aÄŸları, uzun vadeli altyapı yatırımları ve özel sektörün başı çektiÄŸi ekonomik büyüme üzerinde odaklanan krizle ilgili projeler aracılığıyla yoksul kesimleri ve ÅŸu anda hassas ve kırılgan durumda bulunan grupları gündemin en tepesinde tutma çalışmalarını ne kadar takdir ettiÄŸimizi özellikle vurgulamak istiyorum." dedi. IMF'nin krize karşı hızlı bir uluslararası politika müdahalesi oluÅŸturma çabalarına önderlik etmesini, kaynakların çok büyük ölçüde artırılması ve fonun finansman çerçevesinde kapsamlı bir revizyon yapılması yoluyla ihtiyaç duyan ülkelere hızlı bir ÅŸekilde finansman saÄŸlamasını da takdir ettiklerini vurgulayan Giau, "Her iki kurumun ve üye hükümetlerin çabalarının ekonominin uçurumdan kurtulmasına yardımcı olduÄŸunu belirtiyoruz. Ancak yaÅŸadığımız toparlanmanın, çıkış stratejilerini uygulamadan önce bir politika desteÄŸinin sürdürülmesine de baÄŸlı olduÄŸunu vurgulamak istiyorum." deÄŸerlendirmesinde bulundu. Güven ortamının yeniden tesis edilmesi ve önceden var olan kırılganlıkların ortadan kaldırılması için Banka, Fon ve üye hükümetlerin iÅŸbirliÄŸine dayalı daha uzun vadeli çabalarla çalışılması gerektiÄŸi üzerinde mutabakata varıldığını aktaran Giau, büyümeyi desteklemek ve geliÅŸmekte olan ülkelerde hayat standartlarını iyileÅŸtirmek için özenle ve sabırla çalışmaya devam etme kararı alındığını açıkladı. Giau, her türlü korumacılığın önlenmesi ve iddialı bir Doha Kalkınma Turu'nu baÅŸarılı bir ÅŸekilde sonuçlandırarak ticaret akışlarının yeniden canlandırılması için gerekli adımların atılması çaÄŸrısında bulunduklarını ifade etti. Guvernörlerin, ülkelerinin mali sistemlerinde reform yapma, düzenlemeyi iyileÅŸtirme, risk yönetimini güçlendirme çalışmalarında IMF'nin, üye hükümetlerle birlikte çalışmaya devam etmesi çaÄŸrısında bulunduÄŸunu söyleyen Giau, ayrıca fonun erken uyarı uygulaması konusunda küresel ekonomi takip sisteminin güçlendirilmesine yönelik çabaların artırılmasının istendiÄŸini belirtti. Giau, ÅŸöyle konuÅŸtu: "Üçüncü olarak, guvernörler, Bretton Woods kurumlarının etkililiklerini korumak için kendilerini modernize etmeleri gerektiÄŸinin altını çizmiÅŸtir. Ayrıca geliÅŸmekte olan ve büyüyen piyasa ekonomilerinin rollerini güçlendirmek ve politika iÅŸbirliÄŸini teÅŸvik etmek için bu ülkelerin söz hakkının ve katılımlarının daha üst düzeye çıkarılması için yönetiÅŸim reformlarının yapılması çaÄŸrısında bulunduk. Son olarak bugün yaÅŸadığımız büyük zorluklar karşısında Dünya Bankası ve IMF'nin, 60 yıldan uzun süre önce neden kurulduÄŸunu bir kez daha hatırlamış bulunuyoruz. Bugünün birbirine bağımlı dünyasında sorunları yönetmenin, çözmenin tek yolunun çok taraflı olduÄŸu açık ÅŸekilde görülmektedir."

186 ülkenin altına imza attığı kararlar

KÜRESEL krizi tetikleyen finans sektöründe riskler azaldı, iÅŸler yolunda gidiyor. Ancak, buna karşılık henüz tüm problemler aşılamadı. Toparlanma yavaÅŸ olacak.

KRÄ°ZDEN çıkış için ülkeler arasında tam bir iÅŸbirliÄŸi ve uyum gerekiyor. Türkiye gibi geliÅŸmekte olan ülkeler, toparlanmanın lokomotifi olmaya devam edecek.

HÜKÜMETLERÄ°N piyasaları canlandırmak için açıkladığı paketlerden erken vazgeçilmesi toparlanmayı sekteye uÄŸratır. Tedbirlerin geç terk edilmesi ise kamu açıklarını yükselterek, enflasyon ve nihai olarak da faizleri yükseltici etki yapar.

IMF ve Dünya Bankası'ndaki kredi kotası ve oy hakkı yeniden tespit edilecek. Uluslararası kuruluÅŸlarda 'aşırı temsil edilen' zengin ülkelerin IMF'deki yüzde 5, Dünya Bankası'ndaki yüzde 3'lük kotası, Türkiye gibi geliÅŸmekte olan ülkelere aktarılacak. Bu konuda, gelecek yılki IMF-DÜNYA Bankası bahar dönemi toplantıları ve 2011'e kadar da nihai bir hükme ulaşılacak.

GEREK IMF, gerekse Dünya Bankası'nın mevcut krizden çıkış ve muhtemel krizlere karşı daha hazırlıklı olması için sermayesi artırılacak.

KRÄ°ZÄ°N en önemli müsebbibi olan finans sisteminin daha sıkı bir ÅŸekilde denetlenmesi için her türlü tedbir alınacak.

IMF-DÜNYA Bankası yıllık toplantılarına ikinci kez ev sahipliÄŸi yapan Türkiye, zirveyi baÅŸarılı ÅŸekilde tamamladı.

Not: IMF-Dünya Bankası yıllık toplantıları çerçevesinde, Kalkınma Komitesi ile Uluslararası Para ve Finans Komitesi'nce (IMFC) alınan ortak kararların özeti.

zaman