İşte düşürülen SU-24 uçağının özellikleri

SU-24 uçağı, 1970 ve 1980’li yıllarda Sovyetler BirliÄŸi’nin her türlü hava koÅŸulunda görev yapabilen en geliÅŸmiÅŸ havadan tecrit ve saldırı uçağı olarak tasarlandı
Ä°ÅŸte düÅŸürülen uçağın özellikleri:

SU-24, 1970 ve 1980’li yıllarda Sovyetler BirliÄŸi’nin her türlü hava koÅŸulunda görev yapabilen en geliÅŸmiÅŸ havadan tecrit ve saldırı uçağı olarak tasarlandı. Ä°ki koltuklu, çift motorlu uçak Rusya ’nın ilk entegre sayısal seyrüsefer/atak sistemiyle donatılmıştı. SU-24’ün konfigürasyonu F-111 ile benzerlikler ihtiva eder. Eski Sovyet cumhuriyetleri hava kuvvetleri ve ayrıca baÅŸka birkaç ülkede daha halihazırda kullanılmaktadır.

TEKNÄ°K ÖZELLÄ°KLERÄ°:

Mürettebat : 2 Pilot
Uzunluk : 22.67 metre
Yükseklik : 6.19 m metre
Kanat açıklığı : 17.63 metre
Ağırlığı : 35,910 kg
Servis tabanı : 11,000 metre
Hız : 3.1 mach
Motor : 2 adet Saturn/Lyulka AL-21F-3A turbojets
Motorun Ä°tiÅŸ Gücü : 75 kN

SÄ°LAHLAR

1 adet GSh-6-23mm top
4 adet Kh-23 (AS-7 ’Kerry’)
4 adet Kh-25ML (AS-10 ’Karen’)
2 adet Kh-28 (AS-9 ’Kyle’)
2 adet Raduga Kh-58 (AS-11 ’Kilter’)
3 adet Raduga Kh-31P
2 adet Kh-29L/T (AS-14 ’Kedge’)
2 adet Kh-59
2 adet R-60 (AA-8 ’Aphid’)
2 adet R-73 (AA-11 ’Archer’)
2 adet KAB-500KR
2 adet KAB-500L

KULLANAN ÜLKELER:

Afganistan

1980’lerde Afganistan Hava Kuvvetleri renklerinde 15 adet Su-24MK rapor edilmiÅŸtir, ancak 1989 yılında ülke silahlı kuvvetlerince kaydının silinmiÅŸ olması muhtemeldir.

Cezayir

Cezayir Hava Kuvvetleri 39 adet satın almıştır. 32 adet Su-24M2’ye güncellenmiÅŸ Su-24MK ve 4 adet Su-24MR halen hizmettedir.

Angola

Angola Hava Kuvvetleri ’nin Beyaz Rusya olduÄŸu sanılan bir kaynaktan 12 adet Su-24 satın aldığı yönünde doÄŸrulanmamış istihbarat raporları mevcuttur. Bir adet Su-24 2008 yılında Catumbela Hava Üssü’nde görülmüÅŸtür.

Azerbaycan

Kasım 2008 itibarıyla Azerbaycan Hava Kuvvetleri ’nde 11 adet Su-24 hizmettedir .

Beyaz Rusya

Sovyetler BirliÄŸi’nden kalan 22 adet Su-24MK ve 12 adet Su-24MR olmak üzere 34 adet

Su-24 Beyaz Rusya Hava Kuvvetleri ’nde hizmettedir.
Ä°ran

İran-Irak Savaşı sonrasında İran İslam Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri tarafından 24 ila 36 adet Su-24 satın alınmıştır.

Irak

Irak Hava Kuvvetleri tarafından 24 adet alınmıştır ancak 2003 Amerikan iÅŸgali’nden kutrulan olmamıştır. 

Kazakistan

Kazakistan Ordusu’nda 25 adet hizmettedir.

Libya

Libya Hava Kuvvetleri 8 adet Su-24MK satın almıştır. 6 ’sı halen envanterindedir, bir tanesi yangında tahrip olmuÅŸtur.

Rusya

Rusya'da Kasım 2008 itibarıyla 321'i hava kuvvetlerinde, 94'ü Rus Donanması Hava Gücü'nde olmak üzere 415 adet hizmettedir. 

Suriye

20 kadar uçağın Suriye Hava Kuvvetleri ’nde hizmette olduÄŸu rapor edilmiÅŸtir.

Ukrayna

Kasım 2008 itibarıyla 230 Su-24 hizmettedir.

Özbekistan

Sovyetler BirliÄŸi’nden kalan bazı uçakların hizmette olması muhtemeldir.
Havada yakıt ikmali ve daha fazla cephane ile daha yüksek atak kabiliyetlerini kapsayan SU-24 güncelleÅŸtirme çalışmaları 1971 yılında baÅŸladı. T-6M-8 prototipi ilk olarak 29 Haziran 1977 yılında uçuruldu ve ilk SU-24M üretim modeli 20 Haziran 1979 yılında havalandı. Uçak 1983 yılında hizmete alındı. Su-24M ’nin gövdesi 0.76 m (30 in) uzatıldı ve içine yeni hücum radarı ile yakıt ikmal sondası konuldu. Yeni uçak eskisinden üç parçalı sondanın yerine gelen tekli sonda ile ayırt edilebilmekteydi. Ayrıca yeni bir PNS-24M ataletsel seyrüsefer sistemi ve sayısal bilgisayar da eklendi. Lazer ve TV güdümlü bombalar, ayrıca KH-14 (AS-12 ’Kegler’) ve Kh-59 (AS-13 ’Kingbolt’) füzeleri ile uyumluluk için gövde altı iskele tarafındaki bir çıkıntı içine Amerikan Pave Tack benzeri Kaira-24 lazer iÅŸaretleme/TV sistemi monte edildi. Yeni eklemeler ile yakıt kapasitesi 85 l (22.4 galon) düÅŸtü. Su-24M 1981-1993 yılları arasında üretilmiÅŸtir.

Su-24MK (’Fencer-D’)

Su-24M daha az aviyonik ve silah kapasiteli ihraç modeli. Ä°lk uçuÅŸu T-6MK adıyla 30 Mayıs 1987’de, Su-24MK adıyla 17 Mayıs 1988’de yapıldı. 1988-1992 yılları arasında üretilmiÅŸ ve Cezayir, Ä°ran, Irak, Libya ve Suriye’ye satılmıştır.

Su-24MR (’Fencer-E’)

Taktik keÅŸif modeli. Ä°lk uçuÅŸu T-6MR-26 adıyla 25 Temmuz 1980, Su-24MR adıyla 13 Nisan 1983’te yapıldı. Arazi izleme radarı da dahil Su-24M’in seyrüsefer sistemlerinin çoÄŸuna sahiptir ancak Orion-A hücum radarı, lazer/TV sistemi ve makinalı tüfek çıkarılmış, yerine 2 adet panoramik kamera, ’Aist-M’ (’Stork’) TV kamerası, RDS-BO ’Shtik’ (’Bayonet’) yan izleme hava radarı (SLAR) ve ’Zima’ (’Winter’) kızılberisi keÅŸif düzeneÄŸi yerleÅŸtirilmiÅŸtir. DiÄŸer alıcılar pod sistemi içinde taşınmaktadır. 1983-1993 yılları arasında üretilmiÅŸtir.

Su-24MP (’Fencer-F’)

Yakovlev Yak-28 ’in yerini almak için geliÅŸtirilen elektronik istihbarat modeli. Ä°lk uçuÅŸu T-6M-25 adıyla 14 Mart 1980, Su-24MP adıyla 7 Nisan 1983’te yapıldı. Su-24MP istihbarat alıcılarının yerleÅŸtirildiÄŸi ilave antenlere sahiptir. Laser/TV sistemi iptal edilmiÅŸ ancak makinalı tüfek ve savunma amaçlı 4 adet R-60 (AA-8) füze sistemi muhafaza edilmiÅŸtir. Sadece 10 adet üretilmiÅŸtir.

Halen kullanılmakta olan Su-24M ve Su-24MK modelleri için içlerinde GLONASS, çok iÅŸlevli göstergeler ile güncelleÅŸtirilmiÅŸ kokpit, Head-Up Display (HUD), sayısal hareketli harita üreteci, kaska monteli görüÅŸ sistemi, R-73 (AA-11 ’Archer’) havadan havaya füzesi de dahil olmak üzere son teknoloji güdümlü silahlar için provizyonun da olduÄŸu bir yenileÅŸtirme programı yürütülmektedir. Su-24M ve Su-24MK’nin yeni kokpit ve seyrüsefer sistemleri ile donatılıp donatılmayacağı bilinmemektedir. YenilenmiÅŸ uçak Su-24M2 olarak adlandırılmıştır.