Gelişmiş ülkeler Türk borunu stokluyor

Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Elektro Kimya ve Malzeme Laboratuvarı'nda bor üzerine araştırmalar yapan Prof.

Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Elektro Kimya ve Malzeme Laboratuvarı'nda bor üzerine araştırmalar yapan Prof. Dr. Mehmet Levent Aksu, gelişmiş ülkelerin dünya bor rezervlerinin yüzde 70'ini elinde bulunduran Türkiye'den ham bor satın alarak ''stok yaptıklarını'', geliştirdikleri teknolojiyle işledikleri yaklaşık 250 çeşit bor ürününü Türkiye ile beraber tüm dünyaya pazarlamayı hedeflediklerini ileri sürdü.

Prof. Dr. Aksu, bor teknolojileri ile ilgili AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de bor teknolojisinin geliştirilmesinin hayati önem taşıdığına işaret etti.

Türkiye'nin dünya rezervlerinin yüzde 70'ini elinde bulunduran bir ülke olmasına karşın dünyanın Türkiye'den bor alma gereksinimi bulunmadığını savunan Aksu, Türkiye dışındaki rezervin, dünyanın 100 yıllık ihtiyacını karşılayabilecek seviyede olduğunu bildirdi.

Mehmet Levent Aksu, borun çok geniş bir kullanım alanı olduğunu ve bu elementten yaklaşık 250 şekilde yararlanıldığını ifade ederek, ''olağanüstü bir element'' şeklinde tanımladığı borun, ''metallere kaplandığında dayanıklılığı yüksek oranda arttırdığını, bazı bor bileşiklerinin sürtünmeyi azalttığını ve sodyum bor hidrorürün yakıt olarak kullanılabildiğini'' bildirdi.

Günümüzde hidrojenin de kullanım alanının genişlediğini dile getiren Prof. Dr. Aksu, enerji sistemlerinin buna göre şekillendiğini, bilinen en etkili yakıt olan hidrojenin depolanmasının halen aşılması gerekli bir sorun olduğunu dile getirdi.

Hidrojenin güvenli şekilde depolanması ile ilgili önemli Ar-Ge çalışmalarının sodyum bor hidrorür kullanımıyla ilgili olduğunu belirten Aksu, çok daha emniyetli olan bu bileşiğin yaygın kullanımı ve geliştirilmesi için çalışmaların sürdüğünü kaydetti. Aksu, ''Bu bileşikle araçların ısıtma sistemleri, diz üstü bilgisayarlar çalıştırılabilir. Düşük enerji gerektiren pek çok sistemde etkin roller ortaya çıkarılabilir. Yeter ki gereken yatırımlar yapılsın'' dedi.

-HAM BOR SATMAK EKONOMİYE KATKI SAĞLAMAZ

Prof. Dr. Aksu, Türkiye'nin boru ham haliyle satabildiğini ve yıllık kazancının da 400-500 milyon dolar olduğunu, bor madenini ham olarak satarak ekonomik yarar sağlayamayacağını dile getirdi. Aksu, sözlerine şöyle devam etti:

''Gelişmiş ülkeler Türkiye'den bol miktarda bor alarak stok yapıyor. Yakında geliştirdikleri teknolojilerle işlenmiş boru yüksek maliyetlerle Türkiye ile birlikte dünyaya pazarlamayı hedefliyorlar. Bor teknolojilerine yatırım yapılmazsa Türkiye, bu teknolojiyi ekonomiye kazandırmada büyük zarara uğrayacak. Türkiye elindeki bor madenini ham olarak satarak hiçbir yere gelemez. Bunun teknolojisinin geliştirilmesi için gerekli desteğin sağlanması ve kimya ile ilgili birimlerin bu konulara yönlendirilmesi lazım. Devletin bu konuya çok üst seviyede maddi destek sağlaması gerekiyor.''

Aksu, Türkiye'de bordan yakıt üretilmesi konusunda araştırmalara desteğin arttığını, ancak bunun yeterli olmadığını ifade ederek, ''Türkiye boru teknik ürünlere dönüştürebilirse ekonomik kazanç milyarlarca doları bulabilir'' diye konuştu.

Türkiye'deki araştırmalara değinen Aksu, tankların ve zırhlı araçların, aşınma ve korozyona dayanıklı çok sert bir madde olan borla kaplanarak dayanıklılığının artırılması konusunda çalışmalar yapıldığını bildirdi. Zırhın borla kaplanması durumunda dayanıklılığının 5 kata kadar artırılabildiğini kaydeden Aksu, ancak bu teknoloji için yaklaşık 1000 derece sıcaklığın gerektiğini, pahalı olan bu teknoloji için de çalışmaların sürdüğünü kaydetti.