Eriyen Buzullarda Enerji Rekabeti

Küresel aktörlerin enerjideki yeni rekabet sahası, hızla eriyen Kuzey Kutbu olacak. Rusya, ABD ve Çin, bölgedeki zengin yeraltı kaynaklarında hakimiyeti ele geçirmek için buz kırıcı gemi yatırımlarını hızlandırdı. Süveyş Kanalı’na alternatif olarak planlanan Kuzey Denizi güzergahı ise deniz nakliyesinde hem süreyi hem de masrafları azaltacak.

HABER: CANAN BİLGİN

İklim değişikliğiyle birlikte hızla eriyen Kuzey Kutbu, trilyonlarca dolarlık petrol ve doğalgaz rezervleriyle enerjide yeni rekabet alanı olmaya aday. Zengin yeraltı kaynaklarıyla iştah kabartan ve birçok ülkenin üzerinde hak iddia ettiği Kuzey Kutbu’nda hakimiyet kurmak için küresel aktörler arasında kıyasıya mücadele yaşanıyor.

BUZ KIRICILAR ARTIYOR

Kuzey Kutup dairesinin üstünde bulunan ve Arktika olarak adlandırılan bölge, Rusya’nın 2015’te Sovyetler Birliği döneminden kalan bir askeri üssü yenileyip tekrar kullanıma açmasının ardından dünyanın odak noktalarından biri haline geldi. Kuzey Kutbu’ndaki buzulların iklim değişikliğiyle birlikte hızla erimesi üzerine başta Rusya, ABD ve Çin olmak üzere Arktika sularında sefere çıkacak buz kırıcı gemi yatırımları hızlandı. Küresel ısınmadan dolayı açılacak yeni deniz yolu güzergahları da pek çok ülkenin dikkatini bu bölgeye yönlendirdi.

KEŞFEDİLMEMİŞ REZERVLER

ABD Jeolojik Araştırma Merkezi’ne göre Kuzey Kutbu, dünyadaki keşfedilmemiş petrolün yüzde 13’üne, doğalgazın ise yüzde 30’una ev sahipliği yapıyor. Buzulların büyük ölçüde erimesi de bu kaynaklara ulaşımı kolaylaştırıyor. Besin değeri yüksek balıkların yaşadığı bölge, balıkçılık ve deniz ürünleri alanında da büyük fırsatlar sunuyor.

Time Dergisi, Arktika’nın dünyadan iki misli daha hızlı ısındığını, bunun da bölgedeki yeni petrol ve doğalgaz alanlarının taranmasını kolaylaştırdığını bildirdi. Bu nedenle Arktika’da petrol, doğalgaz ve diğer kaynaklardan istifade etmek için bölgenin dengesini tehdit eden hamlelerin hızlandığını belirtti. Time’a göre Rusya, Arktika’daki nüfuzunu, askeri gücünü ve sivil altyapısını genişletiyor. Rusya, sayısı 40’ı bulan buz kırıcılarıyla bölgede en büyük filoya sahip ve nükleer enerji ile çalışan 13 buz kırıcı daha inşa etmeyi planlıyor.

SÜPER GÜÇLER BÖLGEDE

Rusya, trilyonlarca dolarlık yeni enerji kaynaklarına sahip Kuzey Kutbu’ndaki rekabette tek başına değil. ABD, Kanada, Danimarka, Norveç ve İzlanda da bölgede ve yeraltı kaynaklarında hak iddia ediyor. ABD Sahil Güvenliği’nin yük veya yolcu taşımaya elverişli USCGC Healy ve USCGC Polar Star isimli iki buz kırıcısı bulunuyor. Arktika’daki fırsatlardan yararlanmak isteyen Çin de kendi buz kırıcılarını inşa etmeye başladı.

DENİZ NAKLİYESİNDE SÜRE VE MASRAF AZALACAK

Rusya ve Çin, küresel ısınmadan dolayı Arktika’da açılacak deniz kanallarının geleceğini kontrol altına almanın yollarını arıyor. Reuters’da yayınlanan habere göre, Finlandiya sınırındaki Murmansk’tan Alaska yakınlarındaki Bering Boğazı’na kadar uzanan Kuzey Denizi güzergahının, Asya’dan Avrupa’ya deniz taşımacılığı süresini kısaltan bir mini Süveyş Kanalı haline gelebileceği belirtiliyor. Bu rota da, Çin’in Avrupa’ya göndereceği ürünler için para ve zaman tasarrufu sağlayacak.

RUSYA FİLOSUNU GENİŞLETİYOR

Rusya’nın bugüne kadar inşa ettiği en büyük buzkıran olarak adlandırılan 33 bin tonluk dev gemi Arktika, dünyanın en büyük nükleer enerji tabanlı buz parçalayıcısı. 1.7 milyar dolara mal olan dev gemi, 2.9 metrelik buzu kırabiliyor. Rusya Devlet Nükleer Enerji Kurumu’nun (Rosatom) eski CEO’su Sergey Kirienko, dünyada Arktika’ya eşdeğer bir buz kırıcı olmadığını söyledi. ‘Leader’ olarak adlandırılan diğer bir buz kıran da 2019’da ortaya çıkacak ve Arktika’nın üç katı büyüklüğünde olacak.

412 MİLYAR VARİLLİK REZERV

ABD Jeolojik Araştırma Merkezi’ne göre Kuzey Kutbu’nun sahip olduğu petrol ve gaz rezervleri, dünyada keşfedilmemiş petrol ve gazın yaklaşık yüzde 22’sine eşdeğer. Bunun da 412 milyar varil olduğu tahmin ediliyor. Arktika’daki rezervlerin Türkiye’nin petrol tüketimini yaklaşık 330 yıl, doğalgaz tüketimini ise bin yıl karşılayacak seviyede olduğu belirtiliyor.

ARKTİKA’DAKİ FIRSATLAR

Bölgede petrol ve doğalgazın yanı sıra altın, elmas, gümüş gibi değerli madenler de mevcut.
Arktika’nın deniz ulaşımına açılmasıyla deniz ticaretinde mesafeler azalacak. Süveyş Kanalı yerine Kuzey Denizi güzergahı tercih edildiğinde dünyanın en büyük limanlarından Hamburg ile Şanghay arası 6 bin kilometre kısalacak.
Arktik Okyanusu’nda başta somon olmak üzere yüksek besin değeri taşıyan pek çok balık türü mevcut.

Rusya’nın altısı nükleer enerji ile çalışan 40’dan fazla buz kırıcısı var. Fox News’e göre, artan buz kırıcı yatırımları, Rusya ve Çin gibi ülkelerin Arktika sularında yeni yollar keşfetmesine olanak tanıyor. Haberde, “ABD bu yarışa ayak uydurmazsa yeni gemi rotaları ve balıkçılık alanında kontrolü kaybetme riski ile karşı karşıya” denildi.