Milletvekili transferini önlemeye yönelik çalışmalar sürerken AK Parti'nin üzerinde çalıştığı seçim sistemi düzenlemesinde daraltılmış bölge ve seçim barajı ile ilgili maddeler dikkat çekti. Esnek daraltılmış bölge sistemi nedir? Düzenleme neler içeriyor?
Habertürk gazetesi yazarı Muharrem Sarıkaya, iktidarın TBMM’ye getireceÄŸi seçim sistemi düzenlemesiyle ilgili yazdı. Sarıkaya’nın aktardığına göre bu düzenleme ile seçim barajı yüzde 10’dan 5’e düÅŸecek ve “esnek daraltılmış bölge” sistemine geçilecek. Sarıkaya’nın aktardığına göre MHP ve Ä°YÄ° Parti, sistemin HDP’nin “iÅŸine yaracağı” için endiÅŸeli olduÄŸunu aktardı.
Sarıkaya, bugünkü köÅŸe yazısında TBMM’de edindiÄŸi izlenimleri aktardı.
“Öncelikle barajın %10’dan %5’e inmesinden hemen hepsi hoÅŸnut…” diyen Sarıkaya, milletvekillerinin görüÅŸlerini ÅŸu satırlarla aktardı:
Üzerinde durdukları ise seçim bölgelerinin yeniden düzenlemesini getiren “esnek daraltılmış bölge” uygulaması.
Ä°ktidar tarafı, beÅŸ milletvekiline kadar illeri tek bölge olarak düzenleyen, bundan sonrasını da her 5 milletvekiline bir bölge gelecek ÅŸekilde bölümleyen düzenlemeyi getirmeyi hedefliyor.
ÖrneÄŸin iki bölge olan Bursa’nın 20 milletvekili var, eÄŸer esnek daraltılmış bölge uygulamasına geçilirse 4 bölgeye ayrılmış olacak.
Ä°STANBUL 20 ANKARA 8 BÖLGEYE AYRILACAK
Seçmenin milletvekilini tanıması açısından önemli olan ve uzun yıllardır siyasi partilerin büyük bölümü tarafından da dile getirilen uygulama konusunda bu kez siyasetin kafası karışık.
Neden de daraltılmış bölge sistemiyle tekrar 1980’li yıllardakini anımsatacak ÅŸekilde bu kez kendiliÄŸinden, doÄŸal olarak çevre barajının gelecek olması.
Çünkü her 5 milletvekiline bir bölge düÅŸtüÄŸünde baraj doÄŸal olarak %20’ye çıkmış olacağı kaygısı var.
Mevcut uygulamada alınan oyların önce bire, sonra ikiye, sonra üçe diye her sıralı bölünmesinde ortaya çıkan rakama düÅŸen oy oranına bir milletvekili verilmesini esas alan D’hont sistemiyle zaten fayda saÄŸlayan yüksek oy almış partilerin, daha avantajlı hale geleceÄŸi kaygısı var.
“Çünkü her bir bölgede bu bölünme uygulanacak ve en fazla alan daha çok milletvekili çıkaracak” diyen Habertürk yazarı, örnek olarak ÅŸunu yazdı:
Ä°stanbul’da bir bölgeye 30-35 arası milletvekili düÅŸtüÄŸü için bölünmeler sonunda en dipte kalan partiye de bir milletvekili düÅŸme ihtimali yüksekti.
Ancak bölünme bu kez 5 milletvekili ile sınırlı kalacağı için en çok alan partilerin avantajı haline gelecek.
Basit bir hesaplama ile örneÄŸin Ä°stanbul birinci bölgede 35 milletvekili var ve %2,8 oya bir vekil düÅŸüyor.
EÄŸer esnek daraltılmış bölge sistemi uygulansaydı, 5 milletvekili olacağı için bu oran %20’yi bulacaktı.
MHP VE Ä°YÄ° PARTÄ°'NÄ°N ENDÄ°ÅžESÄ°
MHP ve Ä°YÄ° Parti’nin endiÅŸesinin “bu sistemin doÄŸu ve güneydoÄŸu bölgelerinde HDP’nin iÅŸine yarayacağı” olduÄŸunu ifade eden Sarıkaya, ÅŸöyle devam etti:
Nitekim, 1983 sonrası getirilen düzenleme ile ANAP çevre barajının büyük faydasını görmüÅŸtü.
Çevre barajı illerin veya bölgelerin çıkardığı milletvekili sayısına göre %50’ye kadar çıkıyordu.
Neden de bir ilin veya çevrenin çıkardığı milletvekili sayısına bölünerek elde edildiÄŸi için 3 milletvekili çıkaran bir yerde çevre barajı %33 olarak uygulanıyordu.
Buna daha sonra bir de kontenjan milletvekilliÄŸi sistemi eklendi…
Uygulanan sistem ile ANAP 1987’de bir önceki seçime göre %8,83 oranında oy kaybetmesine karşın milletvekili sayısını ciddi oranda artırdı.
Uygulama 1995 Anayasa deÄŸiÅŸiklikleri ile sonlandı, çevre barajından vazgeçilip, tekli %10 barajı uygulamasıyla yetinildi.
O günden bu yana da uygulamada deÄŸiÅŸiklik olmadı…
Nethaber
Yorum Yazın