Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan 'suç mağdurları' için kararname

Türkiye CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan imzasıyla yayımlanan kararname ile suç maÄŸdurlarına saÄŸlanan hizmet ve yardımlara iliÅŸkin esaslar ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine dair görev, yetki ve sorumluluklar düzenlendi.

SoruÅŸturması ve kovuÅŸturması Türkiye'de yürütülen suçlar nedeniyle ortaya çıkan maÄŸduriyetler hakkında uygulanacak kararnameye göre, maÄŸdurlara yönelik yardım ve destek hizmetlerinde, eÅŸitlik, insan onuruna saygı, dürüstlük ve mahremiyet ilkesi esas alınacak.

Kararname kapsamındaki hizmetler, maÄŸdurun kiÅŸiliÄŸine saygı gösterilerek ve maÄŸduriyetinin farkında olunarak yerine getirilecek. MaÄŸdurun, adli sürece etkin katılımı ve adalete eriÅŸimi için mevzuatın öngördüÄŸü ÅŸartlara uygun olarak kendisine vekil tayin edilmesi ve adli yardımda bulunulması isteÄŸi derhal karşılanacak. Bu hizmetler, kamu kurum ve kuruluÅŸları tarafından gecikmeksizin, koordineli ve etkin bir ÅŸekilde sunulacak.

Söz konusu kararnamenin uygulanmasında görev alanlar, maÄŸdura iliÅŸkin kiÅŸisel verilerin gizliliÄŸini korumak zorunda olacak. Bu bilgiler, kanunlarda öngörülen haller dışında hiçbir kurum ve kiÅŸiye verilmeyecek.

MaÄŸdurların kararname kapsamındaki hizmet ve yardımlardan faydalanabilmesi için kolluÄŸa, Cumhuriyet baÅŸsavcılığına veya müdürlüÄŸe baÅŸvurması gerekecek. BaÅŸvuru ÅŸartı çocuklar için aranmayacak ve çocuÄŸun yüksek yararı ilkesi gözetilecek.

MaÄŸdurlara sunulan yardım ve destek hizmetlerinde sivil toplum kuruluÅŸları ile gönüllü gerçek ve tüzel kiÅŸilerden de yararlanılabilecek.

Saldırı ihtimalinde gerekli tedbirler alınacak

MaÄŸdurlar, talepleri halinde kendilerine saÄŸlanan hak ve yardımlara iliÅŸkin kolluk birimleri veya adliyeler bünyesinde kurulan adli destek ve maÄŸdur hizmetleri müdürlükleri tarafından gecikmeksizin bilgilendirilecek ve yönlendirilecek.

MaÄŸdurla yapılan sözlü veya yazılı iletiÅŸimde, maÄŸdurun anlama veya kendini ifade etme kabiliyetini etkileyen yaÅŸ, geliÅŸim düzeyi, engellilik gibi durumları dikkate alınacak ve anlaşılır bir dil kullanılacak. MaÄŸdura, kolluk veya Cumhuriyet baÅŸsavcılığı tarafından ihbar veya ÅŸikayetine iliÅŸkin yazılı bir belge verilecek.

MaÄŸdura veya aile bireylerine yönelik bir saldırı ihtimalinin bulunması halinde, bu kiÅŸilerin baÅŸvurusu üzerine suçun tekrarının veya baÅŸkaca bir suçun iÅŸlenmesinin önlenmesi için kolluk birimlerince gerekli tedbirler alınacak.

ÇocuÄŸun cinsel istismarı, cinsel saldırı ve iÅŸkence maÄŸdurlarına yönelik tedbirler

Kasten öldürme ve bu suça teÅŸebbüs neticesi sebebiyle ağırlaÅŸmış yaralama, çocuÄŸun cinsel istismarı, nitelikli cinsel saldırı ve neticesi sebebiyle ağırlaÅŸmış iÅŸkence suçlarından maÄŸdur olanlara, ceza muhakemesinin zorunlu kıldığı durumlar hariç olmak üzere, soruÅŸturma veya kovuÅŸturma iÅŸlemlerinin yapıldığı yerlerde, ÅŸüpheli veya sanıkla maÄŸdurun temasını önleyici tedbirler alınacak.

Tutuklu veya hükümlülerin ceza infaz kurumlarından tahliyesine veya firarına iliÅŸkin bilgiler, ceza infaz kurumu müdürlüÄŸünce maÄŸdurun bulunduÄŸu yerdeki kolluk birimine bildirilecek.

Kolluk birimince yapılan deÄŸerlendirme sonucunda gerekli koruyucu ve önleyici tedbirler alınarak, maÄŸdur için tehlike oluÅŸturabilecek hallerde maÄŸdura bilgi verilecek.

MaÄŸdurlar için adli görüÅŸme odaları oluÅŸturulacak

Ceza Muhakemesi Kanunu'nun ilgili maddelerinin uygulanması, ifade ve beyanların özel ortamda adli destek görevlisi aracılığıyla alınması amacıyla adli destek ve maÄŸdur hizmetleri müdürlükleri bünyesinde adli görüÅŸme odaları kurulacak.

Adli görüÅŸme odalarında yapılan tüm iÅŸ ve iÅŸlemler görüÅŸme yapılan kiÅŸinin örselenmesini engelleyecek ÅŸekilde ve mümkün olan en kısa sürede gerçekleÅŸtirilecek. Çocuklarla ilgili iÅŸ ve iÅŸlemlerde çocuÄŸun yüksek yararı ilkesi dikkate alınacak.

Cinsel suç maÄŸdurları için merkezler kurulacak

Cinsel suç maÄŸdurlarının tekrarlanan maÄŸduriyetini önlemek, adli ve tıbbi iÅŸlemlerin bu alanda eÄŸitimli görevliler tarafından tek seferde gerçekleÅŸtirilmesini temin etmek amacıyla Adalet Bakanlığının talebi üzerine SaÄŸlık Bakanlığı tarafından cinsel suç maÄŸdurlarına yönelik hizmet veren merkezler kurulacak. Üniversiteler tarafından da bu merkezler kurulabilecek.

Söz konusu merkezlerin kurulmasına, iÅŸleyiÅŸine ve denetimine iliÅŸkin usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Ä°çiÅŸleri Bakanlığının uygun görüÅŸü alınmak suretiyle SaÄŸlık Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.

Kararnamede yer alan ve Adalet Bakanlığının görev alanına giren iÅŸ ve iÅŸlemler, Adli Destek ve MaÄŸdur Hizmetleri Dairesi BaÅŸkanlığı tarafından yerine getirilecek.

Adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu bulunan yerlerde Bakanlığa baÄŸlı olarak Cumhuriyet baÅŸsavcılığının gözetim ve denetiminde adli destek ve maÄŸdur hizmetleri müdürlükleri kurulacak. Ä°ÅŸ durumu ve coÄŸrafi konum göz önüne alınarak, adalet komisyonu bulunmayan yerlerde Bakanlık onayı ile müdürlükler veya müdürlüÄŸe baÄŸlı bürolar kurulabilecek.

Kararname kapsamına giren hizmetlerin sunumuna ve hizmet sunumunda karşılaşılan sorunların çözümüne iliÅŸkin önerilerde bulunmak üzere kamu kurum ve kuruluÅŸlarının temsilcilerinin katılımıyla Adalet Bakanlığında Danışma Kurulu, müdürlük bulunan yerlerde ise koordinasyon kurulu oluÅŸturulacak.

Kurul toplantılarına, görüÅŸlerine baÅŸvurulmak üzere sivil toplum kuruluÅŸları temsilcileri de davet edilebilecek. Kurulların oluÅŸumu ile çalışma usul ve esasları Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.

AA

Ekonomik ve sosyal desteklerde öncelik tanınacak

MaÄŸdurların meslek edinmeleri amacıyla Milli EÄŸitim Bakanlığı veya iÅŸ birliÄŸiyle kamu kurum ve kuruluÅŸları, belediyeler veya sivil toplum kuruluÅŸları tarafından kurslar düzenlenebilecek ve mevcut kurslara katılmalarında maÄŸdurlara öncelik tanınacak.

MaÄŸdurlar, kamu kurum ve kuruluÅŸları ile belediyelerin ekonomik ve sosyal desteklerinden öncelikli olarak yararlandırılacak.

YaÅŸadığı maÄŸduriyet nedeniyle, yerleÅŸim yerini deÄŸiÅŸtirmek zorunda kalan maÄŸdurların talepleri halinde, kendilerinin ya da birlikte ikamet ettikleri aile bireylerinin çalıştıkları kamu kurum ve kuruluÅŸlarının kadro, pozisyon ve teÅŸkilat durumu göz önünde bulundurularak görev yerleri deÄŸiÅŸtirilecek.

YerleÅŸim yerini deÄŸiÅŸtirmek zorunda kalan özel hukuk hükümlerine tabi çalışan maÄŸdurların talepleri halinde, kendilerinin ya da birlikte ikamet ettikleri aile bireylerinin aynı iÅŸverene ait baÅŸka iÅŸ yerlerinde çalışmaları saÄŸlanabilecek.

MaÄŸdurların talepleri halinde, kendilerinin ya da bakmakla yükümlü oldukları kiÅŸilerin veya birlikte ikamet eden alt soyunun eÄŸitim gördüÄŸü kurumların aynı türde eÄŸitim veren okullarına devam etmeleri, ilgisine göre Milli EÄŸitim Bakanlığı, YükseköÄŸretim Kurulu veya yükseköÄŸretim kurumlarınca öncelikli olarak saÄŸlanacak.

Ayrıca, yeni eÄŸitim kurumunda ihtiyaç duyulması halinde maÄŸdura rehberlik hizmetleri verilecek ve buna iliÅŸkin usul ve esaslar Milli EÄŸitim Bakanlığı ve YükseköÄŸretim Kurulu tarafından birlikte çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.