Bir pakette niye 20 sigara var? Tesadüf değilmiş!

Uzun sigara ile kısa sigara arasında keyiflendirici etki açısından da bir fark yok!

Üsküdar Üniversitesi NPÄ°STANBUL Nöropsikiyatri Hastanesi’nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Azer Bağırov, bilimsel verilere göre genel popülasyonun %20’sinin sigara içtiÄŸini belirterek herhangi bir psikiyatrik hastalık tanısı alanlarda sigara kullanımı ve bağımlılığının genel topluma oranla yüksek olduÄŸunu söyledi. Dr. Bağırov, ÅŸöyle konuÅŸtu:

Psikiyatrik tedavi görenlerde sigara kullanım oranı yüksek!

“Sigara kullanımı psikiyatrik hastalığı olan popülasyonda %40-50’lere ulaşıyor. Dikkat eksikliÄŸi ve hiperaktivite, ÅŸizofreni ve bipolar bozukluk tanısı alan hastalarda ise sigara kullanımı %60-85 oranındadır. Herhangi bir psikiyatrik hastalık tanısı alanlarda sigara kullanımı ve bağımlılığının genel topluma göre belirgin yüksek olduÄŸu aÅŸikârdır. Ancak psikiyatri polikliniklerine baÅŸvuran hastalarda sigara kullanımı detaylı sorgulanıp kayıt altına alınmıyor. Sigara kullanıcılarının sadece %10’u sigarayı bırakmak için tedavi önerisi aldıklarını ifade etmektedir. Bu düÅŸük oran genel tıp ve psikiyatri pratiÄŸinde sigara kullanımının göreceli olarak ihmal edildiÄŸine iÅŸaret ediyor.”

Nikotin beyin ödül merkezindeki reseptörlere doÄŸrudan baÄŸlanıyor

Tütünün sigara ÅŸeklinde içiminin nikotini beyindeki reseptörlere hızlı ulaÅŸtırdığını belirten Dr. Bağırov, “Ne yazık ki nikotini bu ÅŸekilde alma beyindeki ödül sistemi üzerindeki etkileri dolayısıyla nikotin bağımlılığı riskini arttırmaktadır. Nikotin beyin ödül sistemindeki nikotinik kolinerjik reseptörlere doÄŸrudan baÄŸlanarak keyif verici etkisini göstermektedir.” diye konuÅŸtu.

Sigara bağımlıları 45 dakikada bir sigara istiyor

Beyindeki nikotin reseptörlerinin nikotinle doyurulması halinde daha fazla nikotin alımının keyif verici etki yapmadığını belirten Dr. Azer Bağırov, bu nedenle bağımlıların genel olarak 45 dakika arayla sigara içtiÄŸine dikkat çekti. Dr. Bağırov, ÅŸunları söyledi:

“Dinlenme halindeki nikotin reseptörleri nikotine aşırı duyarlıdır. Sigara dumanıyla alınan nikotin bu reseptörlere birleÅŸtikten sonra artık nikotine karşı duyarsız hale gelirler. EÄŸer ödül sistemindeki nikotin reseptörlerinin hepsi nikotinle doyurulmuÅŸsa daha fazla nikotin alımı keyif verici etki yapmaz. Bir dal sigara içimi sırasında alınan nikotin ödül sistemindeki bütün nikotin reseptörlerini doldurmak için yeterlidir. Bu nedenle sigara dalı standart boydadır.

Bir pakette neden 20 sigara var?

BaÅŸka deyiÅŸle daha uzun sigara dalı daha fazla keyiflendirici etki gösteremiyor. KiÅŸinin sigaradan tekrar haz alabilmesi için belirli bir zaman geçmesi gerekiyor. Merak edilen soru: Nikotin reseptörlerinin tekrar duyarlı hale gelmesi için ne kadar zaman geçmesi gerekiyor? Bu süre ortalama 45 dakikadır. Bakıldığında 1 paket/gün sigara kullanan kiÅŸi ortalama 16 saat uyanık kalıyorsa 45 dakikada bir sigara kullanırsa toplam 20 sigaraya ihtiyaç duyacaktır. Muhtemelen sigara paketlerinde 20 sigara olmasının nedeni de budur.

Bu ÅŸekilde sigara bağımlısı beynindeki nikotin reseptörlerini gün boyunca sürekli nikotine doymuÅŸ ve duyarsızlaÅŸmış hale getirerek sigara isteÄŸi (aÅŸerme) yaÅŸamıyor. Ancak kronik sigara kullanımı devam ettikçe beyindeki nikotin reseptör sayısında artış oluyor ve sigara kullanıcısı aÅŸerme yaÅŸamamak için doz arttırma ihtiyacı duymaya baÅŸlıyor.”

1 ay sonunda bağımlılık başlıyor

Nikotin bağımlılığının tedavisinin kolay olmadığını belirten Dr. Azer Bağırov, “Nikotin bağımlılığının ilk sigarayla baÅŸladığı hayvanlar üzerinde yapılan deneylerle gösterilmiÅŸtir. 1 ay süreyle kronik kullanım olduktan sonra sigara içimi durdurulduÄŸunda aÅŸerme belirtileri baÅŸlar. Moleküler hafıza sayesinde bırakma sonrasında istek ömür boyu devam eder, ancak ÅŸiddeti giderek azalan eÄŸilim gösterir. Toplum bazlı çalışmalarda sigara içicilerinin 2/3’nün sigarayı bırakmayı istedikleri, 1/3’nün bırakma giriÅŸiminde bulundukları ve sadece %2-3’nün baÅŸarılı olduÄŸu gösterilmiÅŸtir.” dedi.

Tedavide de nikotin kullanılıyor

Nikotin bağımlılığının tedavisinde psikoterapi ve psikofarmakolojik yöntemlerin etkin olduÄŸunu belirten Dr. Bağırov, tedavide nikotin kullanıldığını belirterek ÅŸunları söyledi:

“Nikotin bağımlılığının tedavisinde etkili olduÄŸu gösterilen psikofarmakolojik ajanların başında nikotinin kendisi var, nikotin sakızı, nazal sprey ya da cilde yapıştırılan nikotin bantları mevcuttur. Nikotin reseptörleri üzerinden etki gösteren (parsiyel agonist) vareniklin etken maddeli psikofarmakolojik ajan nikotin bağımlılığında %30-40 oranlarında etkin olduÄŸu gösterilmiÅŸtir. Nikotin bağımlılığının tedavisinde kullanılan ve kısmen etkili olduÄŸu gösterilen diÄŸer farmakolojik ajanlara bupropion, antidepresan ilaçlar ve bir opiat antagonisti olan naltrekson gösterilebilir. Nikotin bağımlılığının tedavisinde yeni yaklaşımlardan olan nikotin vaksinleri daha araÅŸtırma aÅŸamasındadır.”