'AB Krizi, Ekonomimizi Tehdit Ediyor'

Türkiye'nin hızlı toparlanma ve büyüme rekorlarına deÄŸinildiÄŸi raporda, 2011 yılının ilk üç çeyreÄŸinde kaydedilen yüksek sektörel büyüme hızlarının son çeyrekte yavaÅŸlayacağı, 2012 yılında ise daha düÅŸük bir patikaya gerileyeceÄŸi belirtildi.

Raporun ''istihdam artışları ve iÅŸsizlik oranları'' bölümünde 2009 ikinci çeyrekte ekonomide toparlanmanın baÅŸlaması ve Mayıs 2009'daki istihdam paketinin uygulamaya konulmasıyla, Haziran 2009'da yüzde 13'e gerileyen iÅŸsizliÄŸin, sonraki dönemlerdeki dalgalanmalara raÄŸmen 2011 Nisan ayında tek haneye indiÄŸi, 2011 Eylül ayında ise hem mevsimsel düzeltildiÄŸi, hem de manÅŸet seride en düÅŸük oranlara ulaÅŸtığı hatırlatıldı.

Ä°ÅŸsizlik oranındaki bu hızlı gerilemenin iÅŸgücüne katılım oranında azalma kaydedilmemesi itibarıyla temel belirleyicisinin istihdamda hızlı artışlar olduÄŸunun altı çizilen raporda, 2010 yılı Ekim ayından sonra tüm alt sektörlerde istihdam artışının ivme kazandığı, istihdam artışında saÄŸlanan yüksek hızlı temponun inÅŸaat sektöründe istihdam artış hızını 2011 Eylül ayında yüzde 24'ün üzerine çıkarırken, hizmetler sektöründe istihdam artış hızının aynı dönemde yüzde 6,5'i geçtiÄŸi, böylelikle tarım sektörünün de katkısıyla toplamda istihdam artış hızının yıllık olarak yüzde 7,7'ye yükseldiÄŸi ve 2011 yılı Eylül ayının iÅŸsizlikte en düÅŸük oranın gerçekleÅŸtiÄŸi dönem olduÄŸu anımsatıldı.

Söz konusu bu sektörlerdeki olumlu geliÅŸmelere karşın, imalat sanayinde yıllık istihdam artış hızının 2011 yılı Mart ayında yüzde 10,3'den 2011 Eylül ayında yüzde 2,1'e gerilemesinin istihdam artışında yeni bir sınıra gelindiÄŸine iÅŸaret ettiÄŸi, ayrıca Ekim 2011 iÅŸsizlik oranında mevsimsel düzeltilmiÅŸ seri dahil olmak üzere gözlenen artışın iÅŸsizlik oranı açısından yapısal sınırlara dikkati çektiÄŸi belirtildi.

''Yüksek yurt içi tasarruf oranları...''

Raporun ''riskler ve tehditler'' bölümünde ise Türkiye ekonomisi için 2012 yılında ağırlığını koruyacak temel tehditlerin başında Avrupa borç krizi ve bu küresel nitelikteki sorunun dünya finansal sistemi üzerindeki yansımalarının geldiÄŸi, söz konusu tehdidin Türkiye'ye yönelik sermaye hareketleri, dolayısıyla cari açığın ve dış tasarruflara dayalı büyümenin finansmanı açısından önemli aÅŸağı yönlü riskler oluÅŸturduÄŸuna iÅŸaret edildi.

2011 yılında cari açığı sürdürülebilir bir GSYH oranına getirme arayışlarının, dış koÅŸullarda önemli bir bozulma olmasa bile 2012 yılında iç talep geniÅŸlemesi ve büyüme üzerinde aÅŸağı yönlü baskı oluÅŸturduÄŸuna dikkati çekilen raporda, planlanan ve yürütülen politikaların hedefi olan bu geliÅŸmelerin kamu maliyesi, fiyatlar ve iÅŸsizlik üzerinde yeni aÅŸağı yönlü riskler anlamına geldiÄŸinin altı çizildi.

TÜSÄ°AD raporunda ''cari açığın geliÅŸimi'' bölümünde ise IMF verilerinin ortaya koyduÄŸu üzere, yurt içi tasarurf/GSYH ve cari açık/GSYH oranları arasında yakın bir iliÅŸkinin mevcut olduÄŸu, IMF öngörülerinde 2011-2016 yılları arasında cari açığın milli gelire oranının önce yüzde 6 oranına gerileyip, sonrasında 2016 yılında yüzde 8 oranına yükseleceÄŸinin ifade edildiÄŸi belirtildi. Raporda, buna karşılık aynı dönemde yurt içi tasarrufların GSYH oranının önce yüzde 14'lere yükselip, sonra yüzde 12 oranına gerilemesinin beklendiÄŸi kaydedildi.

Bu çerçevede tüketim ve yatırım talebinin canlı olduÄŸu dönemlerde üretimin ve ihracatın ara malı ve enerji ithalatına yüksek bağımlılığının cari açığı yapısal bir sorun haline getirdiÄŸi, dolayısıyla yapısal sorunlar çözülmeden yüksek tüketim ve yatırım büyüme hızlarının sürdürülemeyeceÄŸinin anlaşıldığına deÄŸinilen raporda, cari açığın sürdürülebilir bir orana getirilmesi için gereken tüketim ve yatırım artış hızlarının yüksek yurt içi tasarruf oranları anlamına geldiÄŸine iÅŸaret edildi.

''Tedbirler, açmazlara neden olabilmekte''

Raporun ''politika önlemleri'' bölümünde de makro finansal riskleri kontrol edebilmek amacıyla Merkez Bankasının fiyat istikrarı temel amacını muhafaza ederken, makro finansal istikrarı dikkate alan bir yapıda, politika faizinin yanı sıra gecelik borç alma ve borç verme faizleri arasında oluÅŸan faiz koridorunun ve zorunlu karşılıkların bir arada kullanıldığı bir politika bileÅŸimi tasarladığı, makro çerçevede kontrollü belirsizlik yaratarak kısa vadeli sermaye hareketleri için çeken faktörleri zayıflatmayı ve uzun vadeli sermaye hareketlerini özendirmeyi amaçlayan bu yaklaşımın 2011 yılı başından itibaren etkili olmaya baÅŸladığı, kısa vadeli sermaye giriÅŸlerinin küresel risk iÅŸtahındaki bozulmanın etkisiyle daha da azalması sonucu nominal ve reel kurlarda 2011 yılı içinde önemli düzeltmeler oluÅŸtuÄŸu hatırlatıldı.

Kredi arzının, dolayısıyla iç talebin kontrolünü amaçlayan tedbirlerin ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tedbirleri sonrasında etkisini artırdığına dikkatin çekildiÄŸi raporda, ancak talebi dengelemeyi amaçlayan bu tedbirlerin küresel koÅŸullara baÄŸlı olarak talebi kısıtlamak-canlandırmak, aktif para politikası uygulamak-kurlarda oynaklığı yönetmek arasında gelip giden açmazlara neden olabildiÄŸine iÅŸaret edildi.

Ayrıca küresel finansal entegrasyon nedeniyle talep bileÅŸenlerini, özellikle yatırım talebini genel bir ekonomik yavaÅŸlamaya neden olmadan kontrol edebilmenin önemli zorluklar içerdiÄŸinin altı çizilen raporda, diÄŸer yandan düÅŸük ihracat-ithalat fiyat esneklikleri ve ihracat gelir esnekliÄŸinin etkisinin dış pazarlardaki sorunlar nedeniyle olumsuz yönde çalışması, reel döviz kuru düzeltmelerinin, enflasyon dinamikleri açısından sürdürülebilir dahi olsa, iç-dış talep dengelemesi anlamında katkısını sınırladığı belirtildi.