Zonguldak Grizu Patlaması

Zonguldak’ta Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Kozlu kömür ocağında ‘ansızın bataklık gazı (metan) bosu( gazı) püskürmesi ile oluşan göçükte 8 kazı işçisi öldü. Olay 12.00 sularında işçilerin, ocakta 630 metre derinliğinde ön kazı çalışması bölümde oldu. Bos(gaz) İzleme Ortayı, olayın olduğu bölgede birdenbire bos yükselmesi belirlenmesi üzerine TTK Kurtarma takımı ocağa inmiş, ocakta yaklaşık 2 saat süren çalışmada göçük altındakilerden 1 işçiyi ağır yaralı kurtarmış, 8 işçisinin ölüsüne ulaşmıştır.

Bugün ki gelişen jeofizik teknolojisine göre bunları önlemenin iki yolu vardır. Çok iyi bilinir ki, Zonguldak taşkömüründe bos sıkışmaları yüksek basınç yaratmakta bu yüksek basınç yerdeki yükünlerin uçlaşmasına (ion polarization) neden olmaktadır. Bu gibi yerler yüzeyden sürdürülen Doğal Uçlaşma yöntemiyle (Spontenaus Polarization) belirlenebilir. Kaldı ki, İTÜ Jeofizik Bölümü olarak 1982’de böyle çalışmayı Amasra Kömür alanında ölçerek göstermiştik. Diğer kullanılması gereken yöntem ise, yüksek ayrımlı karmaşık sarsım uçlaşması (high resolution complex seismic) yöntemleridir. Bu jeofizik yöntemler uygulanırsa, daha kazı yapılmadan önce hangi derinlikte, nerede bos sıkışması olabileceği önceden belirlenebilir.

İşçileri çabuk kurtarma için ise, her biri kıvılkapar(electromagnetic) verici olan boyunluklar ya da kolluklar işçilere çeşitli sıklıklarda(frequency) çalışacak biçimde her ocağa inen işciye takılır. Olay olması sonrasında, verici duyargadan gelecek imlere(sinyallere) göre, olaya karışan kişinin konumu, yaşayıp yaşamadığı belirlenip kazı yönlendirebilir.

Artık yeter. Bu teknoloji için bile dışa bağımlılığa gerek yoktur. Türkiye elektronik sanayisiyle çok kısa sürede gerçekleştirilebilir.