Tenkid (eleştiri) yapmak insanoğlunun doğasında vardır. Bunu illaki günümüz siyasi bağlamında muhalefet gibi düşünmemek lazımdır. Tenkid, Muhalefet olmaktan daha farklı bir eylemdir. Zira tenkid de okuma, okuduğumuz herhangi bir metin veya davranışta (eylem de) üzerinde düşünme, doğrular ve yanlışlar üzerine kafa yorma ve konuyu (eylemi) yorumlama vardır.
Tenkid de bulunan kişiye münekkid (eleştirmen) denilir. Münekkid (eleştirmen) tenkid de bulunduğu konuyu, yazıyı, sanatı kısaca eylemi onun daha iyi olmasını istediği için yapar. Bunun tersi olursa yani münekkid (eleştrimen) tenkidini konu ettiği eylemin daha iyi olmasını değil de onu mahkum etmek için yapılırsa bu başka bir şey olur. Yani tenkide hiçbir his (duygu), ihtiras, menfaat, peşin hüküm araya girmemelidir. Bunlardan biri veya bir kaçı tenkidin (eleştirinin) içine karıştı mı bu bir tenkid değil yıkmaktır; hakikati gizlemek, çarpıtmaktır. Eğer tenkidi (eleştriyi) sadece 1789 Fransız genel meclisinin oturma biçimindeki ya da Edmund Burke ile Thomas Paina’nin temsil ettikleri görüşlerin hangi partiler tarafından dile getirildiği benzer argümanlarla oluşturulan politik yelpazenin yaşantımıza tatbik edilmesi olarak görürsek gayet tabii ki zorlanırız.
Tenkidi (eleştiriyi) politik bilimlerdeki sağ-sol yelpazenin birbirlerine karşıtlığı gibi yapmamalıyız. Ya da bir popüler taraftar grubumuzun klasik sloganındaki gibi “Her şeye karşıyız” mantığı ile tenkid yapılmamalıdır.
Münekkidler (eleştirmenler) tenkidlerini (eleştirilerini) hasmane (düşmanca) hisleri (duygular)ile yapmamalıdırlar. Zira tenkid düşmanlık değildir. Olmamalıdır.
Daha iyiye gitme oyununun olmazsa olmaz kuralıdır.
Facebook Yorum
Yorum Yazın