Matematik eğitimini verirken amacımız doğru ve tam öğrenmeyi sağlamaktır. Yani öğrencideki problem çözebilme, analitik düşünebilme , akıl yürütme, çeşitli stratejiler oluşturma ,muhakeme becerisi kazandırma gibi yetenekleri ortaya çıkarma ve gelişmesine yardımcı olmaktır . Sporda da olduğu gibi ; kişinin matematik yeteneğinin gelişimi için bir takım yöntemlere ve tekniklere ihtiyaç duyulmaktadır. Nasıl ki basketbol , voleybol gibi spor dallarında sıkı bir disiplinle ve bol antrenmanla çalışma yapılıyorsa aslında matematik içinde böyle çalışmalar yapılmalıdır.. Yeni öğrenilen bilgilerin kalıcı hafızaya yerleşebilmesi için de beyinin doğru yöntem ve tekniklerle desteklenmesi gerekmektedir.
Çocukken televizyonda gecenin geç saatlerine kadar süren olimpiyatları hiç sıkılmadan sonuna kadar izlerdik hep. Sporun bir çok dalları olduğunu, oradaki disiplini, oyun kurallarını programlardan öğrenirdik.. .Ancak o dönemler takdir edersiniz ki şimdiki bilinçle seyretmiyorduk .Dolayısıyla matematikle olan bağlantısını anlayamamışız tabiî ki.. Belki de yönlendirilmeye ihtiyacımız vardı. Uzun atlama olsun , disk atma olsun, basketbol veya diğer spor dalları olsun matematiksel yöntem ve teknikler kullanıldığını bilmiyorduk. İtiraf edeyim spor ve matematiği araştırdığımda bu kadar ilişkili olduğunu tahmin etmemiştim.Günümüzde bilinçli anne ve babalar veya imkanı olanlar diyelim çocuklarını ya spora yada sanatın bir başka dalına mutlaka yönlendiriyorlar. Bana göre de öyle olmalı zaten. İşte bu konuyu seçmemin sebebi de spora yönlendirdiğimiz çocuklarımızı matematikle olan ilişkisini dikkate almalarını sağlamak ve bu konuda onları az da olsa bilinçlendirmektir. Doğrusu araştırma yaparken ilginç sorular geldi aklıma . Neler mi ? Belki sizinde aklınıza gelen sorular.
Topların üzerindeki şekiller neden geometrik şekildedir?
Ya da basketbol oyun sahası neden dikdörtgen şeklindedir?
Yelkenli gemilerin yelkeni neden üçgen şeklindedir?
Bowlingdeki lobutlar neden üçgen şeklinde dizilir?
Bu tarz sorular daha da çoğaltılabilinir.
Sahalarda ölçülerin matematiksel olarak hesaplanmasının ve geometrik çizgiler kullanılmasının mutlaka hepsinin bir açıklaması ve bir sebebi vardır. Sonuçların matematiksel hesaplanması derken hayatın kendisi zaten matematik diyerek daha net bir sonuca ulaşabiliriz kısaca.
Spor ve matematik alanındaki bu ilişkilendirmeyi bazı matematik konu başlıklarıyla daha iyi anlamaya çalışalım.
Örneğin ; Matematikte öğrenmeye ve öğretmeye çalıştığımız Ondalık kesirlerin Tenis ile ilişkisini biliyor musunuz?
Tenis,hepimizin bildiği gibi raketle iki kişi ya da iki kişilik veya iki takım arasında oynanan bir spordur. Oyuncular raketleri ile içi boş lastik topu ağ (net) üzerinden rakibinin sahasına (kort) atmaya çalışırlar.
Tekler maçlarında kort 23,77 metre uzunluğunda ve 8,23 metre enindedir. Kortun eni çiftler maçlarında 10,97 metreye çıkartılır. Kortun etrafındaki fazladan alan ise oyuncuların uçan toplarını alabilmesi içindir. Kortun eninden gerilmiş olan net sınır çizgisini iki eşit parçaya böler. Net desteklerde 107 santimetre ve merkezde 91,4 santimetre uzunluğundadır. Anlaşıldığı gibi ondalık sayılar oldukça yoğun kullanılmış bu sporda.
Uzun atlama Atletizm’in atlama branşına ait bir dalı. Atlet, yaklaşık 30-45 metre mesafeden hızlanarak, 30 cm genişliğindeki bir basma tahtasına basarak atlayışını yapar. Tahtanın 20 cm lik beyaz bölümü basış alanı olup 10 cm lik alanı ise kırmızı dır.Kırmızı alana basış faul olur.
Disk atma: Atletizm sporu atmalar branşından, bir diskin bir daire içerisinden belli bir açı ile saha boyunca atılmasına göre yapılan spordur. İki tip disk vardır. 1 ve 2 kg’lık olup yapısal şeklinden dolayı disk adını almıştır. Dört atma dalından biridir. 74 metre 8 cm ile dünya rekoru Alman Jurgen Schult a aittir...
Disk: Diskin gövdesi ağaçtan veya diğer uygun materyalden yapılır. (Kenarları metaldendir.) Genellikle diskin merkezinde çıkarılabilen ağırlık vardır. Erkeklere 2 kg.lık bayanlara ise 1 kg.lık disk bu şekilde elde edilir. Diskin her yanı farksız olmalıdır. Erkeklerde disk çapı 219-221 mm., bayanlarda 180-182 mm. arasındadır.
Atma Dairesi: Dairenin çapı 2,5 metredir. Daire demir, çelik veya uygun bir materyalden yapılabilir. Yer seviyesinden yüksekte olmalıdır. Dairenin iç yüzeyi düz ve daire çerçevesinin üst kenarından 20 mm. alçak olmalıdır. Atıcılar bir adımla dönerek zıplar ve diski atar.
Disk Atma Kafesi: Disk dairesi, görevlilerin, yarışmacıların, seyircilerin emniyetini temin etmek için kafesle çevrilir. Kafesin şekli uygun olmalıdır. Kafesin yüksekliği en az 3,35 m. olmalıdır.
Atma Bölgesi: Dairenin merkezinden 40o ‘lik bir açı atılacak yöne doğru belirlenir.
Üçgenin Kullanıldığı Spor Dalları nelerdir?
Üçgenler günlük hayatımızda geniş bir alan içersinde kullanılmaktadır. Bunlardan biriside spor alanında kullanımı bir çok oyunda üçgenlerden faydalanılarak oynanmaktadır. Üçgen şekline sahip ve kullanılan bir çok spor dalı bulunmaktadır.
Amerikan Bilardosu
Masa üzerinde bulunan 15 top oyun başlangıcında üçgen bir tahta tabletin içersine dizilerek başlanmaktadır. Dizilişi sağlayan tahta üçgen geometrisine sahip kalıp kullanılır.
Yelkenlik Tekne Yarışları
Tekne yarışlarında yelkenlerin şekli üçgeni anımsatmaktadır.
Sörf Yarışları
Yarış zamanlarında sörf tahtalarının üzerine yerleştirilen yelkenler ile birlikte rüzgarın esmesi hızlanmalarını sağlamaktadır.
Bowling: Bowling oyununda bir top atılarak lobutlar devrilmeye çalışılır. Devrilmesi gereken labutların dizilimi üçgen biçimindedir.
Dart: Okların atıldığı dart tahtası üzerinde puanlandırma bölgeleri üçgen biçimindedir.
Dikdörtgenin kullanıldığı spor dalları nelerdir ?
Basketbol: Basketbol oyun sahası dikdörtgen şeklindedir. Pota da dikdörtgen şeklindedir.
Futbol: Futbol oyun sahası da dikdörtgen şeklindedir. Ayrıca kale direkleri de dikdörtgendir. Yine ceza sahası alanı da dikdörtgendir.
Açıklamalardan anlaşıldığı gibi sporla da matematik birçok yönden ilişkilendirilebilir. Taktik çalışmalarında antrenörlerin takımdaki bireyleri nasıl hareket edeceğini daha iyi anlaşılsın diye geometrik yöntemlerle açıklamaya çalışmalarından tutunda , futboldaki dar alanda üçgen kurup paslaşmak, hentbol ’de hücumu yarım daireler üzerine kurmak gibi durumlar örnek olarak verilebilir. İşte tüm bunların temeli matematik bilimine dayanmaktadır.
Evet matematik bilimi yaşamın her alanında var. Her çeşit sanatta , müzikte, resimde, mimaride ,vs. yani her yerde…
Sonuç olarak, matematik yeteneğinin doğuştan geldiği düşüncesi bütünüyle doğru değildir. Genlerden gelen yetenekler olabilir ama bir eğitimci olarak buna tam inanmıyorum. Matematik öğretme yada öğrencinin öğrenebileceği şekil ve yöntemlerle de öğretilebilinir diye düşünüyorum. Matematik öğrenilebilir ve öğretilebilir bir beceriler bütünüdür. Basketbol ve diğer spor dalları çocuğun gelişiminde nasıl olumlu etki yapıyorsa, matematik ve öğrenme sürecinin de insan zekâsında aynı olumlu etkiyi yapacağı apaçık ortadadır.
Öğrencinin yeni öğrendiği konuya ilgisi zayıfsa, konular yeterince eğlenceli gelmiyorsa, merak ortamı yaratılmamışsa beyin de tam olarak uyarılmamış demektir. Fakat konuya olan ilgi fazla, dersler eğlenceli, öğrencide merak uyandırılmış ve tam öğrenme gerçekleşmiş ise beynimiz bilgiyi kalıcı olarak kaydetmesi kaçınılmaz olacaktır.
Spora ilgisi ve düşkünlüğü olan öğrencilerime biraz da matematikten kaçan ve uzaklaşan öğrencilerime bu konuda da anlatacak çok şey olduğunu düşünüyorum artık.
Sevgi ve mutlulukla kalın…
Facebook Yorum
Yorum Yazın