Matematikçilerin prensi olarak bilinen GAUSS , matematik ve bilim alanında etki bırakmış en ünlü matematikçilerden biridir. 30 Nisan 1777 yılında Almanya’nın Braunschweig kentinde doğmuştur. Küçük yaşlarda matematik derslerinde yaptığı hesaplamalar ile öğretmenlerinin dikkatini çekmiştir.
Bir gün GAUS’ un öğretmeni sınıfa girdiğinde öğrencilerin dikkatini çekmek ve onları oyalamak için tahtaya bir soru yazar. “ 1 ‘den 100 e kadar olan sayıları toplamalarını “ ister. Öğretmen kimsenin çözemeyeceği yönündeki tavırlarla kendi işini yapmaya devam ederken Gauss ‘un ayağa kalkıp kısa zamanda çözümünü yapması ve sonucunun da 5050 olduğunu söylemesi herkesin dikkatini çeker . Evet GAUSS bu işlemi acaba nasıl yapmıştı ?
Aslında bu hikayeyi birçoğumuz okul yıllarımızda duymuşuzdur. Hatırlamayanlara ve bilmeyenlere kısaca hatırlatalım ..
Önce sayıları birden yüze kadar yanyana yazar Gauss, daha sonrada alt satıra yüzden bire kadar yazar ve hepsini alt alta toplar. Her toplam 101 yapmaktadır.
(1+100)=(2+99)=(3+98)=….=101 sonuçta 100 tane 101 toplamı vardır, ama unutmayalım ki her sayı iki defa toplandı o zaman 50 tane 101
Yani ;
1+2+3+……+99+100=101.50=5050 biçiminde hesaplamıştır.
Bu mantıkla sayıları toplamıştı Gauss. Ancak o yaştaki bir çocuğun bu mantığı düşünmesi öğretmenleri tarafından hayretle karşılanmıştı. Bu çözüm ona aslında matematikteki ünlü Gauss Yasası’nın temelini oluşturuyordu.. Gauss bu yöntemiyle okulda bir anda popüler bir öğrenci olmuştur.
Gauss 1795 yıllarının Göttingen Üniversitesi ‘ne kaydolduğu zaman “Matematikçi mi olayım, edebiyatçı mı olayım ?” diye düşünmeye başlar. Bir süre devam eden kararsızlık sürecinin ardından 30 Mart 1796 tarihinde bir defter açıp “Bugün eşkenar bir onyedigenin cetvel ve pergelle nasıl çizileceğini buldum” diye yazar. Bulduğu iki bin yıldır çözülememiş bir sorunun cevabıdır.
Doktora eğitimi esnasında polinom denklem çözümleri ile uğraşmaya
başlar ve karmaşık sayı düzleminin varlığını ortaya çıkartır. Bu düzlem
“Gauss Düzlemi” olarak matematik dünyasına geçer.
Gauss 1801 yılının ortasında yayınladığı ve sayılar kuramının önemli parçalarını
birleştiren kitabı “Disquistiones Aritmeticae” yayınlar.
Carl Friedrich Gauss , 1795 yılında Göttingen Üniversitesi’ nde öğrenim görmeye başlar. Burada 3 yıl öğrenim görürken pergel ve cetvel kullanarak düzgün bir on yedigenin nasıl çizildiğini bulmuştur. Ayrıca pergel ve cetvel kullanark her çokgenin çizilemeyeceğini bulmuştur.Bu yüzden Gauss’ un doğduğu şehir olan Braunschweig ‘ta on yedi köşeli bir kaide üzerine yükselen bir heykeli yapılmıştır.
Gauss 1799’da kanıtladığı doktora tezinde karmaşık sayılar üzerine tanımlanmış
bir polinomun en az bir kökü olduğunu öne sürerek karmaşık sayılar kavramının
olgunlaşmasında önemli rol oynamıştır.
Yani cebirsel bir denklemin a+ib şeklinde bir kökü olduğunu göstermiş ve karmaşık düzlemi kurmuştur. Bu yüzden karmaşık düzleme Gauss Düzlemi de denir. Ayrıca
i x i = -1 olduğunu da ilk Gauss göstermiştir.
Gauss’un 1801’de yayımlanan sayılar kuramı üzerine yazdığı en önemli eseri Disquistiones Aritmeticae’dir. Daha sonra astronomi ile ilgilenmeye başlamış, bir asteroidin yerini
matematiksel olarak belirleyerek keşfine olanak sağlamıştır. Ayrıca matematiğin önemli yöntemlerinden en küçük kareler yöntemini yine Gauss bulmuştur ve bu yöntemi jeodeziye sokmuştur.
1831 yılında Gauss, fizik profesörü Wilhelm Weber ile çalışmaya başlamıştır. Beraber elektrik ve manyetizma üzerinde birçok araştırma ve deney yaptılar. Birlikte ilk Astronomide de birçok kez Gauss’un yapıtlarını görebiliyoruz. Ayrıca dünyanın eksen eğikliği ile birçok hesaplama yaparak dünyanın güneş ile parçalanma fonksiyonu adı altında topladığı bazı teknik hesaplamalar yapmıştır. Gauss yasaları olarak kendi adıyla anılan elektrik akı ve manyetizma ile ilgili çalışmalarını bu esnada yapmıştır. Bunun neticesinde de “Elektromanyetik Telgrafı” bularak mucit olma yoluna da baş koymuştur. Bir yıl içinde biraz daha deneyler yaparak fizikteki genel çekim kuvvetine açıklama getirmiştir
Yukarıda anlattığımız gibi matematik, geometri, fizik, astronomi gibi birçok bilim dalına katkıda bulunsa da daha bahsetmediğimiz harita, jeodezi, optik gibi bilim dallarına da katkısı vardır. İsmi matematik ve fizikte birçok teorem ve formüle verilmiştir.
Cgs sisteminde manyetik alan birimi 1 Gauss’tur 2000’li yıllarda Almanya’da 10 DM (Deutsche Mark) üzerinde kendi resmi bulunmaktadır.
1845-1855 yılları arasında deprem ve yer sarsıntıları ile ilgili bina esneklik formülleri üreterek jeofizik gibi konularla da ilgilenmiştir. Sayılar teorisinden biraz dönerek İleri soyut cebir konuları ile de ilgilenerek kendi adıyla anılan “Gauss Tamlık Bölgesi” diye bilinen bir örneklemeyi soyut cebir alanına dahil etmiştir. Ayrıca yine cebirde cisimler kuramı diye bilinen alanda polinomlar ile ilgili “parçalanamaz polinomlar” diye bilinen matematiksel açıklamaları bir kitapçık haline getirerek bu alana da yön vermiştir.
Gauss hayatı boyunca hep matematik ile ilgili bir not defteri bulundururmuş. Ölümünden 43 yıl sonra bulunan bu defterde 143 tane basılmamış ama matematik dünyası için çok önemli teorem daha bulunmuştur.
İki evlilik geçiren ve altı çocuk sahibi olan Gauss, 23 Şubat 1855’te 78 yaşındayken uzun süre yaşadığı Göttingen şehrinde vefat etti.
Beyni araştırma için muhafaza edildi ve halen Göttingen Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde bir formalin içinde korunuyor.
Sağlık ve sevgiyle kalın…
Facebook Yorum
Yorum Yazın