Bu ayki yazımda size biraz teknik bilgi vermek istiyorum. Neredeyse her ay yazdığım yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan Rüzgâr Türbinlerinin işleyiş prensibini anlatmaya çalışacağım. Anlatacağım ki kömür yerine neden rüzgârı/güneşi tercih etmemiz gerektiğini belki bir iki kişiye daha öğretebilirim.
Rüzgâr enerjisi aslında atalarımız tarafından yakın zamana kadar çok da verimli olarak kullanılmış bir kaynak. Gemilerimizi hareket ettirmek ya da yel değirmenlerinde tahıl ezmek için bu enerjiden hep faydalanılmış.
Rüzgâr türbinleri, temel olarak rüzgârdan elde edilen mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirme prensibiyle çalışır. Muhtemelen bu çok anlaşılır bir cümle, değil mi? Rüzgâr döndürüyor enerji elde ediliyor.
Türbin 5 kısımdan oluşur. Temel, Kule, Nasel, HUB ve Kanatlar. Yüksek, rüzgâr alan bölgelere dikilirler. Genelde böyle yerler tarım ve yaşam arazilerine uzaktır. Yolu yapılır. Temeli atılır. Kule, servis merdiveni veya asansör ile personelin çıkışını sağlar. Aynı zamanda jeneratörden şebekeye giden enerji kabloları da kule içerisinden geçer. Kule ve pervane arasında Nasel dediğimiz kabin ve kanatların bağlandığı HUB bölümü vardır. Nasel içinde jeneratör, dişli kutusu ve kontrol panoları bulunur.
Pervaneler vasıtasıyla rotor üzerinde oluşan hareket enerjisi rotora bağlı jeneratör aracılığıyla elektrik enerjisine dönüştürülür. Pervaneler ile jeneratör arasında pervane devrini jeneratöre daha yüksek devir olarak aktarmayı sağlamak için dişli kutusu kullanılır. Böylelikle jeneratör üzerindeki yüksek devir ile elektromanyetik indüksiyon oluşturularak elektrik enerjisi üretilmiş olur.
Rotor: ‘’Makinelerin dönen bölümlerini tanımlamakta kullanılır. Genellikle bir aks veya mil etrafında yapılanmış başka mekanik düzenekleri anlatır. Örneğin helikopterlerin pervanelerini sağa, sola, arkaya ve ileriye doğru hareket ettiren karmaşık sistem bir rotordur.’’
Aslında rüzgârın çevirdiği pervaneleri eskiden bisikletlerimize taktığımız dinamolar ve sonuçta bisiklet önünde yolu aydınlatan lamba prensibi gibi düşünebilirsiniz.
Rüzgâr her zaman tek bir yönden esmez sene içerisinde çok farklı yönlerden esebilir. Rüzgâr türbinlerinde de maksimum elektrik üretimi için kanatları ve tüm türbini rüzgâr yönüne döndüren mekanizmalar bulunur. Yaw kontrol ile rüzgâr türbini Nasel’i 360 derece dönerek rüzgârın geldiği yönü takip eder.
Rüzgârın hızı, türbinin durumu, jeneratör çıkışı ve rüzgâra oranla gerekli elektrik üretimin olup olmadığının takibi çok önemlidir.
Son olarak; rüzgâr türbinlerin ya da rüzgâr enerji santrallerinin yenilenebilir ve temiz enerji kullanması, yakıt maliyetinin olmaması ve dolayısıyla işletim maliyetlerinin düşük olması avantajları olarak ön plana çıkar. Ancak kurulum maliyetlerinin fazla olması, iyi rüzgâr alan bölgelerin yerleşim birimlerine uzak olması sebebiyle elektrik iletim maliyetlerinin fazla oluşu da çalışması dezavantaj olarak karşımıza çıkar. (Bu elektrik parasını fazla öderiz anlamına gelmez.)
Son paragraf da yeni senemiz için iyi temennilere olsun. Birliğimizin bozulmadığı, sağlıklı, mutlu, huzurlu bir yeni yıl olsun.
Aşk’ınız daim, kötülükler ve telaşlar sizden uzak olsun da işleriniz rast gelsin...
Facebook Yorum
Yorum Yazın