Özel Esaslar

Maliye Bakanlığımızın uzun zamandır uygulamada olan bir kavramı  ‘’Özel Esaslar’’ Vergi  Daireleri tarafından haklarında rapor bulunan mükelleflerden herhangi bir alış verişi bulunan ilgili üçüncü firmaları da yaftalayarak onları da ‘’Kullanıcı’’, ‘’Düzenleyici’’ gibi sıfatlar ile nitelendirerek haksız bir ayrım yoluna gitmektedir. 

Birçok mükellefe aradan bir hayli zaman geçtikten sonra X firması hakkında olumsuz rapor olduğu rapor belirtilerek ilgili firmadan olan alışların indirimlerden çıkarılması veya belgeler ile tesvik edilmesi istenmektedir.  Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta ise hakkında olumsuz rapor olan mükelleflerin hakkında dikkat edilmesi gereken bir durum var ise o mükelleflerin deşifre edilerek ‘’Özel Esaslar ‘’ listesinin yayınlanması ve üçüncü şahısların bu kişi ve kurumlardan yapacakları alış verişte duruma bilerek harekete etmeleri sağlanmalıdır.  Ayrıca hakkında olumsuz rapor olan mükelleflerin durumu tespit edilmiş ise mükellefiyetlerine bir an önce son verilmesi gerekmektedir.  Bu gibi tatsız durumlarla karşılaşmamak veya karşılaşıldığında tesvik etmek üzere  yapılan ticarette üzerinize düşen şekli ve maddi görevleri eksiksiz yerine getirmeniz gerekmektedir.  Yapılan alış verişte bütün belgelerin eksiksik olması ödemenin kanunlarda belirtildiği (Çek,Senet ,Kredi Kartı, Havale, Eft Vb.) gibi yapılması (Alış-Veriş tutarının yıllık 7.000 TL’yi aşması halinde),  sevk irsaliyesi düzenlenmeli, sevkiyatın nasıl yapıldığı ve ilgili aracın bilgilerinin kaydedilmeli . Tabi bunlar herhangi bir tatsız durum ile karşılaşıldığında bu bahsettiklerimiz  ispat edici belgelerdir.  213 sayılı Kanunun 3/B maddesine göre vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olup, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanması mümkündür. Kanun metninden anlaşılacağı üzere vergiyi doğuran olayda muamelelerin gerçek mahiyeti esastır bu da yukarıda bahsettiğimiz belgeler ile sağlanmaktadır.

Tüm bunlara rağmen idarenin uygulamış olduğu bu işlemlere tamamen yanlış demek idareye karşı haksızlık olmuş olur. Yapılan bu uygulama aslında Vergi Dairelerinin direkt yapmış olduğu bir uygulama değil. Maliye Bakanlığı tarafından yapılan ‘’ Risk Analizleri’’ sonucunda elde ettikleri olumsuz durumları ilgili daireleri bildirmesi sonucunda birçok değerlendirmeden geçerek süzülen mükellefler hakkında rapor düzenlenmektedir.  Yani aslında bu ‘’Özel Esaslar’’ listesine alınan mükelleflerin bu listeye alınması sadece bir işleme dayalı olarak yapılmamaktadır. Birçok defa haklarında tespit yapılarak gelişen teknoloji ile analizler yapılarak işyeri, çalışan hacmi gibi kriterler değerlendirilerek sonuca ulaşılmaktadır.  

Sonuç olarak Ticaret Kanununda belirtildiği gibi Tacir üzerine düşen sorumlukları bilmeli ve ona göre hareket etmelidir. İdare de haklarında olumsuz rapor bulunan mükellefleri deşifre ederek üçüncü şahısları uyarmalı ileride bir olumsuzluk ile karşılaşmamaları için gerekli tedbirleri almasını sağlamalıdır.