Televizyonda, gazetelerde, internette hep bu başlık var. Söylemek için ciddi telaffuz çalışması gerektiren bir ilaç adı, çağın hastalığı korona ve İbn-i Sina aynı cümlede olunca bende hatlar karıştı tabii. Dedim ki bu konuyu araştır. Adını zor telaffuz ettiğim bir ilaç, çok iyi bildiğim bir hastalık ve adını bilip pek de bilgimin olmadığını fark edip bu durma kendi kendime kızdığım bir bilim adamı.
O halde bu ayın konusu bu üstat olmalı dedim. Yer darlığına sığdırabildiğim kadarıyla adını bu kadar uzun süre sonra bile manşetlere taşıtmış bilim adamımız kim, hep birlikte öğrenelim veya bilgimizi tazeleyelim:
İbn-i Sina 11. Yüzyılda yaşamış İslam Dünyasında yetişen en ünlü bilim insanlarından biri. Batı da adı Avicenna olarak anılıyor. 16. ve 19. yüzyıllar arasında tüm dünyanın tıbbi referans olarak benimsenen İbn-i Sina batılı kaynaklarda “hekimlerin piri ve hükümdarı” olarak tanımlanıyor. Eserlerinin en ünlüleri felsefe ve fen konularını içeren çok geniş bir çalışma olan Kitabü’ş-Şifa (İyileşme Kitabı) ile El-Kanun fi’t-Tıb’dır (Tıbbın Kanunu). Bu iki eser Orta Çağ üniversitelerinde okutulmuş hatta Montpellier ve Louvain’de 1650 yılına kadar ders kitabı olmuş.
Tıp adamı, astronom, yazar ve filozof İbn-i Sina, Buhara yakınlarındaki Efşene köyünde 980 yılında dünyaya gelmiş ve Hamedan şehrinde 1037 tarihinde vefat etmiş. Tıp ve felsefe alanına ağırlık verdiği değişik alanlarda 200 kitap yazmış.
Televizyondan dinlediğim kadarıyla şu an koronaya iyi geldiği düşünülen Kolşisin ilacını İbn-i Sina o dönemde özellikle gut hastalığına ve nedenini bilmediği enfeksiyon hastalıklarına kullanmış. Zaten şu anda da enfeksiyon önleyici, iltihap çözücü olarak hastalara verildiğinde sonucun olumlu olduğu görülmüş. Bunlar benim kulaktan dolma bilgilerim. Araştırma yapınca Prof. Dr. Nazmi Gültekin, “Bunun üzerine bu sihirli ilaç geçen sene mart ve nisan aylarında Covid-19 vakalarının en çok olduğu ve ölüm oranlarının en yüksek yaşandığı, İtalya, İspanya ve Rusya’da yoğun bakımlardaki ve ayakta geçiren hastalarda kullanıldı. Ve yoğun bakımdaki ölüm oranlarını azalttığı görüldü. Covid-19 vakalarında sitokin fırtınasını azaltıyor ve çoğu vakada da durduruyor. Savunma sistemi zayıflayınca virüsler etkin hale geliyor. Bu sırada bazı hastalarda sitokin fırtınası yaşanıyor. İşte bu gizemli ilaç, bu fırtınayı azaltıyor” ifadelerini kullanmış. Tedaviye rağmen düşmeyen ateş, akciğer hasarının artışı ve laboratuvar değerlerinde bozukluk durumunda “sitokin fırtınası” deniyor. Stokinler, birçok hücre tipi tarafından salgılanan, hücreler arasında moleküler haberciler görevi olan küçük proteinlermiş. Bu proteinler vücudun hastalık ve enfeksiyona tepkisini düzenlemek ve serbest bırakıldığında bağışıklık sistemini işini yapması için sinyal verirlermiş.
Düşünebiliyor musunuz, 900’lü yıllarda doğmuş bizden bir bilim insanı çıkıyor ve 21. Yüzyılda herkesin elini kolunu bağlayan, bunca eğitime, olanağa ve gelişmişliğe rağmen çözüm üretilmekte zorlanan ilacı keşfediyor.
Prof. Dr. Nazmi Gültekin ile çalışan Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Emine Küçükateş de şöyle demiş:
“Virüsler kalp kasını tuttuğu zaman kalbi çalışamaz hale getiriyorlar. Kalbin çalışma kapasitesi düşüyor. Tedavi edilmezse ölüm oluşuyor. Ama kolşisin, virüsleri öldürüp kalp kasının çalışma kapasitesini normale döndürüyor. Hocamız ile bir grup hasta üzerinde 10 yıldan fazla süredir biz bunu denedik, başarılı sonuçlar aldık. 1 ay içinde yüzde 30, 40, 50’ye kadar kalbin çalışma kapasitesi arttı ve hastalar başarılı bir şekilde tedavi edildi. Bizim çalışmamızdan sonra İngiltere’de merak edilip bu konu araştırılıyor. ‘Neden biz kolsişini Covidli hastalarda kullanmıyoruz?’ diyorlar. Arkasından İtalya, İspanya, Rusya, Amerika geniş kapsamlı çalışmalarla yoğun bakımdaki Covid-19 hastalarında ölüm oranını düşürdüğü ispatlandı. Özellikle İtalya’da Covid çok ağır seyrederken, 140 hastada mortaliteyi sıfırlamışlar. Yani kolşisin kullanılan grupta ölüm oranı hiç olmamış.”
Okuyup araştırdıkça gururlandım, içim ümitle doldu.
Bir sonraki yazıma kadar sağlıkla kalın, Aşk’ınız daim, kötülükler ve telaşlar sizden uzak olsun da işleriniz rast gelsin...
Facebook Yorum
Yorum Yazın