HÜR ADAM VE ŞARK MESELESİ

Beklenen gün geldi ve 7 Ocak’ta Hür Adam vizyona girdi. Hür Adam filmi iki açıdan çok önemli idi. Birincisi sayıları milyonları bulan Risale-i Nur talebelerinin ilhamı ve şevk aldıkları üstadlarının sinemada izleme fırsatı bulmalarıdır. Bu milyonlarca sayıya ulaşmış Risale-i Nur Külliyatı okurlarının aynı zamanda kendileri kadar hatta daha fazla sayıda dışlarındaki insanı etkileme imkanı içerisinede sokmuştur.

İkinci sebep ise Merhum Said-i Nursi’nin (ki bir diğer lakabı Said-i Kürdi’dir) Bitlis’in Nors köyünden ve kürt olması hasebiyle değişik bir açıdan şark meselesi veya günümüzün moda tabiri ile kürt sorununu işlemesi idi.

Değişik bir açıdan diyorum çünkü; filmi dikkatli izleyenler gördüler ki, sadece şark ve kürt sorununa değil Türkiye’deki Cumhuriyet rejimine de Said-i Nursi’nin veya onun muhibbilerinin bakış açıları ile ilgili ipuçları, hatta adeta ana fikir vermektedir....

Ben daha çok ikinci sebep üzerinde duracağım. Zira bu açıdan baktığımızda; Cumhuriyetimizin kuruluşunda yaşayan bir çok olaya ışık tutuyor. Dolayısı ile bu günlere taşınmış bir çok problemin de kaynağını bizzat müşahede ediyorsunuz.

İnkilâp kanunlarının uygulanış şekli;

Bilhassa Şark İslâhat Planı (Doğuyu islâh çalışmaları) Takrir-i Sükun (Zorla iskan – yerleştirme yasaları – mesela Tuncelileri alıp Antalya , Mersin, Aydın, İzmir gibi illere yerleştirme) gibi yasaları uygulanış şeklini görmüş oluyorsunuz.

Filmin en önemli iki mesajı din ve kürt öğeleri. Zaten Said-i Nursi ve Mustafa Kemal Atatürk’ün konuşma (veya tartışma) da bu eksende gerçekleşiyor. Mustafa Kemal Atatürk meclisi toparlaması için davet ettiği Bediiüzzaman Said-i Nursi’ye bazı inkilaplar yapacağını söylediğinde; Said Nursi “Paşa… Paşa… İlim ve fende ne yenilik istersen yap… Ama milletin dinine dokunma diyor ve çıkıyor.”

Ayrıca Şeyh Said ayaklanmasınında önüne geçiyor. Şeyh Said isyanı aslında hilafet ve saltanatın kaldırılmasına karşı bir isyan hareketi idi. Fakat gerekli desteği bulmamasında Said-i Nursi’nin “bu ülkenin halkı gibi askeride müslümandır. Bin yıldır islama hizmet eden bu milletin çocuklarına silah çekilmez” demiştir. Dolayısı ile kürt vilayetlerinde başlayan bu isyan güdük kalmış ve cumhuriyet askerleri isyanı kolayca bastırmıştır.

Said-i Nursi her zaman asayişten, sükunetten, yana olduğunu da filmde defalarca zikrediyor. Bizimde asıl almamız gereken mesaj sanırım bu idi.