Epistemik Darbe

Epistemik Darbe

Epistemik Darbe’de ne demek der dediğinizi tahmin edebiliyorum. Episteme kelimesi nereden çıktı her şeyin darbesini gördük bunun da darbesi nasıl olacak sorularını kafanızdan geçiriyorsunuz. Episteme kelime anlamı itibariyle gözle görülüp zihinle kavranabilen somut bilgi anlamına gelir. Şimdi mevzumuza dönecek olursak 21 yüzyıla adım attığımız bu günlerde de her şey değişirken savaşların ve darbelerinde şekli şemalının değişikliğe uğramaması kaçınılmazdı zaten. İnsanlığın 21. Yüzyıla yani tabiri caizse bilgi çağına ışık hızıyla girdiği malum.

Covid ile birlikte dünyayı karantina altına alanlar, bilginin tekelleşmesi sürecini bilgi madenciliği ve yazılım algoritmaları ile sosyal medya programları üzerinden sondajlamaya devam ediyorlar. Sonrada bunu insanlığı yönetmek üzere bir silah haline dönüştürüyorlar.   İşte bu epistemik güce ulaştıklarında bunu insanlığa darbe olarak sunacaklar. Bu darbenin arkasında, insanların yaşam pratiklerini verilere dönüştürerek mülk edinmeyi bedava hammadde olarak gören Facebook, Google gibi kapitalist işletmeler var. Bu epistemik darbeyi dile getirenler Bu darbenin dört aşamada gerçekleşeceğini öngörüyorlar: Epistemik (insan pratiklerine ücretsiz el koyma) haklar yasalaşıyor. Epistemik eşitsizliklerde (bilgiye ulaşan ya da ulaşamayan arasında) sert artışlar yaşanıyor. Bir epistemik kaos yaratılıyor (“hakikat sonrası” toplum). Nihayet demokratik süreçler üzerinde epistemik (örneğin seçim manipülasyonu) bir egemenlik şekilleniyor.

İşte bizlerde isteyelim ya da istemeyelim buna her bir tıklamada yapay zekâ ile güçlendirilmiş bir distopyanın (zulüm, terör, fakirlik, sefalet veya çok ilerlemiş teknolojinin topluma olumsuz yansımasının olduğu kurgusal toplumlardır) inşasına bizzat katılıyoruz.

 COVID- 19’la birlikte daha da derinleşecek ve dünyayı daha az sürdürülebilir, daha az eşit ve daha kırılgan hale getirecek. Marjinal önlemler ve geçici düzeltmeler bu senaryonun gerçekleşmesini önlemeye yetmeyecek. Ekonomik ve sosyal sistemlerimiz için tamamıyla yeni temeller inşa etmemiz gerekiyor. Fakat buna rağmen aslında büyüleyici cezbedici bir yaklaşım olan Kapitalizme Great Reset (büyük reset) dedikleri sihirli cümle ile nasıl bir darbe ile bizim başımıza çorap öreceği meraklandırsa da pek hayırlara sebep olacağına hiç inanmıyorum. Bekleyip göreceğiz… Yaklaşıyor yaklaşmakta olan.

Hayırlı işler dileği ile Rabbim yar ve yardımcımız olsun.