Koronavirüs salgınının insani maliyetleri artmaya devam ediyor.
Salgının ortaya çıktığı Çin’de 81.000’den fazla insan enfekte oldu. Virüs nedeniyle öldüÄŸü teyit edilen kiÅŸi sayısı ÅŸu anda 8.000’e yaklaÅŸtı.
Virüsün çoÄŸalması Dünya SaÄŸlık Örgütü tarafından bir salgın olarak ilan edildi.
Dünyanın farklı bölgelerine hızla yayılıyor. 140’tan fazla ülke ÅŸimdiye kadar vakaları doÄŸruladı.
Koronavirüs merkez üssü ÅŸu anda Avrupa.
En fazla sayıda doÄŸrulanmış ölüm ve vakaya sahip ülke Ä°talya. Ä°spanya’da da salgın keza aynı hızla yayılıp büyüyor.
Yeni Koronavirüs, küreselleÅŸme için muazzam bir stres testi olarak ÅŸekilleniyor.
Kritik tedarik zincirleri çöktükçe ve ülkeler tıbbi malzeme istediklerinde ve seyahatleri sınırlamak için acele ettikçe, kriz birbirine baÄŸlı olan küresel ekonominin büyük ölçüde yeniden deÄŸerlendirilmesini zorluyor.
KüreselleÅŸme sadece bulaşıcı hastalıkların hızla yayılmasına izin vermekle kalmadı.
Aynı zamanda firmalar ve uluslar arasında beklenmedik şoklara karşı daha savunmasız hale gelen derin karşılıklı bağımlılığı da artırdı.
Şimdi, şirketler ve uluslar ne kadar savunmasız olduklarını keşfediyorlar.
Ancak bu yeni virüsten çıkarılacak ders, küreselleÅŸmenin baÅŸarısız olduÄŸu deÄŸildir. Ders, küreselleÅŸmenin faydalarına raÄŸmen ya da faydalarından dolayı kırılgan olmasıdır.
Ancak küreselleÅŸme karmaşık ve karşılıklı bağımlılık sistemi de yarattı.
Åžirketler, dünya ekonomisini bir araya getiren karışık bir üretim ağı oluÅŸturarak küresel tedarik zincirlerini benimsedi.
Belirli bir ürünün bileÅŸenleri artık onlarca ülkede yapılabiliyordu.
UzmanlaÅŸmaya yönelik bu çaba, özellikle alışılmadık beceriler veya ürünler için ikameyi zorlaÅŸtırdı.
Üretim küreselleÅŸtikçe, ülkeler de birbirine bağımlı hale geldi.
Çünkü hiçbir ülke, ekonomisinin ihtiyaç duyduÄŸu tüm mal ve bileÅŸenleri kontrol edemedi.
Ulusal ekonomiler geniÅŸ bir küresel tedarikçi ağına alındı.
Salgın küreselleÅŸmiÅŸ sistemin kırılganlığını ortaya çıkarıyor.
Açarak devam edelim.
Küresel ekonomi bu yıl durgunluÄŸa girecek. Kriz ani ve keskin olacak.
2020 yılına iliÅŸkin ekonomik tahminlerin çoÄŸu, büyümenin artmaması durumunda bile istikrarlı bir yıl öngörüyordu.
Uluslararası Para Fonu’nun Ocak ayı tahmin güncellemesi, 2019’da yüzde 2,9’dan 2020’de yüzde 3,3’e yükseldi.
Yeni Koronavirüs gelene kadar iyimser olmak için birçok neden vardı.
SaÄŸlık krizinin dünyaya yayılmasının ekonomik ÅŸokuyla, ekonomistler tahminlerini gözden geçirmek zorunda kaldılar.
Ekonomik Ä°ÅŸbirliÄŸi ve Kalkınma Örgütü geçtiÄŸimiz günlerde 2020 büyüme beklentisini yüzde 2.9’dan yüzde 1.5’e yarı yarıya düÅŸürdü.
Ve IMF kısa süre içinde önemli bir revizyon yayınlayacağının sinyallerini verdi.
Salgından önce, Almanya, Ä°talya ve Japonya da dahil olmak üzere birçok büyük ekonomi, küçük olumsuz dışsal ÅŸokları bile ele almak için zaten donanımlı deÄŸildi.
Çin ve ABD gibi diÄŸer ekonomiler daha güçlü organik büyüme momentumuna sahiptiler. Ancak bu bile bir gerilemeyi önlemek için yetersiz olabilir.
Finansal oynaklığı yapay olarak baskılayan aşırı risk alma ve merkez bankası politikaları yıllardır istikrarsızlık tohumları ekiyordu.
Bu yeni koronavirüsün neden olduÄŸu ani ekonomik bozulma, yıkıcı olduÄŸu ve birçok durumda hem arz hem de talebi yok ettiÄŸi için özellikle yıkıcıdır.
Kırılgan veya baÅŸarısız devletlerde ve büyük doÄŸal afetlerden etkilenen ülkelerde yaygın olan bu tür bir ÅŸok, geliÅŸmiÅŸ ekonomilerde oldukça nadirdir.
Bu arada dünya da Korona’nın etkilediÄŸi en önemli sektör havacılık....
Birçok sektör için öncü bir gösterge olan havayolu endüstrisi üzerindeki etkisini düÅŸünün.
Uçaklarda fiili ve algılanan enfeksiyon riski çok sayıda iptal iÅŸlemini tetiklemiÅŸtir.
Sınırları kapatmak için hükümet direktifleri talebi bir darbe daha indirdi. Buna karşılık, havayolları operasyonel ve finansal uygulanabilirliÄŸi korumaya çalışırken uçuÅŸları keskin bir ÅŸekilde azaltmaktadır.
Ortaya çıkan personel çıkarmalar ve tedarikçilere yapılan ödemelerde kesintiler, ekonomistlerin “negatif çarpan etkisi” olarak adlandırdığı ve talebi daha da azaltan ek gelir kayıplarına neden olacaktır.
SaÄŸlık müdahalesinin ilk aÅŸaması, hayat kurtarmak için kritik olsa da, ekonomiyi daha da kötüleÅŸtirecektir.
“Sosyal uzaklaÅŸma” ayrılığı ve tecrit gibi önlemler ekonomik büyümeyi, istihdamı ve finansal istikrarı bir süreliÄŸine felç edecektir.
Modern ekonomiler ve hükümetler, ara baÄŸlantı ve entegrasyon için inÅŸa edilmiÅŸtir.
SaÄŸlık müdahalesi, bir ekonomik sektörü birbiri ardına kapatacaktır.
Sonuç sadece küreselleÅŸme ve kayıtdışılaÅŸtırma deÄŸil, aynı zamanda ulusal ve yerel düzeylerde büyük ekonomik kapanmalar olacaktır.
DiÄŸer bir yandan da Ä°yi haber ÅŸu ki, hükümetlerin, iÅŸletmelerin ve bireylerin doÄŸru tepkisi, gelecekteki gerilemeyi sınırlandırabilir, süresini kısaltabilir ve daha keskin, daha güçlü ve daha sürdürülebilir bir iyileÅŸmeye katkıda bulunabilir.
Not; En önemli tecrübeyi elde edenler bu iÅŸten en az zararla çıkacak olanlardır. Türkiye, mücadelesinde sınır tanımamakla beraber, virüs salgınının halkına bulaÅŸmasını minimum seviyelerde tutmaya çalışabilen bir kaç ülkeden biri.
Bu tecrübe ve doÄŸru metodlarıyla Türkiye, KoronaVirüsün ortaya çıkaracağı ekonomik krizden de tecrübesinin sayesinde erken atlatabilecek kabiliyette.
Son bir not; Lütfen kanunlara riayet ederek saÄŸlıklı kalalım ve ülkemiz yöneticilerine yardımcı olalım.
Facebook Yorum
Yorum Yazın