Bizim Olanı İsveç’ten Almak…

İKEA restaurant’a girip de İsveç köftesini bilmeyeniniz yoktur. Özellikle biz Türkleri ilk bakışta reçelli köfteymiş gibi kandıran fakat tadına bakınca mest eden İsveç köftesi sanki birçok mutfak kültüründen sentezlenip ortak bir damak tadının buluştuğu yemektir. (Laf aramızda sırf İsveç köftesi yemek için İKEA’ya gidenlerin olduğu rivayet edilmekte.)


Peki, köfte cenneti ülkemin insanı neden bu lezzete böyle canla başla kucak açmış dersiniz? Sebebi aslında sorunun içinde saklı. Çünkü yine kesin olmamakla birlikte rivayete göre köfte tarifi bizden çalıntı. Osmanlı mutfağında pişerken İsveç Kralı XII. Karl tarafından ülkesine götürülen bir tarif.


İsveç Kralı XII. Karl, Rus Çarı Deli Petro ile 1709’da yaptığı savaşı kaybedince, Osmanlı topraklarına sığınmış. 5 yıl boyunca Osmanlı topraklarında yaşayan XII. Karl, Osmanlı mutfağının nimetlerinden de bolca faydalanmış. Etli lahana dolması tarifi ile birlikte köfte tarifimizi de yanına alıp ülkesine öyle dönmüş.


Aradan zaman geçmiş, köftenin üstüne sos bulunmuş, yanına reçel konulup, biraz daha dünya mutfağı kıvamına getirilmiş. Aradan yıllar geçince köfteyle ülkemize geri gelip bize bildiğimiz tadı ve tarifi satmış.

Durup dururken niye köfteye kafayı taktı bu demeyin. Köfte sadece bizden gidenlerden biri. Bunun lalesi var, lavaşı var, kahvesi var, lahmacunu var, döneri var hatta baklavası var… 


Yemek tarihçisi Doç. Dr. Özge Samancı bu çalıntı yemekler hakkında şu yorumu yapıyor, “Yemek çok birleştirici bir şey. Birleştirici yanını almak yerine ayrıştırıcı yanını almak hiç de akıllıca değil!” 2013’te, Türkiye’nin keşkek ritüeli UNESCO’nun kültürel miras listesine girdi ve bu konuya Ermenistan tepki gösterdi, keşkeğin kendilerinin olduğunu söyleyerek. İki yıl sonra Ermenistan misilleme yaparak “lavaş kozunu” ortaya sürdü... Geçtiğimiz hafta ise UNESCO lavaşı, Ermenistan’ın kültürel mirası ilan etti ve yemek savaşlarında durum 1-1 eşitlendi.


İşte durum bu çağda böyle. Ağzınızın tadının hiç bozulmaması dileğiyle Aşk’ınız daim, kötülükler ve telaşlar sizden uzak olsun da işleriniz rast gelsin...


Meşhur Osmanlı’dan çalınma İsveç Köftesi tarifini merak ediyorsanız onu da verelim:

Malzemeler:


•600 gramaz yağlı dana kıyma

•1 adetyumurta

•1 adetorta boy kuru soğan

•1 dişsarımsak

•2 dilimbayat ekmek içi

•1/2 su bardağısüt

•1/2 çay kaşığıtuz

•1/2 çay kaşığıkarabiber

•1/2 çay kaşığıkimyon

•1/2 çay kaşığıyenibaharKöfteleri   kızartmak için:

•4 yemek kaşığızeytinyağı Sosu için:

•1 yemek kaşığıtereyağı

•1 yemek kaşığıun

•1 yemek kaşığımısır nişastası

•300 ml.sıcak et suyu

•2 yemek kaşığıkrema

•1/4 çay kaşığıtuz

•1/4 çay kaşığıtaze çekilmiş tane karabiber


Tarifi:

1- Kabuk kısımlarını ayıkladığınız bayat ekmek içlerini küçük parçalara ayırın ve köfte harcında kullanmak üzere sütle ıslatın. Kuru soğan ve sarımsağı rendenin ince tarafıyla rendeleyin.


2- Köfteleri hazırlamak için; az yağlı dana kıymayı derin bir karıştırma kabına alın. Yumurta, rendelenmiş kuru soğan ve sarımsak, sütte bekletilmiş bayat ekmek içi, tuz, karabiber, kimyon ve yenibaharı katın.


3- Tüm malzemeler özleşene kadar yoğurduğunuz köfte harcından cevizden küçük olacak şekilde köfteler hazırlayın. Hazırladığınız köfteleri buzdolabında en az 40 dakika kadar dinlendirin.


4- Köfteleri kızartmak için zeytinyağını geniş tabanlı bir tavada kızdırın. Dolaptan çıkardığınız İsveç köftelerini kızgın yağda tavayı sallayarak kızartın.


5- Köftelerin her tarafının tamamen kızarmış olması ve içlerinin pişmesi önemli, bu nedenle kızartma işlemini orta ateşte gerçekleştirin.


6- Kızarttığınız köfteleri yağlarını süzdürerek geniş bir servis tabağına alın. Lezzetinden faydalanmak için sos yapımında da kullanacağınız kızartma yağını ayrı bir tavaya süzdürün.


7- Sos tavasına tereyağını aktarın ve köpük köpük olana kadar kızdırın. Unu ekleyip kokusu çıkana kadar yaklaşık 2 dakika kadar kavurun.


8- Sıcak et suyunu azar azar ilave ettikten sonra mısır nişastasını katın ve sosu topaklanmaması için bir çırpıcı yardımıyla karıştırın.


9- Tuz, taze çekilmiş tane karabiber ve son olarak krema kattığınız sosu kısık ateşte 2-3 dakika kadar pişirdikten sonra kızarmış köfteleri ekleyin.


9- Sosuyla buluşan İsveç köftelerini servis tabaklarına paylaştırdıktan sonra sıcak olarak bekletmeden servis edin. Sevdiklerinizle paylaşın.