Taşı toprağı altın denilen güzel İstanbul’um. Tarihiyle, mimari yapılarıyla, doğal güzellikleriyle, köprüleriyle, saraylarıyla, camileriyle ve tepeleriyle birçok sanatçıya ilham olmuş hayal gücüne güç katmıştır. Şiirlerle, şarkılarla dillerde dolaşmış kozmopolit bir şehirdir İstanbul’um. İstanbul’un biriciği olan Galata Kulesi ise; tarihi belgelerle kanıtlamış hikâyeleriyle pek meşhur bir sanat eseri olarak tarihinde yer almaktadır.
İstanbul siluetine gizemli bir hava katan Galata Kulesi’nin hikâyelerine, İhsan Oktay Anar’ın Puslu Kıtalar Atlası kitabından bir örnekle başlayalım. Kitapta, İstanbul’a ilk kez gelen denizci Cenevizlilere, ak martının karanlıkta yol gösterdiği anlatılır. İnançlarının bir tezahürü olarak martıyı Hz İsa ile özdeşleştiren Cenevizliler, onu yuvasına kadar takip ettikten sonra yakalar, pişir ve yerler. Yuvasının bulunduğu yere de onun hatırası için Galata Kulesi’ni inşa ederler.
Galata Kulesi’ne beraber çıktığın kişiyle evlenirsin derler. Bu efsane, Roma döneminden kalmadır. Galata Kulesi’ne ilk kez beraberce çıkan bir kadın ve erkek, mutlaka evlenirmiş o zamanki inanca göre. Eğer taraflardan biri, önceden kuleye çıkmışsa bu tılsım bozulurmuş ama. Ayrıca eğer kuleye beraber çıkacak çiftin kaderinde kavuşamamak varsa karşılarına mutlaka bir engel çıkarmış. Yani Galata Kulesi, bir ömür beraber yaşamayacak çiftleri kabul etmezmiş.
Galata Kulesi’nin bir başka romantik efsanesi de şöyledir: Efsaneye göre Galata Kulesi ile Kız Kulesi birbirine âşıktır ama aralarında bulunan İstanbul Boğazı, sevgililerin kavuşmasını engellemektedir. Galata Kulesi aşkını mektuplara yazar yıllarca ve Kız Kulesi’ne olan hasretini kelimelere döker. Hezarfen Ahmet Çelebi de uçma hayalini gerçekleştirmek için buraya çıktığında, Galata Kulesi onun kulağına Kız Kulesi’ne olan aşkını fısıldar ve mektupları ona verir. İstanbul’un üflediği rüzgârı arkasına alan Hezarfen Ahmet Çelebi’ de mektupları Kız Kulesi’ne ulaştırır. Aşkının platonik olmadığını anlayan Kız Kulesi de, sevinçten havaya uçar ve bu iki aşık, İstanbul’un en güzel manzarasını oluşturur. :)
Galata Kulesi dünyanın en eski kulelerinden biri olarak kabul ediliyor. 528 yılından beri İstanbul’u süsleyen yapı, dünyanın en eski kulelerindendir. Galata Kulesi özellikleri bakımından da dikkat çeker. Yüksekliği yerden çatının en uç kısmına kadar 69.90 metredir. Zeminde bulunan çukurlarda yapılan araştırmalarda kafa tasları ve insan kemikleri bulunmuştur. Buradan, bir zamanlar kulenin zeminin altının zindan olarak kullanıldığı çıkarılıyor. Yapılan statik hesaplamalara göre 10.000 ton olan kule, sade tasarıma rağmen çok ihtişamlıdır.
528 yılından beri İstanbul’a eşlik eden Galata Kulesi, Bizans İmparatoru Anastasius tarafından 528 yılında fener kulesi olarak inşa ettirilmiştir. Tarihi boyunca birçok savaş yaşayan İstanbul, 1204 yılındaki 4. Haçlı Seferi’nde bir hayli yara almış ve neredeyse tamamen yıkılmıştır. 1348 yılında Cenevizliler surlara ek olarak kuleyi de onarmıştır. Bu onarma çalışmasına, Galata Kulesi’ni yığma taşlardan yeniden oluşturmak da diyebiliriz. Kulenin adını da İsa Kulesi koymuşlar. Bu tarihte İstanbul’un en yüksek binası olan kule, 1445-1446 yılları arasında yükseltilmiştir. Kule, Osmanlı hakimiyetine geçtikten sonra da neredeyse her yüzyılda bir yenilenmiştir.
Bir fener kulesi olan Galata, bu tarihten sonra birçok farklı şekilde kullanılmıştır. 16. yüzyılda Kasımpaşa tersanelerinde çalıştırılan Hristiyan savaş esirlerinin barınağı, Sultan III. Murat döneminde rasathane, 1717’den itibaren de yangın kulesi olarak kullanılmış; ancak birçok badire atlatmaya da devam etmiştir. Galata Kulesi aslında oldukça talihsiz bir yapıdır.. Şöyle ki III. Selim döneminde çıkan bir yangında kulenin büyük bölümü yanmış ardından onarılan kule, 1831 yılında başka bir yangında yine hasar görmüş ve yeniden onarılmıştır.
1875 yılında koca kulenin bir fırtınada külahı devrilmiştir. Nihayet 1967’de tamamlanan son onarımla kule bugünkü görünümüne kavuşmuştur.
Facebook Yorum
Yorum Yazın