Yıllar önce ( en az 12 sene ) hepimizin yakından tanıdığı bir sanayicimiz (tabii elektrik sektöründen) bana demişti ki; filanca kişi benim bayiim benim paramla kumar oynamışta biz geç farkına varmışız dedi. Kimin olduğunu öğrendiğimde ise duyduğum isme daha da şaşırmıştım. Nasıl dedim sizin paranızla kumar oynamış? ‘ Biz dedi, bu müşterimizden hep şahsi çek aldık. Hiç müşteri çeki almadık. Ama dürüst birisi olduğunu biliyorduk gerçekte de dürüst birisi idi. Ama yıllarca çeklerini ödedikten sonra bu sene sıkıntıya girdi ve bizi şu kadar yüz bin dolar alacaklandırttı kendisinden. Yani bize borç taktı’
Nasıl bir kumar oynamak ki dedim ben yine? Serde var ya merak ‘başkasının parası ile kumar oynamak’ nedir öğreneceğim.
Devam etti sanayicimiz: ‘Şimdi esnaf, bu bayiimiz hiçbir teminat, ipotek, para vs. vermeden bizden yıllarca mal aldı. Hep şu kadar milyon dolar riskle gitti. En sonunda bize şu kadar taktı. Hiçbir sektörde olmayan işleri yapıyoruz. Tek kuruş teminat almadan bu kadar mal verip riske giriyoruz. Bu bana kumar geliyor kumar da bile çoğu zaman bu kadar risk olmaz. ’O zaman bende demiştim ki neden müşteri çeki ile çalışmadınız? Cevap yine çok ilginçti ‘ Çok hızlı sirkülasyon yapıyordu çok dikkatli izlemeye vaktimiz bile olmadı. Hem çok mal üretmeye başlamıştık ve satmamız gerekiyordu!!!
Evet belki de anahtar kelimeler bu son cümlelerde saklı ‘Çok mal üretiyorduk ve satmamız lâzımdı’ Yani arz fazlalığı.
Yine beyaz eşya örneği vereceğim •(Sevgili Orhan Açıkalın’ın kulakları çınlasın!) Bir beyaz eşya üreticisi düşünün, mesela Vestel veya Arçelik…malını ürününü nasıl satıyor? Siz hiçbir beyaz eşya üreticisinin 10.000 tane buzdolabını bir kişiye verip git bunu Anadolu’da müşterilere sat dediğini düşüne biliyor musunuz?
Ya da bir bilgisayar üreticisinin 10.000 adet laptopu bir bayiye verip: git bunu Anadolu da sat dediğini duydunuzmu?
Böyle bir örnek olmuş mudur sizce? Ama ben sizi bir elektrik anahtarı üreticisinden 1.000.000 (Bir milyon ) anahtar alıp Anadolu’ya satmaya giden çok elektrik toptancısı (özellikle önceki yıllarda) çok gösterebilirim. Başta kendim olmak üzere… Teminatsız, ipoteksiz; sermayeyi kediye yükleyerek ticaret yapan, inanın bu bağlamda başka sektör yok. Uzun vade, stoğa mal Arzın çok altında talep (ya da talebin çok üstünde arz) işte size kumar. Başkasının parası ile kumar. Değerli sanayicimizin bana yıllar önce kasdettiği şey buydu işte. Başkasının parası ile kumar oynamak…
Hâlbuki Beyaz eşya veya benzeri birçok sektörde durum bunun tam tersidir. Çok daha düşük rakamlardaki risklere karşılık tabiri caizse çamaşırına kadar teminat mektubu veya ipotek alırlar. Sonra Ticaret yaparlar biz de ise açık vade, sınırsız stok, doyumsuz rekabet. Aynı sisteme ya da benzer sistemlere dönmek zorundayız. Yavaş,yavaş en azından eskisini terk etmeye başladık bile. Ama kalıcı ticaretler için aynı düzgün sektörlerdeki sisteme dönmemiz gerekiyor.
Facebook Yorum
Yorum Yazın