Sadece DASK'la yetinmeyin

DASK poliçesi kapsamında depremde hasar gören konutlar için ödenen en yüksek tazminat tutarı 640 bin lira. Oysa bugün 100 metrekare konutun inşaat maliyeti 1 milyon lirayı buluyor. Ayrıca eşyalar DASK kapsamında değil. Bu nedenle ilave olarak konut sigortası yaptırılmalı ve eşya teminatı alınmalı. 25 Kasım’dan önce DASK yaptıranların da acilen sigortalarını güncellemeleri gerekiyor. Posta.com.tr yazarı Bilal Emin Turan tüm detaylarını sigorta sektörünün yetkililerine sordu...

Merkez üssü Kahramanmaraş olan iki yıkıcı deprem, Türkiye’nin göz ardı edemeyeceği bir gerçek. 68 il deprem fay hatları üzerinde bulunuyor ve bilim insanları her an riskin olduğunu tüm platformda dile getiriyor. Bu riske karşı acil önlem almamız şart. Depreme karşı önceliğimiz can güvenliği ve sonrasında oluşabilecek maddi kayıpları en aza indirmek olmalı. Can güvenliği için binaların sağlamlığı gözden geçirilmeli. Diğer yanda olası afetler karşısında hayata yeniden tutunabilmek için maddi güvencelerin sağlanması gerekiyor. Bunun en pratik yolu sigortadan geçiyor.

ÖDEME 640 BİN LİRAYI GEÇMİYOR
Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun (DASK) sunduğu Zorunlu Deprem Sigortası poliçesini herkes yaptırmalı. Maalesef 2 kişiden biri bu sigortayı pas geçiyor. Abonelikler için ilk yıl yaptıranlar ise yenilemiyor. Oysa son yaşanan deprem bu sigortanın önemini bir kez daha ortaya koydu. DASK poliçe fiyatı 100-861 lira arasında değişiyor. 4 taksitte ödeme imkanı var. DASK’ın ödeyebileceği en yüksek tazminat 25 Kasım’daki düzenlemeyle 640 bin liraya çıkmıştı. Evin değeri 5 milyon lira veya 300 metrekare olsa da ödenecek tutar bu limiti aşamıyor.

ARADAKİ FARK GÖZ ARDI EDİLEMEZ
Bugün sıfırdan bir bina inşa edilecek olsa demir, çimento, beton tüm maliyetler dahil edildiğinde ortalama 1 metrekarenin maliyeti 8-9 bin lira. Kabaca 100 metrekare evin inşa maliyeti 1 milyona dayanıyor. DASK’ta betonarme metrekare bedeli 3 bin 16 lira olarak baz alınıyor. Buna göre; 100 metrekare için yaklaşık 300-350 bin liralık bir hasar tazminatı ödenmesi söz konusu olacak. Dolayısıyla inşaat maliyeti 1 milyona dayanmışken aradaki maliyeti (650 bin lira) karşılayacak, eşyaları koruma altına alacak ek bir konut sigortası yaptırılması şart. Konut fiyatıyla karşılaştırıldığında çok düşük kalan (3 bin lira civarında) konut sigortası poliçeleri olası afetlerde büyük kayıpların önüne geçiyor. Yeni bir başlangıç için destek sağlıyor. Konut sigortası sadece depremlerde değil günlük hayatta yaşanabilecek olumsuzluklarda da imdada yetişiyor. Bu da cepten ekstra para çıkmasını önlüyor.

KİRACILAR DA YAPTIRABİLİR
Eğer ev kiralıksa, ev sahibi bina teminatlı konut sigortası yaptırabilir. Kiracı ise bu noktada eşyalarını kapsayan bir konut sigortasını yaptırabilir. Eşya bazlı konut sigortası çok daha uygun fiyatlı oluyor. Çünkü sigorta bedelinde en çok ağırlığı olan kalem bina. Konut sigortasında alternatif taşınma teminatı varsa 15 bin liraya kadar ödeme alabiliyor. Bu ödemeyi sadece mülk sahibi alabilir.

İNŞAAT BEDELİNE GÖRE HESAPLANIR
Konut sigortasını evin inşaat bedeliyle içine dahil edilen eşyaların değeri belirliyor. Yani poliçe kapsamındaki riskler nedeniyle zarar gören vatandaşlar bina bedeli ile eşya bedelini sigorta şirketinden alabiliyor. Ancak ödemenin binanın piyasa değeri üzerinden yapılacağıyla ilgili yaygın bir anlayış var. Burada bina için yapılan ödeme rayiç bedel değil, binanın inşası için gereken bedeldir. Bu bedel örneğin 100 metrekare için 1 milyon liraysa bu tutar baz alınır. Evin piyasa değeri 6 veya 10 milyon lira da olsa o günkü inşaat maliyetine bakılır. Dolayısıyla konut sigortasını doğru bedelle yaptırın. ‘Benim evim 10 milyon’ deyip ekstra teminat ekletip, poliçe fiyatını artırmayın!

EŞYALAR İÇİN DE KALKAN OLUR
DASK poliçeleri sadece bina hasarını öder. Eşyaya gelen hasar, manevi tazminat, kira kaybı, taşınma yardımı gibi ödemeler sigorta şirketlerine göre değişmekle birlikte konut sigortası kapsamında yer alır. Eşyalara ilişkin teminatlar belirlenirken vatandaşın sözlü beyanı esas alınır. Ayakkabıdan koltuk, masa, TV, bilgisayar, halıya kadar her türlü eşyanın bedeli bu beyanın içine dahil edilir. Bu doğru bir beyan olmalı. Çünkü poliçe fiyatı ona göre belirlenir. Düşük beyanda gelecek zarar için daha az ödeme yapılır, yüksek beyanda ise konut sigortasının fiyatı artar ama alınacak tazminat eşyaların güncel rayiç bedelini aşmaz. O nedenle 150 bin liralık eşya için 300 bin lira veya 500 bin liralık eşya için 200 bin lira denmemeli.