Kumanova (Makedonca: Куманово Kumanovo; Arnavutça: Kumanova / Kumanovë), Kuzey Makedonya’nın Sırbistan sınırına yakın bulunan bir şehir ve belediye merkezidir. Şehir, Üsküp ve Manastır şehirleri ile birlikte ülkenin üç büyük şehrinden biridir.
Makedonya’nın kuzeyinde önemli bir kısmını Arnavutça konuşan müslümanların oluşturduğu, günümüzde 60.000’in üzerinde nüfusa sahip bulunan Kumanova, Vardar nehrine karışan Kriva suyunun küçük bir kolu üzerinde, Üsküp’ün 35 km. kadar kuzeydoğusunda engebeli bir düzlükte kurulmuştur. Makedonya ile Sırbistan arasındaki ana karayolu ve Selânik-Üsküp-Niş-Belgrad demiryolu üzerinde yer alır. Osmanlı döneminde (1395-1912) Edirne ve Filibe’den Köstendil, Eğri Palanka (Kriva Palanka) yoluyla Üsküp’e ve daha ileride Arnavutluk içlerine uzanan ve buradan geçen yol bugünkünden daha önemliydi. Kökeni Ortaçağ’a kadar uzanan Kumanova, XIV. yüzyılda tarihî Zegligovo bölgesinde bir köy olarak Velbuzd (Köstendil) Prensliği’nin bir parçası idi. XVI. yüzyıl boyunca gelişerek müslümanların hâkim olduğu bir yerleşim yeri haline dönüştü. Şehrin adı, XII. yüzyıldan XIII. yüzyıla kadar bu bölgeye yerleşen Kumanlar’dan (Kıpçak Türkleri) gelir.
Coğrafya
Makedonya’nın kuzey kesiminde, Kosova ve Sırbistan’a yakın bir konumda yer alır. Ayrıca, Bulgaristan hududu yolunun Makedonya kısmındaki ilk şehirdir. Ülkenin idari bölge dağılımında Kuzeydoğu bölgesi sınırları içindedir. Belediye yüzölçümü 509.48 kilometrekare olup denizden yüksekliği (rakım) 330 metredir.
Kumanova, Yunanistan sınırındaki Gevgeli’de başlayan uluslararası otoyolun (M1 Otoyolu) kavşaklarından birisidir. Bu otoyol Kumanova’dan devam edip Sırbistan’a çıkar. Yine otoyola burada doğu yönünden bağlanan karayolu ile Bulgaristan’a ulaşılır. Ayrıca, Üsküp’ü Kumanova ve Sırbistan demiryolu hattı da vardır.
İklim
Kumanova sıcak bir iklime sahiptir. Şehrin Üsküp hava alanına yakınlığı turizmine katkı sağlamaktadır.
Tarih
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
Kumanova ilk olarak 1519 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından hazırlanmış bir Türkçe ev evrakında anılmıştır. Bu evrak İstanbul arşivlerindedir.
Kumanova hakkındaki en sağlam, gelişkin bilgiye 1660-61 yılında seyyah Evliya Çelebi Seyahatname’sinde vermektedir. Seyahatname’deki kısım şöyledir:
“Kumanova yerleşimi Üsküp Sancağı’nın sınırları içinde yer alır ve bir idari alanı belirtir. Şehir birçok dere ve kiremit çatılı 600 evle süslenmiştir. Şehir merkezinde bulunan cami çok güzeldir. Burada tekke, medrese, hamam, çok sayıda dükkân, değirmenler bulunur. İklimi keyif verici ve hoştur. Muhtelif sayıda üzüm bağı ve bahçeler de vardır.”
Şehir II. Viyana Kuşatması sonrası 1689 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun elinden çıkmışsa da kısa sürede geri alınmıştır. Balkan Savaşları sırasında 23 – 24 Ekim 1912 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Krallığı arasında gerçekleştirilen Kumanova Muharebesi Kumanova şehrinin bulunduğu bölgede gerçekleşmiştir. Balkan Savaşları sonrasında Osmanlı İmparatorluğu bölgede hakimiyetini kaybetmiştir.
Nüfus
2002 sayımlarına göre Kumanova Belediyesi’nin toplam nüfusu 105.484 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Makedonlar 63.746; Arnavutlar 27.290; Sırplar 9.062; Romanlar 4.256; Türkler 292 ve diğerleri…
Kurmanova Gezilecek Yerler
Makedonya’nın 3 büyüklerinden biri olarak bilinen Kumanova’da gezilecek çok sayıda yer bulunuyor. Gezilecek yerlerden bazıları hakkında detaylı bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.
Josip Broz Tito Anıtı: Marksist - Leninist görüşe sahip olan ve Yugoslavya tarihinin önemli siyaset adamlarından biri olarak bilinen Josip Broz Tito’nun anısına dikilen bu anıt döneminin Yugoslavya federasyonu başkanıdır. Yugoslavya’yı bir arada tutan lider olarak anılan Josip Broz Tito 1980 senesinde vefat edince ülke de dağılmıştır. Farklı etnik kültürlere saygı ile bakan değerli bir siyaset adamı olan Tito’nun anısına dikilen bu büyük anıt görülmeye değerdir. Aynı zamanda coğrafyanın tarihi hakkında da bilgi edinmenizi sağlayacak bu anıtın önünde fotoğraf çekmeyi de unutmayın.
Kokino Alanı: Sırbistan sınırına yakın bir mesafede bulunan Kokino arkeolojik alanı 2001 yılında keşfedilmiş bir yer olarak ilgi çekiyor. Hikâyesi günümüzden 4.000 yıl öncesine dayanan Kokino’nun Ay ve Güneş hareketlerini incelemek üzerine oluşturulmuş bir gözlem alanı olarak biliniyor. 24 saat boyunca ziyarete açık olan Kokino’ya gidecek olursanız çevreyi iyice incelemeli ve kayıtlar almalısınız.
Ayrıca Chetiri Bandere Anıtı, Aziz Nicholas Kilisesi ve Aziz GeorgiosKilisesi de mutlaka görülmesi gereken yerler arasında bulunuyor.
Kumanova Etkinlikler
Renkli bir sosyal hayatı olan Kumanova çeşitli aktivitelere de yıl boyunca ev sahipliği yapıyor. 4 mevsim ayrı güzel olan şehirde turist nüfusunu artıran faktörlerin başında 4.000 yıllık antik şehir ve Folklor Festivali yer alıyor. Ayrıca Komedi Günleri Festivali de ziyaretçilerine eğlenceli zamanlar vadediyor. Kültürel bakımdan oldukça zengin olan Kumanova’da caz festivaline de denk gelebilirsiniz.
Kumanova’da Ne Yenir
Lezzetli yemekleri ile gidenleri kendine hayran bırakan ve ilk fırsatta tekrar gitme özlemi uyandıran Makedon mutfağını Kumanova’da bulabilirsiniz. Şehrin büyüklüğü sebebiyle aradığınız her şeyi bulabileceğiniz yerde et yemekleri mutlaka tadılması gereken lezzetlerin başında geliyor. Osmanlı’nın da egemenlik sürdüğü şehirde tatlar Türklerin damak tadına oldukça uygun. Bol yeşillikli şehirde meyve ve sebzenin organik halini bulunca yemelere doyamayabilirsiniz. Ayrıca etli ve sebzeli çorbaları da denemekte fayda var. Ülke de yeşillikler ülkesi olunca sofraların olmazsa olmazları arasına salata da ekleniyor. Erik rakısı ise yöresel bir alkol olarak masanıza gelirse ona eşlik eden zengin ara sıcakları da tatmadan geçmemenizi öneririz. Şimdiden afiyetler olsun!
Kumanova Ulaşım
Kumanova’ya özel aracınızla gitmek isterseniz Kosova ve Sırbistan’a olukça yakın olduğunu hatırlatmakta fayda var. II. Dünya Savaşı’ndan sonra hızla gelişerek bugünkü görünümünü alan Kumanova’nın, Yunanistan sınırındaki Gevgeli’den başlayan uluslararası M1 otoyolunun kavşaklarından biri olduğunu söyleyelim. Bu yolu takip edecek olursanız Sırbistan’a kadar gidebilirsiniz. Dilerseniz Sırbistan ve Üsküp’ten demir yolu hattıyla da şehre ulaşabilirsiniz. İstanbul’dan Makedonya’ya uçak seferleri ile gidebilirsiniz. Bu şehre Türkiye’den direkt uçuşlar bulunmasa da uçak ile Üsküp’e gittikten sonra otobüs ya da trenle Kumanova’ya varabilirsiniz.
Kumanova’da Nerede Kalınır?
Kumanova, Moğol İstilası’ndan kaçan Kıpçak Türklerinin (Kumanlar) yerleşerek, Osmanlı Devleti öncesi Rumeli’de yaşayan Türk boyu olarak kurdukları şehir olarak biliniyor. Üsküp’ün kuzeydoğusunda bulunan vadinin merkezindeki kent, ülkenin de gelişmiş ve büyük kentleri arasında bulunuyor.
Şehirde mevcut olan kozmopolit nüfus Arnavut, Roman, Sırp ve Türk azınlıklardan oluşuyor. Kentin Türkleşmesi ardından Müslüman olması 16. yüzyıl başında inşa edilen kubbeli ve büyük cami ile oluyor ve bu cami yani TatarSinan Bey Camii Makedonya bölgesindeki Osmanlı mimarisinin en değerli örneği sayılıyor. Ülkenin kuzeyindeki şehir, Kumanova Ovası’nda Kara Dağ bölgesinin eteklerinde yer alıyor. Coğrafi konumu oldukça stratejik değere sahip olan şehir, bir geçiş noktası oluyor. Demir yolu ile de bu avantajını pekiştiren şehir, cazip bir konumda bulunuyor.
Yorum Yazın