Filibe (Bulgaristan)

Filibe (Bulgarca: Пловдив, trl: Plovdiv), 2017 nüfus sayımına göre 345.213 nüfusuyla Bulgaristan’ın ikinci büyük şehridir.[1] Filibe ilinin idari merkezidir. Ülkenin önemli ekonomi, ulaşım, kültür ve eğitim merkezleirnden biridir.

Filibe, adını Makedonya Kralı II. Filip’ten alır. Şehir, 5 Eylül 2014 tarihinde yapılan seçimle 2019 yılında Avrupa Kültür Başkenti olmaya hak kazanmıştır.

Tarihi

Bölge hakkında çok uzak tarihler bilinmemektedir. Bölge, I. Murad tarafından fethedildikten sonra, İzmir, Aydın, Manisa, Konya ve Karaman yöresinden Yörük Türkmenler bölgeye iskan ettirilmiştir.[2] Bölgede Türk ve Pomak[3] nüfus hâlâ varlığını korumaktadır.

Mimari

Filibe şehri Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda önem verdiği yerleşim yerlerinden biridir. Mimari olarak Türk-Osmanlı sivil mimarisi dikkat çeker. Ayrıca Cuma Camisi (1363-1364) ve Şahabettin İmaret Camisi (1444-1445) cami mimarisi olarak günümüze ulaşan yapılardır. Osmanlı evleri ‘’old town’’ denilen eski kent bölgesindeki yapılardır. Bugün birçok Osmanlı Köşkü sergi veya müze olarak kullanılmakta, bazıları kafe ve butik otel olarak işletilmektedir. Şehrin çarşısı, Kapana ve eski kent dışındaki yapılar komünizm döneminden kalan yüksek katlı binalardır. Yeni yapılar genel olarak Karşıyaka semtinde yapılmaktadır.

Filibe diğer adıyla Plovdiv, nüfus bakımından Bulgaristan‘ın ikinci büyük şehri. Adını Makedonya Kralı 2. Filip’ten alan Filibe, ülkenin önemli ekonomi, ulaşım, kültür ve eğitim merkezlerinden biri. Başkent Sofya’nın 120 kilometre güneydoğusunda bulunan Filibe, 14. yüzyılda Lala Şahin Paşa tarafından Osmanlı topraklarına katılmış. Daha sonra İzmir, Aydın, Manisa, Konya ve Karaman yörelerinden Yörük Türkmenlerinin yerleştirildiği bu bölgede Türk ve Pomak nüfusu halen varlığını koruyor. Osmanlı yönetiminde 500 yıldan fazla kalan Filibe, dönemin zengin ve en güzel Türk şehirlerinden biri haline gelmiş. 1877’deki Osmanlı-Rus savaşından sonra ise şehrin Türk nüfus çok azalmış.

Buram Buram Osmanlı Kokan Bulgar Kenti, Filibe

Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda önem verdiği yerleşim yerlerinden biri olan Filibe, Türk-Osmanlı sivil mimarisiyle inşa edilmiş. O zamanlardan günümüze ulaşan yapılardan en önemlileri 1364 yapımı Cuma Camii ile 1445 tarihli Şahabettin İmaret Camii. Halen Osmanlı Mahallesi’nin bulunduğu kentte, Plovdiv evleri, Osmanlı mimarisi ile Yunan, Bizans mimarilerinin harmanlanmasıyla yapılmış. UNESCO tarafından 2004’ten beri koruma altında bulunuyor.

Buram buram Osmanlı kokan Filibe’de gezilecek yerlerden ilki Roman Stadium. Dzhumaya Square’de eyer alan antik stadyum, Hadrian tarafından yapıldığı dönemde 240 m uzunluğunda, 50 m genişliğinde ve 30 bin seyirci kapasitesine sahipmiş. Stadyumun hemen yanında yer alan Dzhumaya Mosque yani Türkçesiyle Hüdavendigâr Camii, Sultan 2. Murad tarafından 1364’te burada bulunan Petka Tarnovska Kilisesi’nin bulunduğu yere Bizans mimarisiyle yaptırılmış. Yapıldığı dönemde adı Muradiye Camii olan yapı balkanlarda bulunan en eski cami olma özelliğine sahip.

Filibe Old Town, kentin ilk yerleşim yeri. Arnavut kaldırımlı dar sokaklara sahip bu bölgede, St. The Virgin Mary Cathedral, Ancient Roman Theatre, Church of St. Constantine and Helena, Hisar Kapia ve Regional Ethnographic Museum yer alıyor. Nebet Tepe ise Old Town’ın sonunda yer alan bir arkeolojik sit alanı. Filibe’yi panoramik olarak izleyebileceğiniz tepenin manzarası çok güzel. Meriç Nehri’ne oldukça yakın bir mesafede bulunan Şahabettin İmaret Camii, 1445’te 2. Murad döneminde yaptırılmış. Kendisi caminin dışında bu bölgeye han, hamam ve mutfaktan oluşan bir külliye inşa ettirmiş, ancak günümüze yalnızca bu camii ulaşmış. The Balabanov House ise, 19. yüzyılın başlarında Plovdiv’in zengin tüccarlarından Luka Balabanov’un sahip olduğu ve yaşadığı ev. Son olarak Center for Contemporary Art, Roma İmparatorluğu döneminde yapılmış, Osmanlı Devleti döneminde hamama çevrilmiş. Günümüzde ise çağdaş sanat müzesi olarak hizmet veriyor.

Filibe’ye nasıl gidilir

Filibe’ye Türkiye’den direkt uçuş bulunmuyor. Sofya’ya bir uçak bileti alıp buradan trenle yaklaşık 2.5 saat süren bir yolculukla Filibe’ye geçebilirsiniz. Dilerseniz İstanbul’dan kara yolu ile 11-12 saatte Filibe’de olabilirsiniz.