Tiran (Arnovutluk)

 Tiran… Balkan turu maceramızın Yunanistan sonrası ikinci durağı olan Arnavutluk gezisi için Atina‘dan yola çıkıcaz. Aklımızdaki en önemli soru işaretlerinden biri olan ulaşım sorununu aniden “Hadi gel şu otobüse binelim. Çok düşünmeye gerek yok. Hani önemli olan gittiğin yer değil yola çıkmaktı.” diyip Arnavutluk Başkenti Tiran‘a doğru 11 saatlik yolculuğumuza başlıyoruz.

Otobüste tanıştığımız yerel insanlarla keyifli yolculuğun ardından Arnavutluk Başkenti Tiran‘a varıyoruz. Tiran bizi sıcakkanlı insanlarıyla karşılıyor ancak ilk görüşte şehre bakışımız bir nebze hayal kırıklığı yaratsa da içimizdeki gezme aşkıyla başlıyoruz Tiran’ı gezmeye…

Arnavutluk (iİgilizcesi Albania)’un en büyük şehri ve aynı zamanda Arnavutluk Başkenti olan Tiran, Osmanlı imparatorluğu tarafından kurulmuş ve yüzlerce yıl Osmanlı himayesinde kalmış.

Her ne kadar 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Yugoslavya birliği içinde kaldığından Osmanlı’dan kalan eserlerin çoğu tahrip edilmiş olsa da, hala birçok Osmanlı eserine rastlamak mümkün ancak şehrin çehresini Yugoslav-Sovyet mimarisi oluşturuyor. Ayrıca İtalya’ya yakın olması sebebiyle de İtalyan etkisini görüyoruz.

Osmanlı döneminden kalan camileri, külliyeleri, hanları görmenin ötesinde, bizi en çok şaşırtan şey insanların biz Türklere olan bakış açılarıydı. Bize karşı olan samimiyetleri özellikle sokakta gezerken amcanın birinin Türkçe ‘Hoşgeldiniz’ diyerek sarılması, bizde büyük şaşkınlık ve tarifsiz bi mutluluk yarattı.

He birde internetten rezervasyon yaptırdığımız otele gittiğimizde, aslında öyle bi yerin olmadığını anladığımızda ve sonrasında yakındaki kafedeki garsonun durumumuzu görüp bizimle uzun uzun yürüyüp, bizi bir motele yerleştirmesini unutamam. Bu sebeplerden dolayı, gezerken çok da yabancılık çekmedik diyebilirim.

Arnavutluk, Balkanların geri kalmış ülkelerinden birisi Bunu, ülkeye ilk girdiğiniz andan itibaren anlıyorsunuz zaten. Arnavutluk’un en büyük şehri ve başkenti Tiran’ın nüfusu 400-600 bin arasında, ülkenin nüfusu ise yaklaşık 3 milyon. Makedonya ve Karadağ arasında kalan Arnavutluk, vizesiz Balkan turu yapmak isteyenler için  inanılmaz ucuz olmasından dolayı bizim de rotamıza girdi. O yüzden, yukarıda yaptığımız rotayı sizlere de öneririm.

Ancak, Hırvatistan, Yunanistan ve Bulgaristan için schengen vizesi almanız gerekiyor.

Biraz da, Arnavutluk hakkında kültürel bilgiler verelim : Ülkenin resmi dili Arnavutça, Arnavutça’dan sonra en çok konuşulan diller İtalyanca ve Türkçe. Bir çok yere gidince, Türkçe konuşan Arnavut halkına denk gelebilirsiniz.

Arnavutluk dini yapısına da kısaca değinmek gerekirse; Arnavutluk’un yaklaşık %70’i müslüman, %20’si katolik, kalan kısmı da ortodoks ve ateistlerden oluşuyor.

“Tiran ne demek ?, Tiran nedir ?” diye merak ediyor olabilirsiniz :  Ona da değinelim: Tiran eski Yunan döneminde siyasi gücü zorla ele geçiren ve onu kötüye kullanan kimse, diktatörlük anlamına geliyor.

Arnavutluk’u gezerken, pratik bilgilere ve Arnavutluk hakkında bilgilere ihtiyacınız olabilir. Ülkenin yüzölçümü 28,748 km² ve bize göre oldukça küçük bir ülke (Türkiye’nin yüzölçümü 783.562 km²).

Arnavutluk para birimi Lek ve 1 lira şuan yaklaşık 35 Lek. Euro, çoğu yerde geçerli ancak siz yine de yanınızda sürekli Lek bulundurun ama size tavsiyem az az bozdurun. Sonuçta Lek, uluslararası geçerliliği olan bir para birimi olmadığından ülkeden çıktıktan sonra bozdurmanız ya da kullanmanız zor gibi. Bİrde kredi kartı geçen yer sayısı çok az. O yüzden yanınızda sürekli nakit olsun. Şehir her anlamda çok ucuz, bütçenizi sarsmadan rahatça gezebilirsiniz.

Ülkenin geneli fakir ama buna rağmen gördüğüm çok sayıda lüks araba beni çok şaşırttı. Ancak öğrendim ki, Avrupa’dan çalıntı arabaların çoğu buraya getirilip, Arnavutluk’ta çok daha ucuza satılıyormuş ve işin diğer ilginç yanı da, ülkeye çalıntı araba sokmak serbestmiş. Her yer Mercedes dolu hatta taksiler bile. Bu arada dünyanın en büyük mafyalarından biri de Arnavutluk’ta bulunuyor. Aman diyelim…

Ülkede işsizlik oranı hayli yüksek. Bu yüzden halk, çevre ülkelere çalışmaya gidiyor. Mesela otobüs yolculuğumuzda bize eşlik edenlerden birkaç tanesi de bu amaçla Yunanistan’da bulunuyorlarmış. Sokaklar, binalar, otobüsler baya eski ve pis durumda; trafik çok kötü. Bu haliyle ülkemizle kıyaslayacak olursak bizim çok çok gerimizdeler. Hatta Türkiye’ye de açık açık hayran olduklarına birkaç kişiyle konuşmamızdan açıkca şahit olduk.

Türkçe’yle bir çok ortak kelime var iki dil arasında. İngilizce pek yaygın değil ancak anlaşmak hiç de zor değil, kısmen Türkçe anlaşabiliyorsunuz ve Arnavutlar oldukça cana yakın insanlar.

Arnavutluk nerede ? Tiran nerede ? Tiran’a nasıl giderim ? Türkiye’den direkt olarak başkent Tiran’da yer alan ülkenin tek havaalanı Tiran Uluslararası Havalimanı’na Pegasus-THY gibi firmalarımız karşılıklı seferler düzenliyor.

Uçak biletlerini ucuza getirmek için erken rezervasyon yaptırırsanız ortalama 300 TL gibi bir ücrete gidiş-geliş ulaşımınızı sağlayabilirsiniz. Arnavutluk uçuşu, yaklaşık 1,5 saat kadar sürüyor.

Havaalanından şehir merkezine gitmek için 2 EUR karşılığında Rinas expressi kullanabilirsiniz. Diğer alternatif olan taksi ise yaklaşık 20 EUR civarında, ancak sağlam bir pazarlık yapmanız gerekiyor. Şehir içinde sadece  taksi ve otobüsler mevcut. Raylı sistemleri yok. Özellikle Balkan turları düşünenler diğer alternatif olan karayolunu da düşünebilirler. Yunanistan veya Bulgaristan’dan başlayıp Arnavutluk-Makedonya-Kosova-Karadağ-Hırvatistan-Bosna-Sırbistan çevresinde alternatif Balkan ülkeleri rotalarınızı oluşturabilirsiniz. Arabayla gezmek eğlenceli olduğu kadar yorucu da olacaktır. Yollar kötü, bu durumu dikkate alarak planlarınızı yapın. Ayrıca tüm belgelerinizin de tam olduğuna emin olun.

Atina’dan sonraki rotamız olan Tiran’a otobüsle yaklaşık 10-11 saatlik uzun ve yorucu yolculuğun ardından vardık. Yunanistan’dan çıkışta ve Arnavutluk’a girişte sınırlarda vize derdi olmadan pasaport kontrollerini de atlattıktan sonra Tiran’a ulaştık. Balkanlar’ı otobüs ile gezecekseniz, otobüs bileti bulma konusunda sıkıntı yaşamazsınız. Gittiğiniz her ülkede, bir sonraki ülkenin biletini erkenden alın. Hepsi bu kadar aslında.

Tarih boyunca Osmanlı, İtalya ve Yunanistan gibi birçok milletin egemenliğinde kalan Arnavutluk, diğer Balkan ülkelerinde olduğu gibi mutfak kültüründe de bu durumdan etkilenmiş. Mutfakları bizim damak tadımıza yakın diyebilirim ve Türk mutfağından birçok tadın yanı sıra özellikle son dönemde yaygınlaşan İtalyan mutfağından tatları da bulabilirsiniz. Arnavutluk’un meşhur yemekleri arasında Arnavut ciğeri (Bildiğinizden ciğerden farklı, tamamen onlara özgü), Elbasan tava, Goulash (Çorba), Pita, Cacık, Biberli Tiran Fergesesi, byrek adını verdikleri üçgen şeklinde olan şehrin birçok yerinde satılan peynirli böreği sayabiliriz. Bu arada Trileçeyi mutlaka deneyin. Ben gittiğim yerlerde oranın meşhur yemeklerini denemeden kolay kolay geçmem, bazı ülkelerde riskli aslında özellikle Asya ülkerinde ama dediğim gibi, bizim mutfağımıza çok yakın yemek kültürleri. O yüzden kafanızda soru işareti olmasın bu noktada. Fiyatlara gelecek olursak gayet ucuz ve lezzetli. Hatta fiyatlar bizi baya şaşırttı ucuzluk noktasında.

Birçok yerde görebileceğiniz kafelerde İtalyanların meşhur ekspressosunu ve pizzasını da deneyebilirsiniz. Kafe ve restoranlar daha çok Blok bölgesinde. Burada Dajkua ve Taiwan güzel alternatifler. Zaten aşağıda Tiran restoran önerilirini de vereceğim :

Tiran’da nerede ne yiyelim diye soranlara önerilerimi sıralıyayım öyleyse;

Block caddesi üzerindeki Era Restaurant Pizzeria’da Arnavut ve İtalyan yemeklerini tadabilirsiniz. Yemekleri lezzetli ve fiyatlar oldukça makül.