NATO demir aldı

Türkiye'nin kırmızı çizgileri, Fransa önderliğinde Libya'ya yönelik başlayan operasyonun seyrinde dönüm noktası oldu. NATO'nun Libya operasyonunda oynayacağı rolle ilgili yapı üzerinde uzun görüşmelerin ardından uzlaşma sağlandığı belirtildi. İlk olarak Fransa yönetimi, "NATO, Libya operasyonlarında teknik rol oynayacak. Operasyonlarda 'siyasi kılavuzluk' yapmayacak, uçuşa yasak bölge uygulamasının planlamasına katılacak" açıklamasını yaptı. Associated Press'in haberinde ise, NATO'nun süreçteki rolünün hafifletilmesini isteyen Fransa ile NATO'nun uçuş yasağının uygulanmasında rol üstlenmesine karşı çıkan Türkiye'nin itirazlarını gideren bir formülde uzlaşıldığı kaydedildi.

TÜRKİYE'DEN 5 GEMİ, 1 FIRKATEYN

Plana göre, operasyonda NATO'nun askeri donanımı kullanılacak ancak siyasi kararlar Arap ülkelerini de içerecek şekilde uluslararası koalisyona üye ülkeler tarafından alınacak. Başbakan Erdoğan ve ABD Başkanı Barack Obama arasında yapılan telefon görüşmesi de "pragmatik yaklaşım" denen yapının gelişiminde etkili oldu.

Libya operasyonunun komutası NATO'ya geçince harekat, İtalya'nın Napoli kentindeki NATO komutanlığınca (AFSOUTH) yönetilecek. NATO'nun silah ambargosunu uygulamak için Libya açıklarındaki deniz misyonuna en büyük katkıyı Türkiye sağlayacak. NATO askeri kanat sözcüleri, şu ana dek toplam 16 savaş gemisi ve denizaltının katılımının bildirildiği misyonda Türkiye'den 4 fırkateyn, 1 denizaltı ve 1 yedek geminin bulunacağını açıkladı. Buna göre misyonun komuta ve kontrol gemisini İtalya sağlayacak. Türkiye dahil 10 firkateyn bulunacak misyona Kanada, İspanya, İngiltere, Yunanistan, İtalya ve ABD birer firkateyn verecek.

STAVRİDİS ANKARA'YA GELDİ

Türkiye, BMGK'nın Libya ile ilgili kararlarınının uygulanması için komutayı NATO'nun devralmasına ilkesel olarak karşı çıkmıyor. Obama ile Erdoğan'ın görüşmesinden sonra yapılan açıklamada, iki ülkenin komutayı NATO'nun üstlenmesi konusunda görüş birliğine vardığının duyurulmasına dikkat çekiliyor. Türkiye'nin kırmızı çizgileri, "sürecin işgalle sonuçlanmamasının garanti edilmesi, operasyonun hedefinin ve uygulamasının net olarak tanımlanması, Türkiye'nin Libya halkına silah doğrultan tarafta olmaması" şeklinde sıralanıyor. ABD'nin Libya operasyonunun komutasını birkaç gün içinde bir başka ülkeye devredebileceği açıklanırken, Türkiye'nin deniz operasyonuna katılımının ABD'nin Avrupa'daki güçlerinden sorumlu komutanı James Stavridis'in dün yaptığı Ankara ziyareti sırasında ele alınan konular arasında yer aldığı bildirildi.

Libya tezkeresi Meclis'te

BMGK'nın "insani yardımların hızlı ve engelsiz bir şekilde ülkeye ulaşmasının sağlanması", "silah ambargosunun uygulanması" kararlarının uygulamasına ilişkin NATO operasyonlarına katılması beklenen Türkiye'nin, "uçuşa yasak bölge" kararının uygulaması ile ilgili operasyonlara ise dahil olmayacağı vurgulanıyor. Eylem planının hayata geçirilmesi için Türkiye dahil, 28 üyenin oy birliği gerekiyor. Öte yandan Türkiye'nin Libya ile ilgili kırmızı çizgilerini ortaya koyduğunu belirten SETA'nın Ortadoğu uzmanı Ufuk Ulutaş, "Türkiye Libya'ya yönelik insani yardımları da koordine etmek istiyor. Ancak NATO'nun muharip güç kullanmasına karşı. BMGK kararlarının sıkı uygulanması, aynı zamanda diplomatik yollara başvurulmasını gerekecektir. Her ikisi içinde de Türkiye kilit ülkedir" dedi.

Clinton: Kaddafi ve yakınları kendilerine sürgün yeri arıyor

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton Amerikan televizyon kanalı ABC'ye yaptığı açıklamada, Libya lideri Muammer Kaddafi'nin yakınlarının krizi çözebilmek amacıyla dünyanın dört bir tarafında temasa geçtiklerini bildirdi. Clinton, "Duyduğumuza göre, Kaddafi'nin yakınları, ister Afrika'da olsun, ister Ortadoğu'da, ister ABD'de veya dünyanın başka bir köşesinde olsun, tanıdıkları kişilerle temasa geçtiler ve krizden çıkış yolu arıyorlar" şeklinde konuştu. "Kendisini gayet rahat hissettiğini" ifade eden Clinton, Kaddafi'nin "sürgün" için arayış içinde olduğunu da söyledi. ABD Başkanı Barack Obama, "Diktatörlere karşı çıkmak, ABD'nin ulusal çıkarınadır" derken, Savunma Bakanı Robert Gates ise, koalisyon güçlerinin Libya'ya yönelik operasyonunun sona erme zamanının belli olmadığını belirtti. Bu arada Libya operasyonunu eleştiren Venezuela lideri Hugo Chavez, "Eminim Mars'ta da daha önce bir medeniyet vardı. Kapitalizm ve sömürgecilik oradaki hayatı sona erdirdi" dedi.

Müttefiklerin anlaşma şartları

ABD Başkanı Barack Obama'nın, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve İngiltere Başbakanı David Cameron'la ayrı ayrı yaptığı telefon görüşmeleri sonucunda sağlanan anlaşmanın şartları şöyle:

1 - NATO birliğin askeri yapılarını kullanarak uçuşa kapalı bölgenin günlük askeri komutasını alacak. Operasyon ABD'nin Avrupa birliklerinin başındaki isim James Stavridis tarafından yönetilmesi söz konusu olabilir. Stavridis, dün Ankara'ya gelerek Davutoğlu ile görüştü.

2- Operasyonun siyasi denetimi NATO tarafından değil koalisyon üyeleri tarafından yapılacak. Normal koşullar altında NATO harekatlarının siyasi kontrolü NATO Konseyi'nde oluyor. Aslına bakılırsa bu formül Libya'da bir İngiliz-Fransız komutası sağlamak için İngiltere'yle görüşmelerini sürdüren Sarkozy'e vurulmuş ağır bir darbe oldu. Öte yandan Libya'da muhaliflerin kurduğu, ülkenin doğusunda üslenen "Ulusal Konsey"in, geçici hükümete başkanlık etmek üzere Mahmud Cibril'i atadığını duyurdu. Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy ile geçtiğimiz günlerde Paris'te bir araya gelen Cibril, askeri ve dış ilişkilerden sorumlu kriz komitesinin başında bulunuyordu.

Öte yandan, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner, Obama'ya mektup yazarak "Amerikan askeri kaynaklarının Libya'ya, oradaki misyon açıkça tanımlamadan konuşlandırılmasından rahatsızlık duyduğunu" belirtti. Boehner, Obama'dan misyona dair açık bir değerlendirme sunmasını istedi.

"OPERASYON 30 YIL SÜRER"

İngiltere'nin Savunma Bakanı Yardımcısı Nick Harvey, Libya'da sürdürülen operasyonun ne kadar süreceği konusunda herhangi bir fikirlerinin olmadığını söyledi. İngiliz milletvekilleri ise, "Libya'ya operasyon 30 yıl sürebilir" diyerek endişelerini dile getirdi. Öte yandan İngiltere Başbakanı David Cameron, operasyonda Kuveyt ve Ürdün'ün de katkıda bulunduğunu söyledi. Norveç, 6 F-16 savaş uçağını, Hollanda da 200 asker, 6 adet F-16 ve 1 adet KDC-10 uçağı ile 1 tane mayın tarama gemisini gönderme kararı aldı. Bu arada, gelecek hafta Londra'da, Libya'ya ilişkin uluslararası bir konferans yapılacak.

Konuştuğu yer bombalandı

Koalisyon güçleri Kaddafi'nin önceki gün taraftarlarına konuşma yaptığı yeri bombaladı. Kaddafi, önceki gün taraftarlarına "İster uzun sürsün, ister kısa; savaşa hazırız, bu savaşı kazanacağız, kalabalık insan kitleleri en güçlü uçaksavardır" ifadelerini kullanmıştı. Bu arada İsveç, Kaddafi yönetiminin 1,6 milyar dolarlık mal varlığını dondurdu. Kaddafi'ye bağlı birliklerin ise Ecdebiye kentine dayandığı bildirildi. yenişafak