ELBASAN (İlbasan) / Arnavutluk

Elbasan ili (Arnavutça: Qarku i Elbasanit) Arnavutluk’un 12 ilinden birisidir. Elbasan, Grameç, Libraş ve Peklin ilçelerinden oluşur. İlin merkezi ise Elbasan şehridir. İl kuzeyde Debre, güneydoğuda Korice, güneyde Berat, güneybatıda Fier ve kuzeybatıda Tiran illerine komşudur. Ayrıca türk mutfağında bulunan Elbasan Tava bu bölgeye aittir. Türk mutfağına da Osmanlı zamanında girmiştir.

İlbasan, 1466’da Fâtih Sultan Mehmed tarafından Osmanlılar’a karşı isyan eden İskender Bey’in faaliyetlerini kontrol etmek ve ülkenin kuzeyine giden yolların emniyetini sağlamak amacıyla bir kale olarak kurulmuştur. Burası Arnavutlar’ca İlbasan, Avrupalılar’ca Elbasan şeklinde anılmakta olup bu adın “Arvanid ilini basan (gözetleyen) kale” anlamına geldiği ileri sürülür. Fâtih Sultan Mehmed’in yaptırdığı bu kale, milâdî VI. yüzyıldan beri boş ve harap durumda bulunan antik Scamba şehrinin kalıntıları üzerinde yükselmiştir. Sadece yeni yaptırılan kale değil aynı zamanda bu antik sur kalıntılarının büyük kısmı da bugün ayaktadır. 1912’de Osmanlı idaresinden çıkan İlbasan II. Dünya Savaşı’nın ardından yeniden gelişmeye başladı ve önemli bir endüstri merkezi oldu. 1967’den sonra Sinan Paşa ve Nâzır camileri hariç diğer bütün camiler yıktırıldı. Eski kale duvarları, içindeki evler ve XVII. yüzyıldan kalma olup 1315’te (1897-98) yenilenen saat kulesi korunması gereken tarihî eserler olarak restore edildi. Komünist idarenin sona ermesiyle birlikte şehirdeki İslâmî hayat yavaş yavaş oluşmaya başlamıştır.

Elbasan Gezilecek Yerler
Tarihi ve rivayetleri farklılık gösterse de günümüzde güzel gezi durakları ile Elbasan’ın gezi açısından keyifli bir yer olduğu konusunda hemfikiriz.
Elbasan Kral Camii: Hünkar Camii olarak da anılan bu ibadethane tarihi bir Osmanlı yapısıdır. Arnavutluk’un milli kültür simgesi ilan edilen Kral Camii, Sultan II. Bayezid tarafından inşa edilmiştir. Ancak 1967 senesinde Arnavutluk komünist hükümet tarafından dünyanın ilk ateist devleti ilan edilince yapının minaresi yıkılıp avlusu değiştirilerek Halk Eğitimi Merkezi olarak işlev görmüştür.
Elbasan Kalesi: Fatih Sultan Mehmed’in yaptırdığı ve öncesinde de antik bir kent olan yerleşimin kale parçalarını burayı ziyaret ederek görebilirsiniz.
Etnografya Müzesi: Kentin tarihi ve kültürü hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşmak isterseniz sizin için en uygun gezi durağı Elbasan’daki etnografya müzesi olabilir. Osmanlı’nın etkisinin de kültüre işlemiş olduğu görebilirsiniz.
Nazire Camii: Yine bir Osmanlı yapısı olan bu cami, Nazir Beg Camii adıyla da anılır. Yapı bir nazırın kızı tarafından 1599 senesinde yaptırılmıştır.

Elbasan Yeme İçme
Elbasan tavayı sıklıkla duyuyoruz. Kökeninin Elbasan olduğu bu yemek dışında kentte tadabileceğiniz çok sayıda Arnavutluk lezzeti bulunuyor. Yoğurt ve hamur ile yapılan samsa mantı yerine geçebilecek bir lezzet olarak tadanların büyük beğenisini kazanıyor. Kuzu etlerinin yumurta ve yoğurtla bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkan Elbasan tava ise adıyla hepimiz bildiği bir baş yapıt. Ayrıca pırasa böreği, nohutlu ekmek, tirit, adından anlaşılabilceği gibi Arnavut ciğeri, kaymaçina, petla, çerviş, Arnavut çullaması, mişoriz, fliya, pilaska ve kaçamak mutlaka tatmanız gereken birbirinden iddialı tatlar arasında yerini alıyor. Pule petka, perşeş de tatmadan dönmemeniz gereken lezzetler arasında başı çekiyor.

Elbasan Konaklama
Elbasan’da konaklama yapabileceğiniz çok sayıda otel bulunuyor. İstediğiniz türde ve fiyatta otele Elbasan’da rahatlıkla ulaşabilirsiniz.

Elbasan İklimi
Sıcak ve ılıman bir iklimi olan Elbasan, kış aylarında yağışlı olabilmektedir. Yaz aylarında ise sıcak seyreden hava en yüksek ısı derecesine Temmuz ayında ulaşır. Aralık ise yılın en çok yağış alan periyodudur. İlkbahar ayları ve yaz dönemi iyi bir seyahat için uygun zaman olabilir.

Elbasan Ulaşım
Vizesiz olarak gidebileceğiniz Balkan ülkelerinden Arnavutluk’un Elbasan kenti için ilk olarak Tiran Rinas Havaalanı’na gidebilirsiniz. Daha sonra Elbasan’a otobüs ile devam edebilirsiniz.