Çin bir trilyon doları kaçırdı

New York Times'ta yer alan habere göre, Çin’de mevcut kanunlar gereği her vatandaş bir sene içerisinde yurtdışına sadece 50,000 dolar çıkarabiliyor. Bu nedenle insanlar, arkadaşlarından ya da aile bireylerinden bu miktarda parayı yurtdışına taşımak ya da transfer etmek konusunda yardım isteyebiliyor. Yaklaşık 100 kişi bir araya gelirse yurtdışına 5 milyon dolar para çıkarabiliyor.

SON BİR YILDA 1 TRİLYON DOLAR SERMAYE ÇEKİLDİ

İngilizcede “Smurfing” olarak adlandırılan bu yöntem son dönemlerde Çin’den sermaye çıkışının bir parçası oldu. Sermaye çıkışları Çin ekonomisinin geleceğine yönelik beklentilere gölge düşürüyor ve küresel piyasaları sarsmaya devam ediyor. Son bir yılda, şirketler ve bireyler Çin’den toplam 1 trilyon dolar sermaye çekti.

Bazı metodlar, örneğin Çin dışında gayrimenkul yatırımı yapmak, yurtdışında işletme satın almak ya da dolar cinsinden borçları geri ödemek tamamen yasal. Ancak, “Smurfing” gibi diğer yöntemler tartışmalı, ve bazı durumlarda yasadışı dahi olabiliyor. Geçtiğimiz yıl, Çin gümrük yetkilileri bir kadını, göğsüne, kalçalarına ve ayakkabılarına sakladığı 250,000 dolarla ülkeyi terketmeye çalışırken yakaladı.

Eğer Çin hükümeti vatandaşlarının varlıklarını ülke dışına çıkarmasının önünü alamazsa, Çin ekonomisinin görünümü daha da karamsarlaşabilir. Sermaye çıkışları, zaten yavaşlamakta olan Çin ekonomisi için bir istikrarsızlık unsuru oluyor ve ekonomiye olan güveni tehdit ediyor. Son on yıldır yüksek düzeyde borç veren bankacılık sistemi de bu gelişmelerden nasibini alıyor.

Sermaye çıkışı halihazırda renminbi üzerinde kayda değer bir baskı oluşturuyor. Hükümet, piyasalara müdahale ederek para biriminin serbest düşüşe geçmesini engellemeye çalışıyor. Çin hükümeti, yüksek miktarda döviz rezervini kullanarak renminbiye istikrar kazandırmak istiyor. Ancak, hükümetin halihazırda yüksek seviyede bulunan rezervlerinin erimesi yeni bir sermaye çıkışı dalgasını da tetikleyebilir ve piyasalarda dalgalanmaya neden olabilir.

'KÜRESEL FİNANSAL PİYASALARLA BAĞLARINI DARALTIYOR'

Öte yandan, Çin, sermaye çıkışlarına engel olabilmek adına ülkenin küresel finansal piyasalarla olan bağlarını da daraltıyor. Örneğin, hükümet, vatandaşların yurtdışından hayat sigortası almak için banka kartı kullanmasını yasakladı.

Ancaki benzer adımların bedeli var. Kısıtlamalar, hükümetin, önümüzdeki yıllarda büyümeyi destekleyecek reform çabalarından geri adım attığına dair endişeler oluşturuyor. Ancak, mevcut küresel şok dalgaları göz önüne alındığında kısa vadeki baskılar da dikkatle incelenmeye değer.

Autonomous Research ekonomisti Charlene Chu, “Çin para birimi, çok kısa vadedeki bir dönem için finansal istikrar adına bir tehdit unsuru haline geldi.” diyor.

'ÇIKIŞ ÜZERİNDEKİ KISITLAYICI ETKİ ESKİSİNE GÖRE AZ'

Sermaye çıkışı ve benzer problemler Çin için oldukça yeni. Çin ekonomisi yıllardır dünya’dan yatırıma yönelik fonları çekmeyi başardı ve ekonomik büyüme oranı çift hanelere ulaştı. Ancak, şimdi ekonominin yavaşlamasıyla para ülke dışına çıkıyor ve hükümetin sermaye çıkışı üzerindeki kısıtlayıcı etkisi eskisine göre daha az çünkü hükümet geçtiğimiz yıllarda açık ekonomiye geçiş adına bazı kısıtlamaları kaldırdı.

China Market Research Group kurucusu Shaun Rein, “Şirketler renminbi istemiyor, bireyler de renminbi istemiyor. Renminbi uzun yıllardır güvenilirdi ancak artık değil ve insanlar renminbi tutmak istemiyor.” diyor.