Cem Sultan’ın Hristiyan torunları

Haberturk yazarı tarihçi Murat Bardakçı Cem Sultan'ının ve ailesinin nasıl Hristiyan olduğunu yazdı. 

Geçen hafta bu sayfada Cem Sultan’ın ölümünün ardından ona rahmet okuyan papağanının hikâyesini yazdım ve sayfada Fatih Sultan Mehmed’in bu bahtsız şehzadesinin Hristiyan olan ve şu anda Malta’da yaşayan torununun fotoğrafını kullandım.

Cem Sultan’ın soyundan gelenlerin şimdi Hristiyan olmaları bazı okuyucuların merakını çekmiş ve hafta boyunca bu konuyu açıklığa kavuşturmam için bir hayli mail gönderdiler... Ailenin nasıl Hristiyan olduğunu kısaca anlatayım: Fatih’in İstanbul’u fethetmesi ile sona eren Bizans’ın son imparatoru 11. Konstantin Dragasis, “Paleologos” hanedanına mensuptu.

Cem Sultan’ın, Avrupa’da 16. yüzyılda bestelenmiş bir eserin notasının kapağındaki çizimi.

RODOS’A YERLEŞTİ

Osmanlılar, erkek çocuğu olmayan imparatorun Bizans tahtına vâris bırakmadığını bildikleri için aile ile uğraşmadılar, hatta Paleologos Hanedanı’nın bazı mensuplarını da Müslüman edip devlet hizmetine aldılar. İmparator Konstantin’in yeğenlerinden biri “Mesih” adını aldı, vezir yapıldı ve “Mesih Paşa” oldu; bir diğer prens de dinini değiştirdi, adını “Murad”a çevirdi ve Rumeli Beylerbeyliği’ne getirildi. 

Cem’in soyundan gelen Said-Vassallo Prensliği’nin arması.

Paleologoslar’ın bazı mensupları kuşatma sırasında, bazıları ise şehrin düşmesinin ardından İstanbul’u gizlice terkettiler ve Cem Sultan’ın soyundan gelenler ile sonraki asırlarda evlilikler yoluyla akraba oldular. 

Cem’in Rodos’ta yaşayan oğlu Şehzade Murad 1492’de Hristiyan olmuştu. İşte bu şehzadenin soyu, günümüzde de “Osmanlı-Bizans” karışımı bir aile olarak devam ediyor... 

Taht mücadelesini kaybedince gurbete giden ve hayatının son 13 senesini Rodos’ta, Roma’da ve Fransa’da geçiren ve 1495 Şubat’ında Fransa’da can veren Cem Sultan’ın üç oğlu ve iki de kızı vardı. Oğullarından Şehzade Abdullah ve kızlarından Ayşe Sultan, küçük yaşta öldü- ler. Büyük oğlu Oğuz Han babası sürgündeyken İstanbul’da idi ve amcası Bayezid 1483 Şubat’ında henüz dokuz yaşında olan şehzadeyi boğdurdu. Mısır’da yaşayan diğer kızı Gevher Melike de sonraları İstanbul’a geldi ve 1505’te burada öldü. 
 
Cem Sultan’ın Avustralya’dayaşayan torunlarından Giuseppe Said-Vassallo ve eşi.

Cem’in hayatta tek bir oğlu kalmıştı: Şehzade Murad... Babasının sürgünü sırasında Rodos’a yerleşti ve Maria Concetta Doria adında bir İtalyan kadınla evlendi. Daha sonra garip bir iş etti, Müslümanlığı bırakıp Hristiyan oldu, 1492 Kasım’ında Papa Altıncı Alexander tarafından vaftiz edilip “Pierre” adını aldı ve “Papalık Prensi” yapıldı ve Napoli Kralı’ndan bir başka asalet unvanı, Roma Senatosu’ndan da vatandaşlık aldı. Rodos’ta çoluk-çocuğa karıştı ve Kanuni’nin adayı fethetmesine kadar burada “Prens” olarak yaşadı. Rodos’un 1522 kışında Türkler’in eline geçmesinden hemen sonra, 27 Aralık günü boğduruldu.

Cem’in Maltalı torunu George Alexander Said-Zammit ve eşi.

BİZANS KONTU OLDULAR

İdamında, 48 yaşındaydı. Türk ve Vatikan tarihleri şehzadenin idamına kadar hep aynı bilgileri veriyorlar ama aralarında bir ihtilâf çıkıyor: Türk kaynakları Cem Sultan’ın oğlu Şehzade Murad’ın “Cem” adındaki oğluyla beraber idam edildiğini söylerken, Malta, Rodos ve Vatikan arşivlerinde bulunan belgeler küçük Cem’in öldürülmediğini, Nicola ismini alıp Malta’ya yerleştiğini ve 1536’daki ölümüne kadar burada yaşadı- ğını yazıyor ve Cem Sultan’ın şu anda Avrupa’daki torunları, işte bu “küçük” Cem’in, yani sonraki adı ile Prens Pierre ile oğlu Prens Nicola’nın soyundan geldiklerini söylüyorlar... 

Vaftiz edilen şehzadeler, kendilerine aile adı olarak “Saitus”u aldılar ve “Saitus” zamanla “Sait”, “Sayd” ve nihayet “Said” oldu. Ailenin şu andaki reisi, Malta’da yaşayan George Alexander Said-Zammit adında ve 56 yaşında bir arkeolog... 

Cem Sultan’ın soyundan gelenlerin tuhaf kaderi bu kadarla da kalmadı... Şehzadenin soyundan gelenlerden bazıları sonraki senelerde Bizans’ın Paleologos Hanedanı’na akraba olan Bizans aristokrasisinden Vassallo ailesinin mensupları ile evlenip “Bizans Kontu” oldular. 

Ailenin bu branşının hem “şehzade”, hem de “Bizans Kontu” unvanını taşıyan ve şimdi Avustralya’da yaşayan 66 yaşındaki son reisi Giuseppe Said-Vassallo’nun mensubu olduğu Said-Vassallo ailesinin öyküsünü de bir başka gün anlatırım...